شایستهگزینی و جانشینپروری محور توسعه پایدار مدیریت در نظام سلامت است
وی با بیان اینکه دانشگاه بهعنوان نهادی علمی، فرهنگی و تربیتی، نقش محوری در پیشرفت و تعالی جامعه دارد، اظهار کرد: دانشگاه آزاد اسلامی با گستردگی خود در سراسر کشور، فرصت بینظیری برای شناسایی، پرورش و توانمندسازی نیروهای انسانی شایسته در حوزههای مختلف از جمله بهداشت و درمان فراهم کرده است. به همین سبب، این دانشگاه در مسیر تربیت مدیران کارآمد سلامت و ایجاد سازوکارهای مناسب برای جانشینپروری گامهای موثری برداشته است.
شایستهگزینی و شایستهپروری؛ محورهای اصلی همایش
رئیس دانشگاه علوم پزشکی آزاد اسلامی در ادامه با اشاره به اهداف این همایش گفت: دو نکته مهم در برگزاری این همایش مورد تأکید برگزارکنندگان و هیئت رئیسه دانشگاه بوده است؛ نخست شایستهگزینی و شایستهپروری در نظام مدیریتی مراکز درمانی و دوم موضوع جانشینپروری.
وی افزود: در محور نخست، تأکید ما بر این است که افرادی که در جایگاه مدیریت قرار میگیرند، از نظر علمی، مهارتی و تربیتی شایستگی لازم را داشته باشند. در این مسیر باید آموزشهای هدفمند، علمی و مهارتی متناسب با نیازهای مدیریتی بیمارستانها و مراکز بهداشتی ارائه شود تا مدیران بتوانند تصمیمگیریهای مؤثر و کارآمد داشته باشند.
اهمیت جانشینپروری در پایداری مدیریتی
خوشدل با اشاره به محور دوم همایش بیان کرد: جانشینپروری یکی از الزامات مدیریت پایدار است. هر مدیری، هرچقدر هم شایسته و کارآمد باشد، عمر مدیریتی محدودی دارد و بهترین مدیران کسانی هستند که بهموقع به مسئولیت میرسند و بهموقع جایگزین میشوند. اگر بخواهیم پیوستگی در عملکردها و برنامههای مدیریتی حفظ شود، باید مدیران آینده را از پیش تربیت و آماده کنیم تا با حفظ شایستگی، فرآیند پیشرفت و توسعه متوقف نشود.
چالشهای مدیریت مراکز درمانی
رئیس دانشگاه علوم پزشکی آزاد اسلامی در بخش دیگری از سخنان خود به چالشهای موجود در مدیریت مراکز درمانی کشور اشاره کرد و گفت: یکی از چالشهای جدی در این حوزه، گردش نقدینگی و مسائل مرتبط با بیمه است که فشار زیادی را به بیمارستانها وارد کرده است. همچنین تأمین تجهیزات پیشرفته بیمارستانی که عموماً وارداتی، گرانقیمت و پیچیده هستند، با مشکلاتی نظیر تخصیص نامناسب ارز و هزینههای سنگین مواجه است.
وی افزود: مسئله دیگر، ریزش نیروی انسانی در بیمارستانهاست. رشد حقوق و مزایای کارکنان حوزه بهداشت و درمان متناسب با شرایط اقتصادی کشور نبوده و همین امر باعث کاهش انگیزه و افزایش ترک خدمت در میان نیروهای متخصص شده است. از سوی دیگر، تعرفههای ناعادلانه برای مراکز غیر دولتی نیز بر مشکلات مالی بیمارستانها افزوده و گردش نقدینگی را مختل کرده است.
نقش مدیران شایسته در حل چالشها
خوشدل تأکید کرد: هدف این همایش آن است که مدیران حوزه سلامت با بهرهگیری از دانش تخصصی و مهارتهای مدیریتی، بتوانند این چالشها را بهصورت کارآمد مدیریت کنند. مدیر شایسته سلامت باید بتواند هماهنگی لازم را میان بخشهای مختلف درون و بیرون سیستم سلامت برقرار سازد، حمایتهای لازم را از نهادهای خارج از سازمان جلب کند، ارتباط مؤثری با بیمهها ایجاد نماید و بروکراسیهای اداری را به حداقل برساند.
هدفگذاری دانشگاه آزاد برای تربیت مدیران آینده سلامت
رئیس دانشگاه علوم پزشکی آزاد اسلامی در پایان اظهار کرد: دانشگاه آزاد اسلامی با برگزاری چنین همایشهایی تلاش دارد زمینه تبادل تجربه، انتقال دانش مدیریتی و تربیت نسل جدید مدیران سلامت را فراهم کند. این مسیر به ما کمک میکند تا با تکیه بر شایستگیها، جانشینپروری و استفاده از ظرفیتهای علمی دانشگاه، پیوستگی و پایداری در مدیریت نظام سلامت کشور را تضمین کنیم.
