قاچاق كتاب؛ تهدید جدی برای صنعت نشر و فرهنگ مطالعه

به گزارش خبرگزاری آنا، ابراهیم كریمی، رئیس اتحادیه ناشران و كتابفروشان تهران، در مصاحبه تلفنی با برنامه «روی موج گفت‌وگو»، با اشاره به عوامل گسترش قاچاق كتاب گفت: متأسفانه دستفروشان در خیابان‌ها به راحتی كتاب‌هایی را عرضه می‌كنند كه یا فاقد مجوز قانونی هستند یا كیفیت چاپی بسیار پایینی دارند. این كتاب‌ها گاه ناقص بوده و صفحات متعددی از آن‌ها حذف شده است.

وی افزود: شهرداری به‌عنوان نخستین نهاد مسئول باید با این دستفروشان برخورد كند، اما تاكنون اقدامی جدی صورت نگرفته و همین امر موجب افزایش تعداد آن‌ها شده است.

كریمی ادامه داد: قوه قضاییه نیز به‌عنوان مدعی‌العموم وظیفه دارد با هماهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی با این پدیده برخورد كند، اما تاكنون اقدام مؤثری انجام نشده است.

وی یادآور شد كه در دولت دوازدهم، با همكاری اتحادیه و وزارت فرهنگ، حدود یك میلیون جلد كتاب قاچاق جمع‌آوری شد، اما در دولت بعدی این روند رها شد و قاچاقچیان كتاب دوباره فعالیت خود را گسترده‌تر كردند.

رئیس اتحادیه ناشران و كتابفروشان تهران در رادیو گفت‌وگو، با اشاره به اقدامات اخیر گفت: خوشبختانه در یك سال گذشته، با پیگیری‌های اتحادیه و تعامل با وزارت فرهنگ، شهرداری و نیروی انتظامی، جلسات متعددی برگزار شده و كار تا حد زیادی پیش رفته است. تنها مرحله اجرایی باقی مانده كه امیدواریم به‌زودی عملی شود تا با این پدیده شوم برخورد جدی صورت گیرد.

وی درباره تخفیف‌های غیرواقعی كتاب‌های قاچاق توضیح داد: این كتاب‌ها به دلیل عدم رعایت استانداردهای چاپ، حذف بخش‌هایی از متن، نبود ویراستاری و رونویسی از ترجمه‌های معتبر، هزینه تولید پایینی دارند. قاچاقچیان ابتدا قیمت بالاتری از عرف بازار روی كتاب درج می‌كنند و سپس با تخفیف‌های ۵۰ درصدی آن را عرضه می‌كنند تا مخاطب را فریب دهند؛ در حالی كه قیمت واقعی این كتاب‌ها حتی از كتاب‌های معتبر نیز گران‌تر تمام می‌شود.

كریمی افزود: خوشبختانه با اطلاع‌رسانی‌های اخیر، آگاهی مردم افزایش یافته و استقبال از این كتاب‌ها كاهش یافته است. با این حال، وزارت فرهنگ باید استانداردهای لازم برای تولید كتاب را تعیین و با كتاب‌های مونتاژی و بی‌كیفیت برخورد كند.

وی در تعریف كتاب قاچاق گفت: كتاب قاچاق به اثری گفته می‌شود كه ناشر معتبر آن را منتشر كرده، اما افراد سودجو بدون مجوز آن را تكثیر و عرضه می‌كنند. این اقدام علاوه بر تضییع حقوق نویسنده، مترجم و ناشر، به كل بخش فرهنگ كشور آسیب می‌زند.

كریمی تأكید كرد: كتاب‌های بدلی یا ناقص نیز تهدیدی جدی هستند، اما قاچاق كتاب به معنای تكثیر غیرقانونی آثار معتبر است.

وی درباره گرانی كتاب‌ها نیز گفت: اگرچه قیمت كاغذ در ماه‌های اخیر افزایش یافته و كتاب‌های جدید كمی گران‌تر شده‌اند، اما كتاب خوب ارزش خرید دارد و خواننده پس از مطالعه پشیمان نمی‌شود. در مقابل، كتاب‌های قاچاق و بی‌كیفیت حتی با قیمت پایین نیز موجب ضرر مخاطب خواهند شد.

كریمی در مصاحبه با رادیو گفت‌وگو، به ضرورت فرهنگ‌سازی اشاره كرد و گفت: دلیل نبود استقبال گسترده از كتابفروشی‌ها در مراكز خرید، نبود احساس نیاز به مطالعه در جامعه است. اگر مردم بدانند مطالعه موجب بهبود زندگی، افزایش درآمد و ارتقای جایگاه اجتماعی می‌شود، هزینه خرید كتاب را خواهند پرداخت. بنابراین وظیفه ارگان‌های فرهنگی كشور این است كه نیاز به مطالعه را در جامعه تقویت كنند.