جان و مال و کار در راه محیط زیست

مرجان همایونی- گروه اجتماعی خبرگزاری آنا: آنچه گفته شد، سوالی است که در ذهن‌ مطرح می‌شود و اما با خواندن این گزارش، تصمیم گیری را به عهده خودتان می‌گذاریم که چنین ریسک بالایی آیا به درآمد، مزایا و امکاناتی که در اختیار محافظان حیات وحش قرار می‌گیرد، می‌ارزد یا خیر؟

محیط بانان را باید به دو گروه تقسیم کرد، دسته اول کادر اداری هستند که در ادارات مشغول به کار هستند و ساعت کاری آنها 7 صبح تا 3 بعد از ظهر است. اما گروه دوم که به مراتب شغل سخت‌تری دارند و جزء آن دسته از افرادی هستند که احتمال وقوع حادثه برای آنها بیشتر و تعدادشان به مراتب بیشتر از گروه اول است، محیط‌بانانی هستند که در مناطق چهارگانه و پاسگاه‌ها مشغول به‌کارند.

18 شبانه روز کار

ساعت کاری گروه دوم از محیط بانان متفاوت از ساعات کاری اغلب ادارات و ارگان‌ها است. یکی از محیط‌بانان بوشهری در گفت و گو با خبرنگار آنا می‌گوید: ساعت کاری تمامی محیط بانان که در پاسگاه‌ها و مناطق چهارگانه مشغول به کار هستند به دو صورت است. 18 شبانه روز کار به صورت مستمر و 12 روز استراحت یا 9 شبانه روز کار و 6 شبانه روز استراحت و دوباره 9 شبانه روز کار و ... در تمام روزها و شب‌هایی که شیفت هستیم باید آنلاین باشیم.

او ادامه می‌دهد:در روز سه بار گشت داریم و اگر هم اتفاقی بیفتد باید در هر ساعت از شبانه روز بلافاصله راهی محل شویم. البته 18 روز کار و 12 روز استراحت برای دستور عمل خدمتی به نام گارد است که این دستور العمل تغییر یافته به نام دستور العمل یگان که طبق نظر مقام معظم رهبری اعلام شد اما هنوز این دستورالعمل ابلاغ نشده است. طبق دستور العمل جدید زمان کاری محیط بانان 10 روز کار و 20 روز استراحت اعلام شده است و مزایای زیادی دیگری نیز دارد.

جیره‌ای 60 هزار تومانی

18 شبانه روز کار مداوم در یک ماه و آماده باش در تمام ساعات شبانه روز، با خستگی،استرس و در معرض بیماری، نبود امکانات، ... همراه است.

پخت و پز و انجام کارهای روزانه به این موضوع اضافه می‌شود. محیط بان جوان می‌گوید: در کنار کارهایمان باید غذا درست کنیم و کارهای روزانه‌مان را هم انجام دهیم. سازمان ماهانه 60 هزار تومان به عنوان جیره غذایی به محیط بانان می‌دهد که البته این مبلغ هم ماهانه نیست و سالانه پرداخت می‌شود.

برای محیط بانان عید، عزا و تولد معنا ندارد، با شروع ساعت کاری‌شان راهی محل خدمتشان که معمولا در نزدیکی روستایی است یا داخل مناطق چهارگانه و قاعدتا بیرون از شهر است،می‌شوند. محیطبان بوشهری ادامه می‌دهد: امکانات و تجهیزات در اختیارمان نیز مناسب نیست. ماشین‌هایی که در اختیار ما است پیکاپ هستند و ماشین‌هایی خوبی به حساب می‌آیند اما با این ماشین‌ها نمی‌توان در مناطق کوهستانی به راحتی تردد کرد. برای تردد در این مناطق نیاز به موتورهای بالای 200cc است که در اختیارمان قرار داده نمی‌شود و به همین دلیل امکان تعقیب و گریز را پایین می‌آورد. این درحالی است که موتورهای قاچاقچیان قدرت بالایی دارند و اصلا نمی‌توان به آنها رسید.

