پرداخت به وجه مغفول سبک زندگی ایرانی- اسلامی در سریال «میراث»

گروه فرهنگ خبرگزاری آنا، زهرا صلواتی- سریال «میراث» به کارگردانی امین امانی و هنرنمایی بازیگرانی مانند لعیا زنگنه، داریوش کاردان، ثریا قاسمی، آرش نوذری، امیرحسین صدیق، آرام جعفری، شراره رخام، رامین راستاد، کیاوش زارع طلب، نصرالله رادش، وحید شیخ‌زاده، محمد شیری، زهرا سعیدی و بهراد خرازی روی آنتن شبکه ۲ سیما است و هر شب حوالی ساعت ۲۱ و ۱۵ دقیقه از این شبکه پخش می‌شود.

قصه این سریال درباره طلبه جوانی به نام «حاج جواد» است که به شکل غیرمنتظره‌ای در زندگی فردی و اجتماعی‌اش با مشکلات و چالش‌های پیش‌بینی نشده در حوزه‌های اقتصادی و اجتماعی مواجه می‌شود و می‌کوشد با همراهی یک استاد روحانی باتجربه و کمک متخصصان جوان، راهی برای عبور از این تنگنا‌ها پیدا کند.

نکته قابل تأمل در بررسی نقاط قوت و ضعف سریال «میراث» تمرکز این مجموعه نمایشی بر روی موضوعاتی است که اتفاقاً مسئله و دغدغه بسیاری از مردم باتوجه به شرایط امروز اقتصادی جامعه به شمار می‌رود. سریال این شب‌های شبکه ۲ سیما علاوه بر کارکرد‌هایی مانند سرگرم‌سازی و پر کردن اوقات فراغت مخاطب که هر مجموعه نمایشی از آن برخوردار است، از یک نقطه قوت و تمایز بهره می‌برد که همانا دست گذاشتن بر روی مسائلی مانند تولید ملی، اقتصاد دانش‌بنیان، خودباوری ملی، خوداتکایی جوانان و موضوعاتی از این دست است. شکی نیست که امروزه مشکلات اقتصادی و مسائل معیشتی به یکی از دغدغه‌های اصلی و اساسی بسیاری از مردم تبدیل شده است و انتظار دارند بازتاب این دغدغه و چالش را در سریال‌های تلویزیونی هم ببینند و البته که این انعکاس، لزوما نباید فقط به موضوعاتی مانند گرانی اجناس، پایین بودن دستمزدها، بالابودن کرایه خانه‌ها و... محدود شود و می‌تواند در ابعاد دیگر و گستره‌ای وسیع‌تر هم مورد واکاوی قرار گیرد.

تأملی بر سیر سریال‌سازی تلویزیون در سال‌های اخیر نشان می‌دهد مباحث کلان اقتصادی و پرداخت به موضوعاتی که دغدغه و چالش طیف وسیعی از مردم با هر خاستگاه اجتماعی و سطح طبقاتی محسوب می‌شوند، به‌طور جدی در مجموعه‌های نمایشی مورد توجه قرار گرفته که آخرین‌شان همین سریال «میراث» شبکه ۲ است.

تولید ملی و مشکلاتی که صاحبان صنایع و اهالی اقتصاد در راه تحقق آن بر سر راه دارند بر کسی پوشیده نیست و سال‌هاست که درباره این کمبود‌ها و نارسایی‌ها سخن گفته می‌شود. از سوی دیگر، موضوعاتی مانند اقتصاد دانش‌بنیان و استارتاپ‌ها و ... هم که در چند سال اخیر مطرح شده است، تاثیری مستقیم بر مفاهیم والایی همچون خودباوری ملی و خوداتکایی جوانان دارد و طبیعتا انتظار می‌رود در برنامه‌های رسانه ملی و به طور مشخص سریال‌های تلویزیونی هم بازتاب داشته باشد. اتفاقی که در سریال «میراث» افتاده و این مجموعه نمایشی تلاش کرده تا به موازات روایت قصه روحانی جوان و اتفاقاتی که در زندگی او و اطرافیانش در جریان است و چالش‌هایی که با خواهران و برادران ناتنی‌اش دارد، به مفاهیم مهمی همچون تولید ملی و خوداتکایی به جوانان هم بپردازد. بهانه این پرداخت در سریال امین امانی، احیای یک کارخانه تعطیل و ورشکسته و حواشی حول‌وحوش آن است.

طبیعتاً قرار نیست همه مجموعه‌های نمایشی تلویزیون ملودرام‌های عاشقانه و اجتماعی باشند یا در زمره آثار کمدی قرار بگیرند. پرداخت به جوانان هم قطعاً فقط به مسائلی مانند ازدواج و تحصیل و... محدود نمی‌شود و اقتصاد و مسائل و حواشی مربوط نیز می‌توانند بهانه ساخت سریال‌ها نمایشی قرار گیرند، چراکه اقتصاد و مسائل مرتبط به آن از جمله دغدغه‌های اصلی این روز‌های مردم به شمار می‌روند.

پرداخت به مسائل اقتصادی در سریال‌های تلویزیونی البته باید از الزاماتی برخوردار باشد تا نتیجه کار، مورد پسند جامعه مخاطبان هدف قرار گیرد. خلق قصه اصلی جذاب و داستانک‌های حول‌وحوش آن، شخصیت‌پردازی‌های درست و طراحی اتفاقات و رخداد‌های غیرقابل پیش‌بینی و درهم آمیختن این ترکیب با اقتصاد و زیرشاخه‌هایش می‌تواند به یک خروجی گیرا و مخاطب‌پسند منتج شود. در غیر این صورت، اهداف محقق نمی‌شود و نتیجه کار، ناامیدکننده خواهد شد. حتی سریالی که قرار است اقتصاد یکی از پایه‌ها و محور‌های اصلی‌اش باشد هم باید به‌اندازه کافی از عنصر درام برخوردار باشد و از قصه‌ای گیرا و چندلایه بهره ببرد. به بیانی بهتر، باید میان درام و اقتصاد یک توازن معقول و منطقی برقرار باشد. نکته مهمی که به نظر می‌رسد در سریال «میراث» لحاظ شده و نویسنده و کارگردان توانسته‌اند رابطه متعادل و متوازنی را میان این دو مهم برقرار کنند.

سریال این شب‌های شبکه ۲ سیما البته دست بر روی موضوع مهمی گذاشته است که شاید کمتر در دیگر آثار نمایشی مورد توجه قرار می‌گیرد. مباحث همچون کسب روزی حلال، تعهد و وجدان کاری، مسئولیت پذیری اجتماعی را می‌توان به عنوان یکی از زیرشاخه‌های سبک زندگی ایرانی- اسلامی رده‌بندی کردکه متاسفانه کمتر به آن پرداخته شده است. سریال «میراث» می‌کوشد در پسِ روایت چالش‌های حاج جواد و دوستان و همکارانش بر سر احیای یک کارخانه تعطیل شده و ورشکسته، نگاهی جدی به این بخش از سبک زندگی ایرانی- اسلامی نیز بیندازد.