کارکرد ویتکاف در مذاکرات اوکراین

به گزارش خبرگزاری آنا، در طول ماه‌های متمادی مذاکرات فشرده و در عین حال بی‌نتیجه پیرامون پایان دادن به جنگ اوکراین، شخصیت‌هایی به عنوان میانجی یا سخنگوی وضعیت معرفی شده‌اند که نقش آنها بیش از آنکه تسهیل‌گری در حل مناقشات باشد، مدیریت افکار عمومی و حفظ سطح مشخصی از خوش‌بینی کاذب در رسانه‌هاست. در این میان، کارکرد شخصیت‌هایی مانند «استیو ویتکاف»، فرستاده ویژه غیررسمی طرح صلح دونالد ترامپ، همواره بر یک محور ثابت استوار بوده است: توصیف مبهم وضعیت موجود.

اظهارات ویتکاف پس از نشست‌های اخیر با «کیریل دمیتریف»، فرستاده ویژه روسیه در میامی فلوریدا، مصداق بارز این رویکرد است. او شامگاه یکشنبه تأکید کرد که گفت‌و‌گو‌ها «سازنده و ثمربخش» بوده و روسیه را «متعهد به تحقق صلح» و قدردان حمایت‌های آمریکا دانست. با این حال، این ارزیابی مثبت، به طرز معناداری فاقد هرگونه اشاره به دستیابی به توافق بود. این سکوت در مورد نتایج ملموس، کلید درک کارکرد او در این فرآیند است.

آنچه بیش از پیش در عملکرد ویتکاف و همتایان او مشهود است، عدم تسلط کافی بر جزئیات اختلافات کلیدی و تعیین‌کننده بر سر آتش‌بس است. مسائل محوری مانند وضعیت نهایی مناطق اشغال شده، تضمین‌های امنیتی متقابل، و مسیر بازگشت آوارگان که دقیقاً متن اصلی مذاکرات را تشکیل می‌دهند، در سایه این توصیفات کلی قرار می‌گیرند. در حالی که ویتکاف بر سازنده بودن فضای گفت‌و‌گو اصرار می‌ورزد، گزارش‌های خبری دیگر، نظیر اطلاعاتی که رویترز از منابع آمریکایی نقل کرده، نشان می‌دهد که پوتین همچنان تغییر در اهداف اصلی خود در جنگ اوکراین نداده است.

به عبارت دقیق‌تر، ویتکاف تنها بر روی فرامتن موضوع متمرکز می‌شود؛ یعنی اطمینان از اینکه پروسه مذاکره از حرکت نایستد و طرفین رسماً از میز خارج نشوند. او نماینده تلاشی است برای ساخت یک تصویر و نه واقعیت دیپلماتیک فعال، صرف‌نظر از محتوای واقعی پیشرفت‌ها. این مذاکرات که پس از گفت‌و‌گو‌های نمایندگان آمریکا با مقامات اوکراینی و اروپایی برگزار شد، بیشتر شبیه یک هماهنگی فرامتنی برای حفظ سقف انتظارات بود تا گامی واقعی در جهت حل و فصل درگیری.

کارکرد این رویکرد مبهم‌ساز، ایجاد یک پوشش دیپلماتیک برای تداوم وضعیت جنگی با مدیریت شده است. مادامی که مذاکرات به ظاهر در جریان است، فشار بین‌المللی برای توقف درگیری‌ها کاهش می‌یابد. ویتکاف در این ساختار، نقش نگهدارنده شمعی را بازی می‌کند که نور کافی برای دیدن مسیر صلح ندارد، اما به اندازه‌ای روشن است که کسی نگوید پروسه کاملاً متوقف شده است. تا زمانی که تمرکز بر «توصیف مبهم» به جای «حل ملموس» باقی بماند، صلح در اوکراین همچنان در پشت پرده اظهارات سازنده، به تعویق خواهد افتاد.