نظام آموزشی باید نقش راهبردی در صیانت از هویت ملی ایفا کند

به گزارش خبرنگار آنا، حسن بنیانیان مشاور و دستیار رئیس دانشگاه آزاد اسلامی در امور فرهنگی در کارگاه آشنایی با تمدن ایرانی اسلامی با بیان اینکه بحران‌های معنویت، اخلاق و هویت، چالش مشترک اغلب کشور‌ها در مواجهه با نسل جوان است بر لزوم اتخاذ تدابیر جدی و عاجل برای مصون‌سازی جوانان تأکید کرد.

وی در تشریح وضعیت کنونی جامعه ایران عنوان کرد: اگرچه برخی، واژه بحران هویت را برای شرایط فعلی مناسب نمی‌دانند، اما وجود مشکلات و نشانه‌های هشداردهنده را نمی‌توان انکار کرد. هنوز به مرحله بحران کامل نرسیده‌ایم، اما داده‌ها نشان می‌دهد اگر اقدام به‌موقع صورت نگیرد، بروز بحران در آینده دور از انتظار نخواهد بود.

مشاور فرهنگی دانشگاه آزاد اسلامی، گسترش فضای مجازی و زیست دیجیتال را یکی از عوامل مؤثر در تضعیف حس تعلق به هویت ملی برشمرد و افزود: این فضا در چارچوب جنگ نرم و تقابل‌های هویتی جهانی، می‌تواند به کمرنگ شدن وطن‌دوستی بینجامد که خطری جدی است.

بنیانیان با تأکید بر فرابخشی و راهبردی بودن موضوع هویت گفت: پرداختن به هویت تنها مختص استادان معارف نیست. همه استادان در تمامی رشته‌ها، چه در دانشگاه و چه مدرسه، موظفند متناسب با حوزه تخصص خود، دانشجویان و دانش‌آموزان را با مباحث هویتی آشنا کنند. در این زمینه، تجربه‌های میدانی و بازدید از میراث تاریخی، تأثیری به مراتب عمیق‌تر از آموزش صرفاً نظری دارد.

وی با اشاره به تنوع قومی و فرهنگی ایران به‌عنوان یک فرصت و هم یک تهدید، مطرح کرد: اقوام مختلف، سرمایه‌های اجتماعی کشورند. بهترین سن برای تقویت هویت، دوران نوجوانی و جوانی است؛ دوره‌ای که دشمنان نیز هوشمندانه بر هویت‌یابی این نسل سرمایه‌گذاری کرده‌اند.

مشاور فرهنگی دانشگاه آزاد اسلامی در تعریف هویت توضیح داد: هویت، پاسخ به پرسش من کیستم است و پدیده‌ای پویا و متأثر از تاریخ، فرهنگ و تعاملات است. هویت ملی و انسجام ملی دو روی یک سکه هستند؛ تقویت یا تضعیف یکی، دیگری را متأثر می‌کند.

بنیانیان، عناصر هویت‌بخش ایرانی را شامل سرزمین، دین، زبان فارسی به‌عنوان زبان مشترک، تاریخ، آداب‌ورسوم و نماد‌های تمدنی برشمرد و تبیین کرد: هویت ایرانی دارای ابعاد قومی، ملی، اسلامی و جهانی است. وظیفه نظام آموزشی و فرهنگی، ایجاد تعادل میان این ابعاد بوده تا هیچ‌یک قربانی دیگری نشود. افراط و تفریط در یک بعد، به آسیب اجتماعی منجر می‌شود.

وی با هشدار نسبت به تلاش جریان‌های افراطی قومی و الگو‌های وارداتی برای هدف قرار دادن انسجام ملی، تصریح کرد: آمار‌ها نشان می‌دهد بخشی از نسل جوان در معرض این آسیب‌هاست. تنها راه پیشگیری، تقویت آگاهی هویتی از طریق آموزش متوازن، مبتنی بر واقعیت‌های تاریخی و بهره‌گیری از ظرفیت‌های غنی تمدن ایران در نظام آموزشی، فرهنگی و رسانه‌ای کشور است