انتقال هدفمند رادیوداروهای ضدسرطان با استفاده از مواد نانوساختار

به گزارش گروه علم و فناوری آنا به نقل از ستاد ویژه توسعه نانو، در یک تعریف ساده، هر دارویی که در ساختار آن یک رادیوایزوتوپ موجود باشد رادیودارو گفته می‌شود. رادیوایزوتوپ‌ها در واقع عناصر ناپایداری هستند که با توجه به ساختار اتمی‌شان از خود پرتو منتشر می‌کنند. رادیوداروها هم در فرایند تشخیص و پیشگیری از بیماری‌ها کاربرد گسترده‌ای دارند و هم در فرایند درمان بیماری‌ها. به‌ویژه امروزه از رادیوداروها در تشخیص و درمان انواع سرطان استفاده‌ بسیار گسترده‌ای می‌شوند به‌ طوری‌ که نیمی از مبتلایان به سرطان در فرایند درمان خود از رادیوداروها استفاده می‌کنند. امروزه با تلفیق دانش هسته‌ای، پزشکی هسته‌ای و فناوری نانو، پیشرفت‌های سریعی در تولید رادیوداروها به وقوع پیوسته است.

به گفته‌ دکتر سید یوسف فضائلی حسینی نژاد هدف از انجام این طرح، بررسی انتقال رادیوداروها به تومورهای سرطانی با استفاده از مواد نانوساختار جهت تشخیص و درمان سرطان بوده است. استفاده از نتایج این طرح به درمان هدفمند سرطان با کمترین عوارض جانبی و کارایی بالا کمک خواهد کرد.

در طرح حاضر از سلیکای متخلخل جهت تثبیت نانودارو و انتقال آن به محل تومورهای سرطانی استفاده شده است. سیلیکایی متخلخل به دلیل دارا بودن حفرات نانویی و سطح ویژه‌ بالا، به عملکرد تثبیت دارو کمک شایانی خواهد کرد و در نتیجه فرایند دارورسانی هدفمند با بازدهی بالاتری انجام خواهد گرفت.

فضائلی حسینی نژاد در خصوص مراحل انجام این طرح تصریح کرد: «به سبب خواص تشخیصی و درمانی رادیوایزوتوپ مس-64، کمپلکس سنتزی پورفیرنی با رادیوداروی مس-64 سنتز شد. در مرحله‌ بعد اطلاعات بیولوژیکی آن از قبیل ضریب تقسیم، کنترل کیفی و مطالعات پراکنش بافتی در انواع موش‌های صحرایی وحشی بررسی شد و نمودارهای زمان/زوال برای ترکیب نشان‌دار در ارگان‌های زنده در مقایسه با کاتیون مس مطالعه شد. سپس جهت رسانش هدفمند این داروی ضدسرطانی روی سیلیکای نانومتخلخل MCM-41 عامل‌دار شده با گروه‌های آمینی تثبیت و اطلاعات بیولوژیکی آن ارزیابی شد».

مشاهده‌ تجمع کمپلکس تثبیت‌شده روی سیلیکای نانومتخلخل MCM-41 در تومور، دفع سریع، نیمه‌عمر کوتاه مس-64 و دوزهای تابش تحمیلی کم‌تر برای بیماران، این رادیوداروی تثبیت‌شده را به‌عنوان یک کاندیدای مناسب برای کاربرد تصویربرداری و مطالعات آینده‌ی PET معرفی می‌کند.

این تحقیقات حاصل تلاش‌های دکتر سید یوسف فضائلی حسینی نژاد، دکتر شهزاد فیضی و دکتر امیررضا جلیلیان، اعضای هیأت علمی پژوهشگاه علوم و فنون هسته‌ای است.