هشدار سکته چشمی؛ استفاده از گوشی در تاریکی را محدود کنید

گروه سلامت خبرگزاری علم و فناوری آنا؛ وقتی عنوان می‌کنیم که در تاریکی از گوشی استفاده نکنید، موضوع را جدی بگیرید؛ استفاده از گوشی در تاریکی می‌تواند منجر به سکته چشمی شود.

یک بیمار ادعا می‌کند که شب خوابیده است و هنگام صبح چشم‌هایش تار می‌دیده و پس از مراجعه به پزشک متخصص چشم متوجه شده که به سکته چشمی مبتلا شده است. او درباره عارضه ناگهانی خود به خبرنگار گروه سلامت خبرگزاری علم و فناوری آنا می‌گوید: «اخیراً متوجه شدم که نمی‌توانم قسمتی از چشم راستم را ببینم. بعد از مراجعه به پزشک به من گفتند که سکته چشمی دارم. این یعنی چی؟ آیا بینایی من باز خواهد گشت؟»

بینایی در انسداد موقتی باز‌می‌گردد؟

پیرس کین، چشم‌پزشک درباره این بیماری می‌گوید: «از دست دادن ناگهانی بینایی بدون درد ممکن است گاهی به دلیل «سکته چشم» ایجاد شود. این‌ها معمولاً زمانی اتفاق می‌افتند که یک لخته کوچک (آمبولی) شریان تأمین‌کننده شبکیه (بافت عصبی که پشت چشم را می‌پوشاند) را مسدود می‌کند. اصطلاح پزشکی برای سکته چشمی انسداد شریان شبکیه (RAO) است».

وی ادامه می‌دهد: «هنگامی که لخته شریان اصلی شبکیه را مسدود می‌کند، به آن انسداد شریان مرکزی شبکیه (CRAO) می‌گویند. این شدیدترین شکل است و به طور معمول منجر به کوری کامل در چشم می‌شود. هنگامی که آمبولی تنها یک شاخه از شریان اصلی را مسدود می‌کند، این انسداد شریان شبکیه شاخه‌ای (BRAO) است. این ممکن است همان چیزی باشد که شما تجربه کرده‌اید. معمولاً بخشی از بینایی آن قسمت بالایی و پایینی چشم را تحت تأثیر قرار می‌دهد. در برخی موارد، فقط یک انسداد موقتی وجود دارد و بینایی به سرعت باز می‌گردد و این اغلب به عنوان «سکته کوچک» توصیف می‌شود.»

سکته فقط مختص قلب و مغز نیست

همان طور که تا الان باید متوجه شده باشید این است که سکته فقط مختص قلب و مغز نیست؛ افراد وقتی به‌صورت طولانی‌مدت از گوشی در تاریکی استفاده می‌کنند؛ اشعه موبایل باعث لیز شدن سلول‌های خونی می‌شود؛ چنانچه سلول‌های خونی به یکدیگر بچسبد، مسیر عبور خون به چشم فرد مسدود می‌شود. اگر این اتفاق چندین بار رخ دهد، باعث می‌شود که افراد رفته‌رفته دیدشان را از دست بدهند و ممکن است که شب بخوابید و صبح بلند شوید و دیدتان را از دست بدهید. اگر زود به داد این بیماری برسید، می‌توانید بخشی از دید خود را برگردانید؛ اما اگر دیر اقدام کنید، متاسفانه دید خود را برای همیشه از دست خواهید داد؛ بنابراین استفاده از گوشی را در تاریکی محدود کنید.

سکته چشمی یعنی چه؟

هرمز شمس، استاد دانشگاه علوم پزشکی تهران با بیان اینکه عارضه سکته چشمی شامل قطع جریان خون به شبکیه می‌شود، در گفت‌وگو با خبرنگار گروه سلامت خبرگزاری علم و فناوری آنا، اظهار کرد: سکته چشمی به گرفتگی شریان مرکزی شبکیه و اطلاق می‌شود. زمانی‌که آمبولی یا لخته خون وارد شریان مرکزی شبکیه بشود، مانند هر شریان دیگری از شاخه اصلی شریان شبکیه تغذیه می‌کند.

خطر آمبولی را جدی بگیرید

وی با اشاره به اینکه شاخه اصلی شریان خون به چهار قسمت تقسیم می‌شود، عنوان کرد: آمبولی یا لخته خون، هر کدام قسمتی از شبکیه را تغذیه می‌کند که باعث تغذیه سلول‌های سطحی شبکیه می‌شود و این اتفاق ممکن است در مغز نیز رخ دهد و منجر به سکته مغزی و باعث از دست دادن حرکت، گفتار و حافظه شود.
شمس با بیان اینکه اگر آمبولی در شریان شبکیه اتفاق بیفتد، شریان مرکزی بسته می‌شود، ادامه داد: قطع خون به سمت شبکیه باعث نکروز و بافت‌مردگی سلول‌های شبکیه می‌شود؛ متأسفانه پس از رخ دادن این عارضه تنها ۲۰ دقیقه فرصت داریم تا جان بیمار را نجات دهیم.

