مطالعه غیر درسی در سال کنکور
به گزارش گروه بازار خبرگزاری آنا، در حال ورق زدن رمان «صد سال تنهایی» از گابریل گارسیا مارکز هستید که ناگهان یادتان میافتد کنکور دارید! مطالعه کتاب غیردرسی اگر با هدف و طبق برنامهریزی انجام شود، هیچ مشکلی ندارد؛ تازه، مفید و کاربردی هم هست. اما شما چطور تشخیص میدهید که کتاب مورد علاقهتان، واقعاً به نتیجه کنکور شما ضربه نمیزند؟ در ادامه این مطلب با ما همراه باشید تا متوجه شوید!
آیا مطالعه غیر درسی در سال کنکور اشتباه است؟
خیر! مطالعه غیر درسی در سال کنکور بهطور کلی اشتباه نیست. اگر با آگاهی، برنامهریزی و به اندازه مشخص انجام شود، آسیبی به مطالعه درسی نمیزند؛ اتفاقاً یکی از تفریحات مناسب برای کنکوری ها هم محسوب میشود. بعضیها از ما تصور میکنیم که هر دقیقهای که بدون مطالعه کتاب درسی میگذرد، از زمان طلایی موفقیت در کنکور کم میکند؛ اما حقیقت این است که ذهن هم به بازههای استراحت و تنفس نیاز دارد. پس مطالعه غیردرسیِ کنترلشده و هدفمند، اشتباه نیست و مکمل مسیر شما محسوب میشود.
تعریف مطالعه غیر درسی
مطالعه غیر درسی، یعنی خواندن کتابها یا مطالب خارج از منابع کنکور. این نوع مطالعه معمولاً شامل کتابهای داستان، علمی-تخیلی، روانشناسی، تاریخی یا حتی مجلات است که هدفشان اصلاً کسب نمره نیست. یکی از مهمترین تفاوتهای مطالعه درسی و غیردرسی، «هدف مطالعه» است. مثلاً هدف از مطالعه درسی، یادگیری مطالب مرتبط با کنکور است؛ مثل مطالعه مقالهای با عنوان «بهترین روش مطالعه برای کنکور». اما مطالعه غیردرسی، با هدف لذت، افزایش دانش عمومی یا درک عمیقتر انجام میشود؛ مثل خواندن «دنیای سوفی».
مطالعه غیردرسی لزوماً «اتلاف وقت» نیست!
گاهی ذهن ما برای بهتر یاد گرفتن، به فاصله گرفتن از فضای فشرده درسها نیاز دارد. اصلاً گاهی دلمان میخواهد، از درس خواندن لذت ببریم، نه اینکه فقط خودمان را به مطالعه درسی محدود کنیم. بنابراین، خواندن یک کتاب داستان کوتاه یا یک مقاله جذاب، مغز را از خستگی خارج و دوباره برای تمرکز روی مباحث سنگین آماده میکند. مهم این است که مطالعه غیردرسی، جایگزین درس خواندن نشود.
مزایای مطالعه غیردرسی در دوران کنکور
اگر مطالعه غیردرسی را با برنامهریزی دنبال کنید، شرایط در کنکور بهطرز قابلتوجهی نسبت به بقیه بهتر میشود؛ میدانید چرا؟ این نوع مطالعه با ایجاد تعادل ذهنی و افزایش درک کلی، باعث حفظ انگیزه و توان ذهنی قبل از کنکور میشود. علاوهبراین، مزایای دیگری هم دارد که مهمترینشان عبارتاند از:
کاهش استرس و فشار ذهنی
برای خیلیها کنکور یعنی فشار روانی و حجم زیادی از درس و کتاب! وقتی مدام در فضای خشک کتابهای درسی باشیم، بهمرور دچار خستگی و دلزدگی هم میشویم. مطالعه یک رمان مثل «چشمهایش» یا مجموعه داستانهای کوتاه میتواند فرصتی برای فاصله گرفتن از فضای سنگین درسی ایجاد کند. بههمین دلیل است که مطالعه غیردرسی یکی از راه های رفع خستگی هنگام درس خواندن محسوب میشود.
افزایش درک عمومی و واژگان
مطالعه غیردرسی، زبان و گنجینه واژگان شما را بهعنوان داوطلب کنکور سراسری تقویت میکند. کتابهایی مثل «سووشون» یا داستانهای خارجی ترجمهشده، واژگان متنوعی دارند؛ در نتیجه، بدون اینکه باعث اجبار شوند، دایره لغات شما را گستردهتر میسازند. این موضوع در درک بهتر متنها، مخصوصاً در درس ادبیات و زبان انگلیسی بسیار مفید است.
افزایش خلاقیت و انعطاف ذهنی
برخورد با داستانها، شخصیتها و دنیای متفاوت کتابهایی مثل «هری پاتر» یا «بیگانه» ذهن را درگیر میکند و آن را از حالت یکنواختی خارج میسازد. وقتی ذهن با موقعیتهای مختلف و روایتهای خلاقانه روبهرو شود، انعطاف بیشتری پیدا میکند؛ بنابراین، راهحلهای تازهتری برای حل مسائل مختلف از جمله سوالات کنکوری مییابد.
