سانسور و حذف کتابها در دموکراسیهای غربی افزایش یافته است
به گزارش خبرنگار خبرگزاری آنا به نقل از سایت پابلیشینگ پرسپکتیوز، در آستانه افتتاح هفتادوهفتمین نمایشگاه بین المللی کتاب فرانکفورت، نشست خبری رسمی این رویداد در روز سه شنبه ۱۴ اکتبر ۲۰۲۵ برگزار شد؛ نشستی که با پیامهایی روشن درباره نقش ادبیات در جهان امروز همراه بود و بر اهمیت آزادی بیان، مسئولیت پذیری فرهنگی و تهدیدهای ناشی از فناوریهای نوین مانند هوش مصنوعی تمرکز داشت.
ادبیات در عصر قطبیشده
یورگن بوس، رئیس نمایشگاه، با تأکید بر اینکه «ادبیات میتواند پل ارتباطی میان انسانها باشد»، گفت در دنیای قطبیشده کنونی، نیاز به پیامهای صریح و حمایت از آزادیهای فرهنگی بیش از پیش احساس میشود.
او هشدار داد که حتی در دموکراسیهای غربی نیز جنگهای فرهنگی، سانسور و حذف کتابها در کتابخانهها گسترش یافته و کمکهای مالی به ناشران با فیلترهای سیاسی مواجه است.
او افزود برنامه «Frankfurt Calling» با همکاری سازمانهایی مانند سازمان ملل، عفو بین الملل و انجمن جهانی ناشران، فضایی را فراهم میکند تا صداهایی که معمولاً در حاشیه ماندهاند یا ساکت شدهاند، شنیده شوند. این برنامه میزبان چهره هایی، چون مهدی مناع، کتاب فروش فلسطینی، ماریا رسا برنده جایزه صلح نوبل و ینس استولتنبرگ، دبیرکل سابق ناتو خواهد بود.
هوش مصنوعی و خطر فراموشی انسان
کارین اشمیت-فریدریش، رئیس اتحادیه ناشران آلمان که پس از دو دوره به زودی جای خود را به سباستین گوگولز میدهد، در آخرین سخنرانی اش در این جایگاه، به نقش حیاتی تفکر انسانی در عصر دیجیتال پرداخت.
او گفت: «نباید تفکر را به رباتها بسپاریم؛ بلکه باید به ارزش گفتمان انسانی پایبند بمانیم.» او تأکید کرد کتابهایی که در این نمایشگاه به چشم میخورند، تنها سرگرمک ننده نیستند، بلکه حامل دیدگاه ها، آرمانها و نقدهای اجتماعیاند که درک ما از جهان را شکل میدهند.
او همچنین هشدار داد که در دنیای مجازی، معدود میلیاردرها تصمیم میگیرند چه محتوایی توسط الگوریتمها به مخاطب عرضه شود، بدون آنکه مسئولیتی در قبال آن بپذیرند. از نگاه او، هوش مصنوعی باید در خدمت انسان باشد، نه بالعکس.
نقش جوانان و صداهای نو
در بخش دیگری از برنامه، نویسنده جوان نورا حداده از آلمان در سخنرانی پرشوری با بیان جملهای قابل تأمل گفت: «ترس، برادر کوچکتر بزدلی است.» او نویسندگان را دعوت کرد که در مواجهه با بحرانهای اجتماعی و سیاسی سکوت نکنند، چرا که سکوت راه را برای اقتدارگرایی هموار میکند.
همچنین تمرکز ویژهای بر ناشران و نویسندگان جوان شد. دو چهره نوظهور از آرژانتین و بریتانیا، تجربههای خود از برنامههای حمایتی جدید فرانکفورت را به اشتراک گذاشتند که به ایجاد شبکههای حرفهای بین المللی و کشف فرصتهای جدید کمک کرده است.
فیلیپین، مهمان افتخاری با صدایی رسا
فیلیپین، مهمان ویژه امسال، با بیش از ۱۰۰ نویسنده و هنرمند در نمایشگاه حضور دارد. از جمله چهرههای برجسته این کشور میتوان به پاتریشیا اونجلیستا، نویسنده و مستندساز، و مینا اسگوئرا، نویسنده داستانهای بزرگسالان اشاره کرد. حضور این کشور نمادی از حمایت از ادبیات آزاد و صداهای مستقل در صحنه جهانی است.
ادبیات؛ سکوی گفتوگو و مقاومت
نمایشگاه کتاب فرانکفورت ۲۰۲۵ بیش از آنکه صرفاً یک نمایشگاه تجاری باشد، به محلی برای گفتوگوهای عمیق، بازتاب بحرانهای معاصر، و حمایت از تنوع فرهنگی و اندیشههای نو بدل شده است. پیام اصلی آن روشن است: در جهانی که آزادیها تحت فشارند، ادبیات باید بدرخشد، نه این که سکوت کند.
انتهای پیام/