تولید پوست مصنوعی دولایه برای اولین بار در کشور/ محصول ایرانی کورسوی امید بیماران سوختگی می‌شود
به گزارش خبرنگار گروه علم و فناوری خبرگزاری آنا، پوست مصنوعی در آزمایشگاه پرورش داده می‌شود و جایگزینی برای افرادی است که دچار آسیب‌های پوستی مانند سوختگی شده‌اند. اغلب پیوندهایی که در جراحی پلاستیک به کار می‌روند پیوند پوست هستند. پیوند پوست با نام گرافت پوست نیز شناخته می‌شود و معمولا در مواردی مانند پس از سوختگی‌های عمیق، بستن زخم‌های باز پس از عمل جراحی تومور پوست، زخم‌های مزمن، زخم‌های باز پس از جراحی و قسمت‌های پوستی دارای تروما به کار می‌رود. حال گروهی از محققان پژوهشگاه ملی مهندسی ژنتیک و زیست فناوری پوست مصنوعی را توسعه داده‌اند که از دو لایه تشکیل شده است.
بیشتر بخوانید:
ارتقای حساسیت‌های پوست مصنوعی با بهره‌گیری از تراشه‌های هوشمند
آرش جابری، عضو هیئت علمی پژوهشگاه ملی مهندسی ژنتیک و زیست فناوری، مدیر گروه پزشکی بازساختی و سلول‌های بنیادی این پژوهشگاه و یکی از اعضای تیم توسعه‌دهنده پوست مصنوعی دولایه می‌گوید؛ «این پوست ساختار مشابه به پوست انسان دارد. در این پوست مصنوعی از داربست کلاژنی استفاده شده که از گاو گرفته می‌شود. سلول‌های فیبروبلاست که از نمونه‌های پوست انسانی گرفته می‌شود، وارد این داربست شده و کشت داده می‌شوند. این سلول‌های پوستی از جراحی زیبایی جمع‌آوری شده، جداسازی شده و کشت می‌شوند.»
به گفته وی «سپس فیبروبلاست‌ها با کلاژن مخلوط شده و لایه‌ای ایجاد می‌شود که مانند لایه میانی پوست انسان است که درم نام دارد. این لایه مدتی را به شکل غوطه‌ور در محیط کشت باقی می‌ماند تا حالت ژلی کلاژن تکمیل شود. سپس کراتینوسیت، لایه سطحی پوست، به صورت جداگانه کشت داده می‌شود، سپس روی لایه میانی قرار می‌گیرد و بدین ترتیب لایه سطحی ایجاد می‌شود. درنهایت ساختار دولایه‌ای به وجود می‌آید که شامل دو نوع سلول اصلی پوست انسان می‌شود. کلاژن به شکل آماده خریداری می‌شود و داربست با کمک آن ساخته می‌شود. »
توسعه پوست مصنوعی به سبک محقق ایرانی
جابری بیان می‌کند؛ «اگر سلول‌های پوستی از قبل کشت داده و آماده شده باشند، حدود دو هفته طول می‌کشد تا پوست مصنوعی آماده شود. مدت زمان مشخصی برای آماده‌سازی و جداسازی سلول‌های پوستی صرف می‌شود، اگر تولید پوست مصنوعی به روندی روتین تبدیل شود، باید ذخیره‌ای از قبل وجود داشته باشد. سلول‌ها در حالت فریز نگهداری می‌شوند و در زمان استفاده ذوب شده و به صورت مستقیم وارد پوست مصنوعی می‌شوند. پس از این که پوست حاضر شد، می‌توان آن را به بیمار پیوند زد. این پژوهش تا مرحله حیوانی پیش رفته و روی حیوان کوچکی مانند موش تست شده است. درصد زیادی از موش‌ها بهبود یافته‌اند که این امر نشان می‌دهد آزمایش تا درصد زیادی موفقیت‌آمیز بوده است.»
