آیا مرد قطع نخاع بچه دار میشود؟
به گزارش گروه بازار خبرگزاری آنا، وقتی یک مرد دچار آسیب نخاعی میشود، طبیعی است که ذهن او و خانوادهاش به این سوال برسد که آیا مرد قطع نخاع بچه دار میشود یا توان باروری برای همیشه از بین میرود. پاسخ علمی و قطعی این است که مرد قطع نخاع بچه دار میشود، حتی اگر توانایی نعوظ یا انزال طبیعی کاهش یافته باشد. دلیل این موضوع روشن است؛ زیرا در بیشتر افراد دچار آسیب نخاعی، بیضهها همچنان تولید اسپرم زنده را ادامه میدهند و مشکل اصلی در خروج اسپرم از بدن است، نه در تولید آن. به همین دلیل با کمک تکنیکهای پزشکی جدید، استخراج اسپرم و بارداری از طریق روشهای کمکباروری کاملا امکانپذیر است.
مرد قطع نخاع بچه دار میشود؟ حتی اگر نعوظ وجود نداشته باشد؟
این پرسش رایجترین دغدغه بیماران آسیب نخاعی است. اختلال نعوظ در این افراد بسیار شایع است، اما نبود نعوظ به معنای نبود اسپرم نیست. ساختار بیضهها همچنان کار خود را انجام میدهد و اسپرم زنده تولید میشود. پزشکان برای حل مشکل نعوظ از دارو، تزریق یا دستگاههای کمکی استفاده میکنند و در صورتی که نعوظ حاصل نشود، همچنان امکان پدر شدن وجود دارد. پاسخ روشن این است که مرد قطع نخاع بچه دار میشود، حتی اگر هیچ نعوظ طبیعی وجود نداشته باشد، زیرا برای تشکیل جنین وجود اسپرم کافی است و انتقال آن میتواند در شرایط آزمایشگاهی انجام شود.
آیا مرد قطع نخاع بچه دار میشود حتی اگر انزال طبیعی از بین رفته باشد؟
آسیب نخاعی میتواند باعث شود اسپرم بهطور طبیعی خارج نشود یا به داخل مثانه برگردد. این حالت بسیاری از بیماران را نگران میکند، اما علم پزشکی راهحل ایجاد کرده است. گاهی پزشک انزال را با تحریک الکتریکی یا روشهای فیزیولوژیک ایجاد میکند و در بسیاری از موارد اسپرم مستقیماً از بیضه یا اپیدیدیم جمعآوری میشود. این یعنی اگر انزال طبیعی از بین برود، باز هم مرد قطع نخاع بچه دار میشود، زیرا وجود اسپرم مهمتر از مسیر خروج آن است.
وضعیت کیفیت اسپرم در مردان قطع نخاع چگونه است؟
اغلب منابع اینترنتی تنها درباره توانایی انزال صحبت میکنند، اما یکی از بخشهای کمتر توضیحدادهشده، کیفیت و تحرک اسپرم است. در بسیاری از بیماران، تعداد اسپرم طبیعی است، اما تحرک آن ممکن است کمتر شود. کاهش تحرک به دلیل انزال نامنظم، التهابهای بدن و گاهی قرار گرفتن طولانیمدت در وضعیت نشسته رخ میدهد. با این حال، حتی اسپرمهایی که تحرک بسیار کمی دارند در روشهای پیشرفته مانند IVF و ICSI کارایی دارند. بنابراین حتی زمانی که کیفیت اسپرم نیز ایدهآل نباشد، باز هم مرد قطع نخاع بچه دار میشود و با روشهای آزمایشگاهی میتوان بارداری موفق ایجاد کرد.
مرد قطع نخاع چگونه بچه دار میشود؟
برای بسیاری از بیماران درک روند درمان به زبان ساده بسیار مهم است. ابتدا پزشک آزمایش اسپرم انجام میدهد تا مشخص شود آیا اسپرم زنده وجود دارد یا خیر. اگر انزال طبیعی اتفاق نیفتد، پزشک از تحریک یا استخراج مستقیم اسپرم استفاده میکند. اسپرم پس از جمعآوری در آزمایشگاه بررسی میشود و اگر مناسب باشد، در روش لقاح آزمایشگاهی یا تزریق اسپرم به تخمک استفاده میشود. این مسیر در سراسر دنیا انجام میشود و میزان موفقیت آن به اندازه مردان سالم است. بنابراین حرکت درمانی از تشخیص، به جمعآوری اسپرم و در نهایت تشکیل جنین میرسد.
