چین یک قدم به استقلال در تولید تراشههای پیشرفته نزدیکتر شد
نمونه اولیه دستگاه ساخته شده توسط چینیها که در اوایل سال ۱۴۰۴ در یک آزمایشگاه امنیتی در شنژن تکمیل شده، اکنون در مرحله آزمایش قرار دارد. به گفته ۲ منبع مطلع از این پروژه، دستگاه ساختهشده که تقریباً یک طبقه کامل از کارخانه را اشغال کرده، با موفقیت توانسته است نور فرابنفش شدید تولید کند، اما هنوز به مرحله تولید تراشههای کاربردی و قابل استفاده نرسیده است. این پیشرفت در حالی صورت میگیرد که مدیرعامل شرکت ASML، تنها تولیدکننده انحصاری این دستگاهها در جهان، در فروردین ماه سال جاری گفته بود چین برای توسعه چنین فناوری به سالهای بسیار زیادی نیاز دارد. وجود این نمونه اولیه، که برای اولین بار گزارش میشود، نشان میدهد پکن ممکن است بسیار به خودکفایی در این حوزه نزدیکتر از تصورات قبلی باشد.
پروژه «منهتن» چینیها برای استقلال فناورانه
دولت چین این پروژه را به عنوان بخشی از یک ابتکار ۶ ساله برای دستیابی به خودکفایی در صنعت نیمههادیها دنبال میکند که یکی از بالاترین اولویتهای شی جینپینگ، رئیسجمهور این کشور، محسوب میشود. منابع آگاه این تلاش متمرکز و محرمانه را به پروژه منهتن، برنامه فوق سری آمریکا برای ساخت بمب اتم در جنگ جهانی دوم، تشبیه کردهاند. شرکت هوآوی نقشی کلیدی در هماهنگی این شبکه گسترده از شرکتها و مؤسسات تحقیقاتی دولتی ایفا میکند که هزاران مهندس را در سراسر کشور درگیر کرده است. هدف نهایی، آنطور که یکی از منابع بیان میکند، حذف کامل آمریکا از زنجیره تأمین تراشههای چین و تولید تراشههای پیشرفته با استفاده از دستگاههایی است که کاملاً در داخل کشور ساخته شدهاند. با وجود اینکه اهداف چین در حوزه نیمههادیها علنی بوده، پروژه EUV در شنژن به صورت کاملاً مخفیانه پیش رفته است.
جذب متخصصان با پاداشهای کلان
موفقیت این پروژه به شدت به دانش فنی مهندسان و دانشمندان سابق شرکت هلندی ASML وابسته بوده است. چین از حدود سال ۱۳۹۸، کارزار گستردهای را برای جذب متخصصان چینیتبار شاغل در خارج از کشور آغاز کرد. این برنامه شامل ارائه پاداشهای اولیه بین ۳ تا ۵ میلیون یوان (معادل ۴۲۰ تا ۷۰۰ هزار دلار)، یارانههای خرید مسکن و حتی پیشنهادات بحثبرانگیز برای اعطای گذرنامه چینی و حفظ تابعیت دوگانه، که رسماً در چین ممنوع است، میشد. به گفته منابع، برای حفظ حداکثر سطح از محرمانگی، به برخی از مهندسان استخدامشده شناسههای جعلی با نامهای مستعار داده میشد تا هویت آنها حتی از سایر همکاران در داخل مجموعه نیز پنهان بماند.
چالشهای فنی و مسیر پیش رو
دستگاههای EUV شرکت ASML که هر کدام حدود ۲۵۰ میلیون دلار قیمت دارند، در قلب جنگ سرد فناوری قرار گرفتهاند. این سیستمها با استفاده از نور فرابنفش شدید، مدارهایی هزاران بار نازکتر از موی انسان را روی ویفرهای سیلیکونی حک میکنند. نمونه اولیه چینی در مقایسه با دستگاههای ASML خام و بسیار بزرگتر توصیف شده است، اما برای انجام آزمایشها به اندازه کافی عملیاتی است. بزرگترین چالش فنی پیش روی چین، بازآفرینی سیستمهای اپتیکی فوقدقیق است که تأمینکننده اصلی آن، شرکت آلمانی کارل زایس است. با این حال، مؤسسات تحقیقاتی داخلی چین، مانند مؤسسه اپتیک چانگچون، به پیشرفتهایی در یکپارچهسازی نور EUV با سیستم اپتیکی دست یافتهاند. دولت چین سال ۱۴۰۷ را برای تولید تراشههای کاربردی با این دستگاه هدفگذاری کرده، اما منابع نزدیک به پروژه، سال ۱۴۰۹ را تاریخی واقعبینانهتر میدانند؛ زمانی که هنوز چندین سال زودتر از پیشبینی یک دههای تحلیلگران غربی است.
دور زدن تحریمها و مهندسی معکوس
برای تأمین قطعات مورد نیاز، چین به بازارهای دست دوم و شبکهای از شرکتهای واسطه برای پنهان کردن خریدار نهایی روی آورده است. قطعاتی از ماشینهای قدیمیتر ASML و همچنین اجزای محدود شده صادراتی از شرکتهای ژاپنی نیکون و کانن در ساخت این نمونه اولیه به کار رفتهاند. همزمان، تیمی متشکل از حدود ۱۰۰ فارغالتحصیل جدید دانشگاهی وظیفه مهندسی معکوس قطعات را بر عهده دارند. فعالیت این تیم به صورت مداوم با دوربینهای مجزا ضبط میشود و کارمندانی که با موفقیت یک قطعه را دمونتاژ و دوباره مونتاژ کنند، پاداش دریافت میکنند. این تلاشها در پاسخ به محدودیتهای گستردهای صورت میگیرد که از سال ۱۳۹۷ توسط دولت آمریکا آغاز و در سال ۱۴۰۱ تشدید شد تا دسترسی چین به فناوریهای پیشرفته نیمههادیها، از جمله دستگاههای EUV و حتی نسلهای قدیمیتر DUV، قطع شود.
انتهای پیام/