سالار آملی: علم و فناوری در ایران به شدت سیاسی است / باید از فرصت همکاری‌های پس از برجام استفاده کنیم
به گزارش خبرنگار گروه دانشگاه خبرگزاری آنا، رئیس مرکز همکاری‌های علمی بین المللی وزات علوم، تحقیقات و فناوری در این سمینار گفت: «ما در بستری از بین‌المللی شدن دانشگاه صحبت می‌کنیم که دارای سه مولفه اصلی است و می‌توانیم آنها را به عنوان هنجار هم در نظر بگیریم. اول اینکه نظام آموزش عالی ما به شدت بسته و درون‌گراست و در این درون‌گرایی دارای ناهنجاری‌های زیادی است. نظام علم و فناوری کشور در مقایسه با نظام اقتصادی و تجاری و حتی فرهنگی و ورزشی بسیار بسته‌تر است تا اینکه برون‌نگر بوده و فعالیت مثبتی داشته باشد. دوم اینکه جامعه ما چندفرهنگی نیست، به این معنا که پذیرش فرهنگ‌ها به معنای واقعی و قلبی اتفاق نمی‌افتد و این باعث می‌شود تعاملات کاهش پیدا کند. در حالی‌که لازمه بین‌المللی شدن پذیرش ارزش‌ها، فرهنگ‌ها و دیدگاه‌های مختلف است. مورد سومی که در کلان قضیه می‌تواند به عنوان یک بحران برای ما نمود پیدا کند این است که علم و فناوری ما به شدت سیاسی است، نه سیاست کلان نظام، بلکه سیاست‌های گروه‌ها و جناح‌ها مدنظر است. بنابراین شان نزول ارتباطات بین‌المللی در برنامه‌های گروه‌ها و جناح‌ها یکی از چالش‌هایی است که ما به صورت جدی با آن روبه‌رو هستیم».
سالار آملی گفت: «جریان بین‌المللی‌شدن دانشگاه‌ها را باید از سطح کلان دیپلماسی علم و فناوری ببینیم. برنامه‌های ما در این زمینه از حدود دو سال پیش آغاز شده است که از جمله آن، گشترش کرسی‌های زبان فارسی، ایران شناسی و اسلام شناسی است.»
او ادامه داد: «از مزایای این امر این است که از لحاظ ارتباطات شرایط مهیاست و مشکلی در داخل وجود ندارد و در سطح بین‌الملل نیز مفید واقع می‌شود. به طوری که ما الان حدود 3100 نفر دانشجوی زبان و ادبیات فارسی در مقاطع کارشناسی، ارشد و دکتری در کشورهای خارجی داریم. در سی کشور، پنجاه کرسی دانشگاهی را فراهم کرده‌ایم که می‌تواند می‌تواند بستر دیپلماسی علم و فناوری ما باشد. دیگر اینکه ایرانیان نخبه مشغول به تحصیل در خارج از کشور هستند که من از آنها به عنوان گنج یاد می‌کنم. متاسفانه در دوره‌های قبل، با آنها بسیار بد برخورد شد و نخبگان خارج از کشور ترسیدند.»
سالارآملی تاکید کرد منظور از نخبگان خارج از کشور دانشجویان حاضر در آمریکا، انگلیس و کاناداست و ادامه داد: «85% دانشجویان نخبه ما در این کشورها ساکن هستند. همان‌طور که مقام معظم رهبری هم تاکید کردند که باید از این گنج استفاده کنیم. ابزارهای استفاده از این گنج یکی از چالش‌هایی است که در توسعه دیپلماسی علم و فناوری فعلا ما با آن روبه‌رو هستیم. مورد آخر همین دانشگاه بین‌الملل است. اکنون نمی‌توانیم با همه کشورهای جهان ارتباط داشته باشیم زیرا این کار نیاز به تمرکز و تجربه دارد، اما کشورهایی به لحاظ استراتژیک یا راهبردی برای ایران اهمیت دارند و ارتباط با آنها در دستور کار قرار دارد از جمله کشورهای آلمان، اتریش، چین، روسیه و ایتالیا».