آیا امکان بارداری با رابطه طبیعی وجود دارد؟
در برخی بیماران، بسته به محل آسیب نخاع، نعوظ و رابطه جنسی طبیعی همچنان قابل انجام است. آسیبهای قسمت بالایی نخاع گاهی اجازه حفظ نعوظ رفلکسی را میدهند و بیمار قادر است رابطه جنسی داشته باشد. در آسیبهای پایینتر مشکلات بیشتری ایجاد میشود، اما باز هم دارو و ابزارهای کمکی استفاده میشوند. اگر رابطه طبیعی نتیجه ندهد، مسیر پزشکی و آزمایشگاهی وجود دارد. بنابراین همیشه ابتدا روشهای سادهتر بررسی میشود و اگر نتیجه ندهد، مسیر تخصصی ادامه پیدا میکند. در تمام این شرایط پاسخ همچنان ثابت است؛ مرد قطع نخاع بچه دار میشود.
نقش سطح آسیب نخاع در باروری چقدر مهم است؟
تأثیر سطح آسیب نخاع بر باروری بیشتر به توانایی انزال و نعوظ مربوط است و ارتباط مستقیم با تولید اسپرم ندارد. مردانی که آسیب در ناحیه گردن یا سینه دارند گاهی نعوظ رفلکسی را حفظ میکنند، اما انزال همچنان دشوار است. کسانی که آسیب در ناحیه کمر دارند بیشتر دچار اختلال انزال و نعوظ میشوند، اما اسپرم آنها قابل استخراج است. بنابراین تفاوت اصلی در مسیر رفتاری بدن است، نه در توانایی باروری. همین موضوع باعث شده است که حتی مردانی که سالها بعد از آسیب نخاعی ازدواج میکنند نیز امکان پدر شدن داشته باشند.
کدام روشها برای بچهدار شدن مردان قطع نخاع موفقتر است؟
در بسیاری از موارد، بیماران پس از آسیب نخاعی برای انتخاب روش مناسب به مراکز ناباروری مراجعه میکنند، اما معمولاً نتیجهگیری زیر نظر پزشک متخصص اهمیت بیشتری دارد. از نظر امکانات درمان ناباروری و روشهای تخصصی مانند استخراج اسپرم، شرایط در شهر تهران پیشرفتهتر است و مراجعه به بهترین دکتر مغز و اعصاب تهران میتواند ارزیابی دقیقتری از احتمال موفقیت ارائه دهد.
اولین روش، استفاده از داروهای محرک جنسی است. زمانی که بخشی از مسیر عصبی هنوز سالم باشد، پزشک با داروهایی که روی اعصاب جنسی و جریان خون اثر میگذارند، تلاش میکند انزال طبیعی را فعال کند. این روش سادهترین و کمهزینهترین راه است و اگر اسپرم خروجی کیفیت مناسبی داشته باشد، امکان بارداری طبیعی یا استفاده از اسپرم در لقاح آزمایشگاهی وجود دارد. موفقیت این روش بیشتر در بیمارانی دیده میشود که آسیب نخاعی کامل نیست یا سطح آسیب پایینتر است، اما در بسیاری از بیماران پاسخ کافی ایجاد نمیکند.
مرحله بعد تحریک ویبراتوری است. در این روش دستگاههایی مخصوص روی ناحیه جنسی قرار میگیرد و با تحریک مداوم، شبکه عصبی درگیر انزال را فعال میکند. بسیاری از مردان با آسیب نخاعی بالاتنه، یعنی نواحی گردن یا قفسه سینه، به این روش جواب میدهند. در صورتی که اسپرم جمعآوریشده مناسب باشد، میتوان آن را منجمد کرد یا مستقیماً برای لقاح استفاده کرد. تفاوت این روش با دارو در این است که حتی بدون نعوظ کامل یا حس جنسی، امکان تحریک انزال وجود دارد.
روش تخصصیتر، تحریک الکتریکی است. این روش تحت نظر پزشک و در محیط پزشکی انجام میشود. تحریک الکتریکی اعصاب جنسی باعث انقباضهای لازم برای خروج اسپرم میشود و معمولاً زمانی انجام میشود که تحریک ویبراتوری جواب نداده باشد. بسیاری از مراکز ناباروری دنیا از این روش بهعنوان یکی از گزینههای موثر استفاده میکنند، زیرا حتی در آسیبهای گستردهتر نیز ممکن است بدن واکنش لازم را نشان دهد. میزان پاسخدهی در این روش بیشتر از ویبراتوری گزارش شده است، اما همچنان به همکاری بدن نیاز دارد.