جانشینپروری گمشده نظام مدیریتی سلامت کشور است
امید براتی، استاد رشته مدیریت سلامت، مشاور رئیس دانشگاه و عضو فرهنگستان علوم پزشکی کشور در حاشیه این همایش با اشاره به محورهای اصلی برگزاری آن گفت: اصلیترین موضوعی که در این همایش مورد توجه قرار گرفته، تربیت مدیران بهداشتی و درمانی و جانشینپروری است؛ موضوعی که تاکنون در کشور به این صراحت و جامعیت به آن پرداخته نشده است.
ضرورت اصلاح نگاه مدیریتی در نظام سلامت
وی افزود: کشور ما در حوزه مدیریت سلامت با چالشهای جدی روبهرو است. مشکل اصلی پیش از کمبود منابع مالی، ضعف در مدیریت است. در حالیکه از نظر منابع انسانی، کمبود جدی نداریم، اما متأسفانه در ردههای مختلف مدیریتی از مدیران ارشد تا مدیران میانی و پایه، شایستهسالاری کمتر رعایت شده است. این مسئله آنقدر پررنگ شده که اخیراً رئیسجمهور نیز در نامهای به استانداران و فرمانداران تأکید کرده که انتصابات نباید صرفاً بر اساس توصیه انجام شود. این خود نشانهای از عمق مشکل در نظام مدیریتی کشور است.
تفاوت توانمندسازی و جانشینپروری
براتی تأکید کرد: هرچند در سالهای اخیر تلاشهای زیادی برای آموزش مدیران انجام شده، اما باید میان توانمندسازی و جانشینپروری تفاوت قائل شد.
توانمندسازی یعنی آموزش مدیران فعلی، اما جانشینپروری یعنی شناسایی و پرورش افرادی که از سنین پایینتر از دوران تحصیل در مقطع کارشناسی ــ استعداد و ظرفیت مدیریتی دارند تا بتوانند در آینده مدیران موفقی باشند.
وی خاطرنشان کرد: مدیریت سه پایه دارد؛ دانش، تجربه و اخلاق یا هنر. ممکن است فردی دانش مدیریتی داشته باشد اما تجربه نداشته باشد، یا تجربه کافی داشته ولی اخلاق حرفهای و هنر مدیریت را نداشته باشد. مدیر موفق کسی است که هر سه ضلع این مثلث را در خود پرورش دهد.
پیامدهای نبود مدیران شایسته
دبیر علمی همایش گفت: زمانی که مدیران حوزه سلامت فاقد این ویژگیها باشند، منابع انسانی و مالی کشور به هدر میرود. مطالعات جهانی نشان میدهد در کشورهای در حال توسعه بین ۲۰ تا ۴۰ درصد منابع مالی در نظام سلامت به دلیل ضعف مدیریتی از بین میرود. متأسفانه در کشور ما نیز نگاه به بیمارستانها صنعتی و اقتصادی نیست، بلکه صرفاً هزینهای است. در حالیکه بیمارستان باید مانند یک صنعت مدیریت شود تا بهرهوری افزایش یابد.
وی افزود: یکی از مشکلات ما این است که بسیاری از مدیران مراکز درمانی فاقد مدرک یا تخصص معتبر در حوزه مدیریت سلامت هستند. در واقع، در بسیاری از موارد افراد بدون طی کردن مسیر آموزشی حرفهای وارد مسئولیتهای کلان مدیریتی میشوند که این امر منجر به ناکارآمدی و هدررفت منابع میگردد.
ضرورت بازنگری در آموزش رشته مدیریت سلامت
براتی در ادامه به یکی از چالشهای آموزشی اشاره کرد و گفت: برنامه آموزشی رشته مدیریت سلامت به ویژه در مقاطع تحصیلات تکمیلی نیازمند بازنگری جدی است. در حال حاضر، دانشجویان مدیریت سلامت تا مقطع ی تحصیل میکنند، مقالات علمی منتشر میکنند و نمرات بالایی میگیرند، اما آموزش آنها بیشتر در مسیر هیئتعلمیپروری است تا مدیرپروری.
وی تأکید کرد: همانطور که دانشجوی پزشکی از سال چهارم تحصیل در بیمارستان فعالیت میکند و تجربه میآموزد، باید برای دانشجویان مدیریت سلامت نیز چنین فرصتهایی فراهم شود تا در کنار مدیران با تجربه، مهارتهای عملی بیاموزند. ما نیاز داریم دانشجویان این رشته وارد میدان واقعی مدیریت بیمارستانی شوند، زیرا با آموزش صرف تئوری نمیتوان مدیر تربیت کرد.