بیمه ای به نام مسئولیت

محیط بانان بیمه هستند و در کنار این بیمه باید بیمه‌ای به نام مسئولیت شوند، بیمه‌ای که هزینه پرداخت آن از جیب و حقوق خود محیط بان کم می‌شود. او می‌گوید: اگر اتفاقی ناشی از مسئولیت کاری برای محیط بان رخ دهد که به واسطه آن به کسی آسیب برسد یا خود محیط بان آسیب ببیند، هزینه درمان و موارد ناشی از آن را بیمه مسئولیت پرداخت می‌کند.

محیط‌بانانی بدون سلاح

داشتن یا نداشتن اسلحه نیز مساله مهم دیگری برای محیط‌بانان محسوب می‌شود،البته هر محیط‌بانی اجازه حمل اسلحه را ندارد و شرایط خاصی باید داشته باشد تا سلاح به دست بگیرد. شرایط داشتن سلاح، این است که محیط‌بان باید ضابط قضائی باشند، تائید صلاحیت از مراجع زی صلاح را داشته باشند و مجوز حمل سلاح را نیز به دست آورند.

محیطبان جوان می‌گوید: براساس نوع ماموریت سلاح در اختیار محیط بانانی که اجازه حمل اسلحه را دارند، داده می‌شود. استفاده از سلاح کمری یا کلاش نیز بسته به درجه محیطبان است، کلت متعلق به محیط بانان با درجه بالا و کلاشینکف برای رده‌های پایینتر است.

مناطقی برای حفاظت

چندی پیش اسماعیل کهرم؛ مشاور رئیس سازمان حفاظت در گفت و گویی که با خبرنگار آنا داشت گفته بود که تعداد محیط بانان در کشور 2500 محیط بان است که البته از این تعداد، عده‌ای به خاطر درگیری با شکارچیان در زندان، عده‌ای بیمار و عده‌ای درگیری کهنسالی هستند. 2500 محیط بان برای دفاع از 25 میلیون هکتار مناطق چهارگانه محیط زیست، حکایت از آن دارد که تعداد محیط بانان ما 20 درصد آمار رسمی و استاندارد را نیز در برنمی‌گیرد.

و البته نکته حائز اهمیت در این میان این است که محیط بانان نه تنها باید از این مناطق چهارگانه محافظت کنند بلکه از تمام مناطقی که در حوزه استحفاظی شان هم قرار دارد باید مراقبت کنند. محیط بان جوان می‌گوید: پارک‌های ملی، پناهگاه‌های حیات وحش، آثار ملی و مناطق حفاظت شده، جزء مناطق چهار گانه محیط زیست است. اما مثلا مناطق آزاد که زیر مجموعه این مناطق نیست اما شکار در آنها ممنوع است و در حوزه استحفاظی محیط بان قرار می‌گیرد، مسولیت محافظت از آن نیز به عهده محیط بان است.

این درحالی است که تعداد محیطبان‌ها بسیار کم است و در بسیاری از مناطق آنتن دهی موبایل ندارند و از طرفی هزینه تمام تماس‌هایمان با تلفن همراه حتی برای اعلام به سازمان یا سایر محیط بانان نیز با خودمان است.

حقوق براساس نوع استخدام

در برابر تمام ویژگی‌های شغلی به نام محیط بانی یادی از فیش حقوقی‌شان خالی از لطف نیست. براساس نوع استخدام حقوق ها تغییر می‌کند. محیط بانان قرار دادی، حقوقی برابر یک میلیون تومان و پیمانی‌ها یک میلیون و 200 تا 300 هزار تومان در آخر هر ماه دریافت می‌کنند. البته این را هم نباید فراموش کرد که بازنشستگی محیط بانان بعد از 30 خدمت است.