اگر هیچکدام از روشهای بالا اسپرم مناسب تولید نکنند، پزشک سراغ استخراج اپیدیدیمی میرود. اپیدیدیم محل ذخیره اسپرم بعد از تولید در بیضه است و پزشک با یک سوزن نازک، اسپرم را از آن خارج میکند. مزیت این روش این است که حتی بدون انزال، اسپرم قابل استفاده در آزمایشگاه بهدست میآید. این روش در بیمارانی که انزال پسرونده دارند یا مسیر خروج اسپرم مسدود است، بسیار کاربردی است و در بسیاری از آنها اسپرم زنده و سالم بهدست میآید.
مرحله نهایی و مطمئنترین گزینه استخراج مستقیم از بیضه است. این روش زمانی انجام میشود که هیچ انزالی ایجاد نشده و اپیدیدیم اسپرم کافی ندارد، اما پزشک مطمئن است که بیضه در حال تولید اسپرم است. با یک نمونهگیری کوچک از بافت بیضه، اسپرم زنده استخراج میشود و برای لقاح آزمایشگاهی مورد استفاده قرار میگیرد. مهمترین ویژگی این روش این است که حتی اگر تعداد اسپرم بسیار کم باشد، روش ICSI اجازه میدهد که همان تعداد محدود نیز باعث تشکیل جنین شود. همین نکته دلیل اصلی این است که گفته میشود مرد قطع نخاع بچه دار میشود، حتی اگر هیچ انزال، نعوظ یا تحرک اسپرم وجود نداشته باشد.
وقتی این روشها در کنار هم مقایسه شوند، دارو و تحریک ویبراتوری مناسب بیمارانی هستند که بخشی از عملکرد عصبی را حفظ کردهاند. تحریک الکتریکی برای افرادی مناسب است که بدن در برابر تحریک مکانیکی بیواکنش بوده اما پاسخ عصبی در عمق مسیر وجود دارد. استخراج اپیدیدیمی و استخراج بیضه برای بیمارانی بهکار میرود که هیچ نوع انزال ممکن نیست و پزشک میخواهد مستقیماً به منبع تولید اسپرم برسد. همین تقسیمبندی مرحلهای باعث شده است که تقریباً برای هر سطح آسیب نخاعی راهی وجود داشته باشد. نکته مهم این است که با وجود تفاوت روشها، نتیجه نهایی مشابه است: اگر اسپرم زنده به آزمایشگاه برسد، امکان تشکیل جنین با روش ICSI بسیار بالا است و درصد موفقیت در حد مردان سالم گزارش شده است.
هزینه تقریبی روشهای باروری برای مردان قطع نخاع در ایران
هزینهها یک دغدغه مهم برای بسیاری از زوجها است. بررسیهای انجامشده در مراکز باروری ایرانی نشان میدهد که آزمایش اسپرم و بررسی اولیه معمولا هزینه زیادی ندارد و در بیشتر شهرها قابل انجام است. اگر انزال طبیعی امکانپذیر نباشد و نیاز به جمعآوری اسپرم باشد، هزینه افزایش پیدا میکند اما همچنان قابل مدیریت است. در صورتی که IVF یا ICSI انجام شود، بخش عمده هزینه مربوط به آزمایشگاه و فرآیند لقاح است. زوجهایی که تجربه خود را توضیح دادهاند گفتهاند که هزینه کل این فرآیند در ایران نسبت به کشورهای همسایه و اروپا بسیار پایینتر بوده و همین موضوع باعث شد بتوانند درمان را ادامه دهند. این اطلاعات نشان میدهد علم باروری در ایران قابل دسترس است و مسیر پدر شدن برای مردان قطع نخاع، به دلیل هزینههای سنگین، مسدود نمیشود.
تجربههای واقعی از بیماران و همسران مردان قطع نخاع
تجربه اول – صدای قلب بچه
مردی در یک گروه تلگرامی نوشته بود که چهار سال پس از تصادف و قطع نخاع، حتی فکر بچهدار شدن را هم از ذهنش حذف کرده بود. هر بار از کنار خانوادههایی با بچه میگذشت، بیشتر باور میکرد که پدر شدن دیگر سهم او نیست. اما همسرش راضی نشد این تصور را بپذیرد. بعد از مراجعه به متخصص باروری، پزشک با نمونهگیری از بیضه اسپرم زنده پیدا کرد. مراحل ICSI انجام شد و چند هفته بعد آزمایش بارداری مثبت بود. او نوشته بود: «لحظهای که صدای قلب بچه را شنیدم، فهمیدم چقدر اشتباه میکردم. مشکل از بدنم نبود، از ترس و ناامیدی خودم بود.»