این محقق ایرانی می‌گوید؛ «این پوست روی انسان آزمایش نشده است البته برنامه‌هایی برای آزمایش بالینی روی انسان داریم. ابتدا باید مواد و تجهیزات مورد نیاز آن تأمین شود چراکه مواد استفاده شده در مقیاس آزمایشگاهی پاسخگوی این نیاز نیست. ساختار پوست موش با انسان متفاوت است بنابراین انتظار نداریم که نتایج آزمایش بالینی روی انسان شبیه به آزمایش روی موش‌ها باشد. باید عملکرد این پوست مصنوعی را روی انسان دید تا بتوان با قطعیت میزان موفقیت آن را مشخص کرد. در صورتی که امکانات مورد نیاز فراهم شود، آزمایش بالینی روی انسان کمتر از یک سال زمان می‌برد.»
کاربردهای پوست مصنوعی ایران‌ساخت چیست؟
عضو هیئت علمی پژوهشگاه ملی مهندسی ژنتیک و زیست فناوری بیان می‌کند «پوست مصنوعی برای هر ضایعه پوستی به‌خصوص ضایعات پوستی مزمن مانند زخم‌های بیماران دیابتی که بیشتر روی پا ایجاد می‌شود، به کار می‌رود. از این پوست می‌توان در جراحی‌های زیبایی نیز استفاده کرد. در صورتی که پوست آسیب دائمی دیده باشد و بدن قادر به جایگزینی آن نباشد، می‌توان از پوست مصنوعی استفاده کرد. این محصول در سوختگی‌ها نیز کاربرد دارد البته مناسب سوختگی در سطح بزرگ نیست چراکه نمونه‌های ساخته شده بزرگ نیستند. در سرطان پوست، نقاطی از پوست برداشته می‌شود که می‌توان از پوست مصنوعی برای جایگزینی آنها استفاده کرد. در هر محلی که پوست نتواند خود را ترمیم کند، می‌توان از پوست مصنوعی استفاده کرد.»
به گفته این محقق ایرانی؛ «تاکنون چنین پوستی در کشور تولید نشده بود. کارهای مشابهی انجام شده، داربست‌هایی با منابع غیرسلولی ساخته شده بود. استفاده از نمونه‌های پوستی جسد و پرده آمنیون نیز از موارد دیگر است. با این حال تاکنون ساختار پوستی دولایه‌ای توسعه نیافته بود. این محصول نمونه خارجی دارد، درواقع کار ما مشابه محصول یک شرکت آمریکایی است که سال‌ها پیش ساخته شده است. قسمت اولیه این پژوهش در دوره دکتری در استرالیا انجام شد، در سال ۸۸ به کشور برگشتم اما آن زمان امکان ادامه کار نبود. چهار سال قبل فرصت توسعه پوست مصنوعی ایجاد شد و کار شروع شد.»
بیشتر بخوانید:
تجربه حس لمس اشیا با پوست مصنوعی
جابری می‌گوید؛ «تاکنون تنها پژوهشگاه از این مطالعه حمایت کرده اما برای ورود به فاز انسانی به حمایت نهادهای دیگر نیاز داریم چراکه هزینه‌های بسیاری دارد. در صورتی که فاز انسانی با موفقیت انجام شود، به ایجاد بانک سلولی برای سلول‌های فیبروبلاست نیاز داریم چراکه تقاضا بالا می‌رود و تولید نیز باید افزایش یابد این امر به سرمایه‌گذاری کلان نیاز دارد. در این پژوهش از سلول‌های بنیادی استفاده نشده، البته برنامه‌هایی برای استفاده از این فناوری در آینده داریم تا کارایی آن بسنجیم. این مرحله به موازات تحقیقات فعلی انجام می‌شود و در صورتی که مشخص شود سلول‌های بنیادی به بهبود این پوست کمک می‌کند، از آن استفاده می‌کنیم.»
انتهای پیام/۴۰۲۱/پ
انتهای پیام/