براتی در پایان گفت: تربیت مدیران آینده سلامت کشور باید از دوران دانشجویی آغاز شود و دانشگاهها به ویژه دانشگاه آزاد اسلامی نقش محوری در این مسیر دارند. اگر جانشینپروری به صورت نظاممند دنبال شود، میتوان امید داشت که در آینده نزدیک شاهد تحول بنیادین در نظام مدیریت سلامت کشور باشیم.
دانشگاه آزاد اسلامی محور اصلی تربیت مدیران نظام سلامت کشور است
امین قاسم بگلو، دبیر اجرایی کنگره و استادیار مدیریت خدمات بهداشتی و درمانی، در حاشیه این همایش با اشاره به وضعیت گروههای مدیریت سلامت در دانشگاه آزاد اسلامی گفت: گروه مدیریت سلامت در دانشگاه آزاد اسلامی از سالهای گذشته با تأسیس رشتههای مرتبط از جمله مدیریت خدمات بهداشتی و درمانی، اقتصاد سلامت و سایر رشتههای وابسته، فعالیت خود را آغاز کرده است و آموزش دانشجویان در این حوزه همگام با استانداردهای وزارت بهداشت دنبال میشود.
فعالیت گروه مدیریت سلامت در دانشگاه آزاد
وی افزود: دانشگاه آزاد اسلامی امروز به عنوان یکی از مهمترین مراکز تربیت نیروی انسانی متخصص در حوزه مدیریت سلامت شناخته میشود و در شهرهای مختلف کشور از جمله تهران، ساری، سمنان، شیراز و شهرکرد این رشتهها بهصورت فعال در حال آموزش و تربیت دانشجو هستند.
قاسم بگلو تصریح کرد: هدف از برگزاری این همایش نیز در راستای همین مأموریت تعریف شده است تا دانشجویانی که در رشتههای مدیریت سلامت تحصیل میکنند، پس از فارغالتحصیلی بتوانند با برخورداری از مهارتهای مدیریتی کافی، نقش مؤثر و کلیدی در نظام سلامت کشور ایفا کنند؛ چه در وزارت بهداشت و چه در سایر سازمانهای ارائهدهنده خدمات درمانی.
پیوند آموزش نظری و عمل حرفهای
وی با بیان اینکه یکی از چالشهای موجود فاصله میان آموزشهای نظری و مهارتهای عملی در حوزه مدیریت است، گفت: برگزاری این همایش و برنامههای مشابه بهدنبال آن است که این فاصله کاهش پیدا کند. دانشگاه آزاد اسلامی به عنوان یکی از شاخههای اصلی تربیتکننده مدیران آینده نظام سلامت، خود را موظف میداند که همیار نظام سلامت کشور باشد و با ایجاد پیوند میان آموزش و عمل، زمینه تربیت مدیران کارآمد را فراهم کند.
استفاده از ظرفیت بیمارستانهای دانشگاه آزاد
قاسم بگلو خاطرنشان کرد: دانشگاه آزاد اسلامی علاوه بر فعالیتهای آموزشی، مجموعهای از بیمارستانها را نیز در اختیار دارد که به عنوان عرصههای آموزشی و فیلدهای عملی برای دانشجویان رشتههای علوم پزشکی و مدیریت سلامت مورد استفاده قرار میگیرند. تربیت مدیران نظام سلامت از طریق این ظرفیتها نه تنها موجب ارتقای بهرهوری و کارایی بیمارستانهای دانشگاه آزاد میشود، بلکه مدیران توانمند و آموزشدیدهای را نیز برای سایر بخشهای نظام سلامت کشور آماده میسازد.
نقش مدیران سلامت در ارتقای کیفیت خدمات
وی تأکید کرد: مدیران حوزه سلامت، نقش راهبری و هدایتگر در موفقیت نظام سلامت دارند؛ همانند کاپیتان هواپیما که مسیر پرواز را هدایت میکند. مدیران توانمند میتوانند با تصمیمگیریهای درست، ضمن افزایش رضایتمندی بیماران و مراجعان، هزینههای نظام سلامت را نیز کاهش دهند.
تربیت مدیران برای تحقق اهداف کلان سلامت کشور
قاسم بگلو در پایان اظهار کرد: تربیت مدیران متخصص در حوزه سلامت کمک میکند تا اجرای برنامههای کلانی همچون پزشک خانواده، نظام ارجاع و سایر طرحهای ملی حوزه سلامت به شکل بهینه انجام شود. در نتیجه، هم رضایت مردم افزایش مییابد و هم هزینههای نظام سلامت مدیریت میشود. دانشگاه آزاد اسلامی با تکیه بر ظرفیت علمی و عملی خود، میکوشد این حلقه مفقوده بین آموزش و مدیریت کارآمد را در نظام سلامت کشور تکمیل کند.
انتهای پیام/