چطور بیمار از عارضه سکته چشمی آگاه شود؟

این چشم پزشک با بیان اینکه عارضه سکته چشمی یک عارضه یک‌چشمی است و به هیچ عنوان دردناک نیست، چناچه بیمار در حال نشسته به‌صورت ناگهانی بینایی یک چشم خود را به‌طور کامل از دست می‌دهدف افزود: افراد مسن، مبتلا به دیابت، سرطان، فشار و غلظت خون بیشتر در معرض خطر عارضه سکته چشمی قرار دارند.

شبکیه چشم در سکته چشمی کاملا سفید می‌شود

شمس راه‌های شناسایی عارضه سکته چشمی را نام برد و تصریح کرد: زمانی‌که یک چشم درگیر می‌شود، پزشکان متوجه می‌شوند که عارضه سکته چشمی رخ داده است؛ بنابراین مردمک را باز و انتهای چشم را بررسی می‌کنند. در این عارضه شاخه اصلی شبکیه در صورت درگیری به‌صورت کامل سفید می‌شود، زیرا خون به آن نمی‌رسد و روی عصب‌هایی که از سطح شبکیه رد می‌شود، تورم رخ می‌دهد.

چشم‌های خود را در خانه ماساژ دهید

شمس با بیان اینکه تنها قسمت مرکزی شبکیه قرمز می‌ماند، اظهار کرد: عصب‌های اپتیک از قسمت مرکزی شبکیه رد می‌شود تا به سمت مغز حرکت کنند و در این صورت مرکز دید ما قرمز می‌شود و مابقی بخش‌های شبکیه به‌صورت کامل سفید است، زیرا تورم ساقه‌های عصب از روی شبکیه سطحی رد می‌شود.

وی با بیان اینکه سلول‌ها در حالت نکروز در قالب مرکز نیستند تا تقریب شوند، یادآور شد: اگر بیمار در بیمارستان بستری باشد، درمان تسهیل‌تر می‌شود؛ اما اگر فرد در خانه باشد، شاید زمان تا رسیدن بیمار به بیمارستان دیر شود؛ بنابراین راهکار‌هایی وجود دارد که بیماران که می‌توانند از آن در خانه بهره ببرند.

درصد جابه‌جایی آمبولی نزدیک به صفر است

استاد دانشگاه علوم پزشکی تهران با اشاره به راهکار‌های درمان عارضه سکته چشمی، عنوان کرد: بیماران می‌توانند چشم‌های خود را از روی پلک به‌آرامی ماساژ دهند؛ زیرا این امر منجر به کاهش چشمگیر فشار چشم می‌شود. چنانچه ماساژ چشم می‌تواند آمبولی شبکیه چشم را جابه‌جا و خون از شبکیه چشم عبور کند؛ اما این اتفاق به‌ندرت رخ می‌دهد و بیمار شانس کمی دارد.

کاهش فشار چشم؛ از بهترین راه‌های درمان سکته چشمی

شمس بهترین راه حل را رساندن بیمار به نزدیک‌ترین بیمارستان و مطب دانست و ادامه داد: پزشکان علاوه‌بر کاهش فشار چشم می‌توانند اکسیژن به چشم برسانیم؛ اما ممکن است این راه‌حل‌ها مفید واقع نشود و سلول‌های شبکیه به‌طور کامل از بین بروند.

وی با اشاره به چگونگی نحوه کاهش فشار چشم، افزود: با استفاده از یک سوزن استریل در بخش قدامی چشم سوراخی ایجاد می‌کنیم تا مایعی که در جلوی چشم است، به‌طور کامل خارج شود و در اینصورت فشار چشم پایین می‌آید.

دیابتی‌ها مراقب سکته چشمی باشند

این متخصص چشم پزشکی عارضه سکته چشمی را یک عارضه نادر اعلام و عنوان کرد: بنده در طول زندگی خود سه بیمار را از نزدیک دیدم که به این عارضه مبتلا شده‌اند؛ اما در عین حال خطرناک و اورژانسی است.

وی افزود: افراد معمولاً به دلیل مشکلات پزشکی دیگری مانند فشار خون بالا یا دیابت دچار سکته چشمی می‌شوند؛ بنابراین به‌صورت مداوم سطح کلسترول، فشار خون و قند خون خود را کنترل کنید. اگر دیابت دارید، هر سال چشم خود را چک کنید.