تجربه دوم
زنی در اینستاگرام تعریف کرده بود که وقتی تصمیم گرفتند اقدام برای بارداری را شروع کنند، اطرافیان با تردید و قضاوت نگاهشان میکردند. همه تصور میکردند مرد قطع نخاع نمیتواند بچهدار شود و حتی پزشک اولی که مراجعه کرده بودند، با بیحوصلگی گفته بود «احتمالش کم است». اما آزمایش اسپرم نشان داد تولید کاملا طبیعی است. تنها مسیر خروج مشکل داشت. با لقاح آزمایشگاهی، فرزندشان به دنیا آمد و او گفته بود حالا هر وقت کسی میپرسد «واقعاً چطور ممکن شد؟» فقط لبخند میزند و جوابش همین است: «علم، امید و صبوری.»
تجربه سوم
در یک انجمن پزشکی، مردی نوشته بود که اولین چرخه IVF آنها شکست خورده بود. او گفته بود که همانجا باور کرد امیدی نیست. اما پزشک اصرار کرده بود ناامید نشود و توضیح داده بود که حتی در زوجهای کاملاً سالم هم تلاش اول همیشه موفق نمیشود. آنها دوباره امتحان کردند و نتیجه مثبت شد. او نوشته بود: «امروز وقتی پسرم روی ویلچر من مینشیند و میگوید بابا بیا بریم پارک، تازه میفهمم ارزش این مسیر چقدر زیاد بود.»
تجربه چهارم – تصور غلط درباره ناباروری
در یوتیوب، مردی از ایران نوشته بود که سه سال بعد از تصادف حتی یکبار هم انزال نداشته و فکر میکرد نابارور شده است. اما پزشک برای جمعآوری اسپرم از ویبرواستیمولاتور استفاده کرد و سپس از روش استخراج مستقیم کمک گرفت. بعد از IVF، همسرش باردار شد. او نوشته بود: «پزشک گفت تولید اسپرم متوقف نشده، فقط راه خروج بسته شده. این جمله زندگیام را برگرداند.»
تجربه پنجم – فقط یک اسپرم کافی است
در نظرات یک وبسایت پزشکی، فردی نوشته بود که کیفیت اسپرمش پایین بود و پزشک گفته بود تعداد اسپرمهای قابل استفاده خیلی کم است. او فکر میکرد این یعنی پایان ماجرا، اما متخصص باروری توضیح داده بود که در روش ICSI، حتی یک اسپرم هم میتواند شروعکننده بارداری باشد. این اتفاق افتاد و آنها الان پدر و مادر دو فرزند هستند. او نوشته بود: «من فکر میکردم برای پدر شدن باید میلیونها اسپرم داشته باشی، اما فهمیدم گاهی یک دانه کافی است.»
تجربه ششم
زنی در پیام خصوصی یک صفحه توانبخشی نوشته بود که همسرش هیچ انزال طبیعی ندارد و وقتی به دیگران میگفتند برای بارداری اقدام کردهاند، اغلب کسی باور نمیکرد. پزشکان با نمونهگیری از بیضه اسپرم بهدست آوردند و لقاح موفق شد. او نوشته بود: «همیشه مجبور بودم توضیح بدهم که اسپرم از بین نرفته، فقط از بدن خارج نمیشود. حالا دخترمان یک ساله است و نیازی نیست به کسی چیزی ثابت کنم.»
اگر بخواهی، میتوانم این تجربهها را به سبک داستانهای کوتاهتر، مناسب بخش اسلایدر یا آخر مقاله هم تبدیل کنم. دوست داری نسخه کوتاه و روایی هم تهیه کنم؟
جمعبندی
پاسخ علمی و قطعی این است که مرد قطع نخاع بچه دار میشود، زیرا تولید اسپرم معمولا متوقف نمیشود و اگر خروج اسپرم دچار مشکل باشد، پزشکان آن را با روشهای مستقیم جمعآوری میکنند. حتی در صورت نبود نعوظ، نبود انزال یا کاهش کیفیت اسپرم، بارداری از طریق روشهای آزمایشگاهی امکانپذیر است. بسیاری از بیماران تجربه موفق داشتهاند و پژوهشهای علمی نیز این موضوع را تأیید میکنند. بنابراین آسیب نخاعی پایان راه پدر شدن نیست و تنها مسیر آن متفاوت میشود، نه غیرممکن.
انتهای پیام/