بهبود تمرکز بلندمدت
مطالعه کتاب غیردرسی، ذهن را به تمرکز کردن عادت میدهد. وقتی چندین صفحه از یک داستان جذاب را با دقت دنبال میکنید، ذهن خود را تمرین میدهید تا برای مدت طولانیتر درگیر بماند. این تمرین غیرمستقیم، در زمان مطالعهٔ کتابهای درسی هم بهکارتان میآید و باعث افزایش تمرکز برای درس خواندن میشود.
آشنایی با خطرات مطالعه غیردرسی
قبول داریم که مطالعه غیردرسی مفید است؛ اما اگر بدون برنامه و کنترل انجام شود، به مطالعه درسی و روند آمادگی کنکور آسیب میزند. بعضی از دانشآموزان بهجای استفاده از این نوع مطالعه برای استراحت ذهن، در آن غرق میشوند؛ همین میشود که زمان ارزشمند درس خواندن را از دست میدهند.
زیادهروی در مطالعه غیردرسی
زیادهروی در مطالعه غیردرسی باعث میشود، زمان مفید درس خواندن کاهش پیدا کند و ذهن از مسیر اصلی خود دور شود. در این شرایط، بهجای اینکه روی مطالب درسی که مستقیم روی کنکور تأثیر میگذارند، ساعتها در فضای داستانی کتابهای دیگر غرق میشویم؛ مثلاً کسی که «جای خالی سلوچ» را نیمهشب شروع میکند، شاید نتواند از آن دل بکند و حتی قید کنکور را هم بزند.
مطالعه نامناسب یا تحریککننده ذهن
بعضی از کتابها بهجای کمک، باعث تحریک بیشازحد ذهن و حواسپرتی میشوند. این نوع کتابها معمولاً هیجانانگیز، پر از تعلیق یا دارای موضوعات سنگین و عاطفی هستند؛ بنابراین، پس از مطالعه، ذهن را تا مدتها درگیر خودشان نگه میدارند. بهعنوان یک نمونه از این نوع مطالعه باید به خواندن رمانهایی مثل «بینوایان» از ویکتور هوگو اشاره کرد؛ این نوع کتابها مسائل سنگین اجتماعی و عاطفی دارند و اصلاً برای کنکوریها پیشنهاد نمیشوند.
موارد زیر، ویژگیهای یک مطالعه نامناسب و تحریکآمیز برای ذهن هستید:
- ریتم تند و هیجانانگیز
- محتوای پیچیده فلسفی
- موضوعات بسیار احساسی
- پایانهای مبهم یا شوکهکننده
- روایتهای چندلایه همراه با شخصیتهای متعدد
احساس عذاب وجدان
گاهی بهجای مطالعه درسی، ساعتها مشغول مطالعه غیردرسی میشویم؛ اینجاست که احساس عذاب وجدان میگیریم و احساس میکنیم که زمان مفیدی را از دست دادهایم. این عذاب درونی باعث استرس بیشتر و کاهش اعتمادبهنفس میشود.
چطور بین مطالعه درسی و غیردرسی تعادل برقرار کنیم؟
برای ایجاد تعادل بین مطالعه درسی و غیردرسی، لازم نیست که مطالعه غیردرسی را کنار بگذارید؛ کافی است، آن را با برنامهریزی مدیریت کنید. وقتی برنامه درسی مشخص باشد، زمان مشخصی را هم برای مطالعه آزاد اختصاص میدهید. با انجام مرحلهبهمرحله این کار، از فواید مطالعه غیردرسی بهرهمند میشوید و از خطراتش دور میمانید.
نگاهی به مراحل ایجاد تعادل بین مطالعه درسی و غیردرسی:
- زمانهای خالی در طول روزتان را مشخص کنید.
- سقف زمانی مشخصی را برای مطالعه آزاد در نظر بگیرید.
- کتابهای مناسب و کمحجم را انتخاب کنید.
- تاثیر مطالعه غیردرسی را روی عملکرد درسیتان بررسی کنید.
- اگر مطالعه غیردرسی به درستان ضربه میزند، ادامه ندهید.
چه نوع کتابهایی برای مطالعه غیردرسی مناسبتر هستند؟
کتابهای مناسب برای مطالعه غیردرسی در دوران کنکور باید سبک، آموزنده و کمحجم باشند تا ذهن را بیشازحد درگیر نکنند. چنین کتابهایی بیشتر نقش تغذیه ذهنی سبک را دارند و باعث میشوند، بدون فشار اضافه، از مطالعه لذت ببریم.
چند نمونه کتاب مفید غیردرسی:
- کیمیاگر
- ملت عشق
- قلعه حیوانات
- شازده کوچولو
- سفر به دنیای سوفی
نقل قول یا جمعبندی از دیدگاههای مشاوران و روانشناسان یادگیری
بسیاری از مشاوران و روانشناسان معتقدند، مطالعه غیردرسی در دوران کنکور، به تعادل ذهنی کمک بزرگی میکند. برای مثال، دکتر «کارول دوک» معتقد است که تمرینهای ذهنی مثل مطالعه، توانایی حل مسئله را در ما افزایش میدهند. همچنین «استفان کووی» نویسنده کتاب «هفت عادت مردمان موثر» هم به این موضوع اشاره کرده است؛ او میگوید، ذهن انسان به استراحت و بازسازی نیاز دارد تا عملکرد مناسبی از خودش نشان دهد. بنابراین، شما هم بین مطالعه درسی و غیردرسی تعادل ایجاد کنید و زیادهروی را کنار بگذارید!
انتهای رپورتاژ آگهی
انتهای پیام/