رئیس مرکز همکاری‌های بین‌الملل وزارت علوم گفت: «انتخاب این کشورها دلایل زیادی دارد. اینکه از سطح بالای تکنولوژی برخوردارند، تنش کمی با آنها وجود دارد، دشمنی‌ای با ما نداشتند، حساسیت داخلی ما با آنها کم است و دارای علم و فناوری و علاقه‌مند به انتقال آن هستند. اینها کشورهایی هستند که در وزارت علوم انتخاب شده‌اند و می‌توانند سطح علم و فناوری ما را افزایش دهند».
او افزود: « اما دسته‌ای دیگر از کشورهای مورد نظر ما کشورهای اطراف ما و به واقع کشورهای حوزه نفوذ ما هستند که حتی مقام معظم رهبری هم به ارتباط با این کشورها تاکید می‌کنند».
او تاکید کرد بین‌المللی‌سازی باید در بسترهایی باشد که امکان تاسیس دانشگاه مشترک و تبادل استاد و دانشجو با کشورهای راهبردی و جذب دانشجو از کشورهای حوزه نفوذ وجود داشته باشد. سالار آملی گفت: «اعطای بورس و فرصت‌های مطالعاتی به کشورهای حوزه نفوذ، و بهره‌گیری از توان ایرانیان متخصص خارج از کشور هم در دستور کار ما قرار دارد».
او ادامه داد: «بین‌المللی‌شدن صرفا تبادل استاد و دانشجو نیست ما می‌توانیم طرح مطالعاتی زیادی را با کشورهای دیگر مطرح کنیم. مواردی از قبیل انتقال آینده تحقیقات شرکت‌های بزرگ خارجی به دانشگاه‌ها و مراکز آموزش عالی داخل و تهیه پیوست آموزش علمی فناوری برای ابر پروژه ها از این قبیل است».
سالار آملی گفت: «موسسه Thompson Rivers کلمبیا هر سال دانشگاه‌های برتر را برای تحصیل در یک سال بعد معرفی می‌کند و این دانشگاه برای سال 2016 اسم 8 دانشگاه ایران را جزو 100 دانشگاه‌های برتر دنیا قرار داده است، که ما در منطقه بعد از ترکیه دارای رتبه دوم هستیم. در سال 14-2013 فقط دانشگاه صنعتی‌شریف را در رتبه‌بندی تامپسون داشتیم، در سال 2015 دانشگاه شریف و اصفهان مشاهده می‌شوند و در سال 2016 این تعداد به 8 دانشگاه رسیده است. دانشگاه صنعتی شریف در این رتبه‌بندی 12.2 دهم درصد و دانشگاه صنعتی امیر کبیر 7.7 دهم درصد وجهه بین‌المللی دارند. این آمار نشان می‌دهد که فعالیت‌های صنعتی و پژوهش ما قوی‌تر از همکاری‌های بین المللی ماست. نظام بسته، سیاسی شدن دانشگاه ها و ... جزو عواملی است که ما را به اینجا کشانده است».
سالار آملی ادامه داد: «وزارت امور خارجه به ما گفته است که نشست گفت‌وگوهای سیاسی سطح بالا در تهران به زودی آغاز می‌شود. تفاهم‌نامه بسیار مهمی هم بین کشورمان با فرانسه منعقد شده است و اتحادیه اروپا اعلام کرده است که بسیار تمایل دارد که ما با آنها همکاری داشته باشیم. درباره این مسئله در شورای معاونان وزارت علوم به صورت جدی بحث شده است، اهداف و تیم مذاکره کننده تعیین شده‌اند و به وزارت امور خارجه منعکس شده است. این بستری است که ما باید از آن استفاده بکنیم».
انتهای پیام/