جزئیات جدید از مناقشه گازی هند با ایران بر سر فرزاد بی

به گزارش گروه جهان خبرگزاری آنا، تهران و دهلی چند سالی است که چالش‌هایی بر سر میدان گازی فرزاد بی مشترک بین ایران و عربستان داشته‌اند اما ادعای جدید هندی‌ها مبنی بر اینکه حتی اگر شرکت ایرانی با همکاری یک کشور خارجی دیگر به توسعه میدان فرزاد بی بپردازد، آن‌ها حق ۳۰ درصدی بهره‌وری از این پروژه را دارند بر پیچیدگی مناقشه افزوده که باز کردن گره آن به دست مقامات ارشد حوزه انرژی با استفاده از همه ابزارهای حقوقی و دیپلماتیک در راستای دفاع از منافع ملی کشور است.

این موضوع باید به طرف هندی فهمانده شود که حق کنسرسیوم آن‌ها از میدان فرزاد بی تنها منحصر به توسعه میدان می‌شود و سهم ۳۰ درصدی از بهره‌برداری از میدان در صورت عدم حضور شرکت هندی یعنی در صورت به‌کارگیری یک شرکت دیگر اصلاً از پایه منتفی خواهد شد.

پیروی هند از سیاست‌های ضد ایرانی دولت آمریکا اشتباهی استراتژیک است

لازم به یادآوری است که مذاکرات بین تهران و دهلی‌نو برای توسعه میدان گازی فرزاد بی در سال ۲۰۰۸ با شرکت نفت دولتی هند او. ان.جی.سی آغاز شد. این شرکت نفت در سال ۱۳۸۷ میدان فرزاد بی را کشف کرد. در آن زمان تحریم‌ها اجازه نداد که دولت نهم و طرف هندی مذاکره کنند یا اصلاً قراردادی برای نحوه توسعه و بهره‌برداری از این منبع گازی منعقد شود.

با شروع مذاکرات برجام هندی‌ها برای بررسی امکان رسیدن به توافق به تهران آمدند. آنچه هندی‌ها در آن زمان پیشنهاد دادند یک طرح توسعه سی‌ساله بود که تا سه دهه حق بهره‌برداری و برداشت گاز طبیعی از میدان فرزاد بی را به هندی‌ها می‌داد. علاوه بر آن هند حق مشارکت در سود فروش گاز میدان را نیز برای خود محفوظ می‌دانست.

مشخص بود که هندی‌ها از مشکلات اقتصادی آن روزها ایران که برآمده از تحریم‌های ظالمانه علیه تهران بود قصد سوءاستفاده داشتند. هندی‌ها این‌گونه می‌اندیشیدند که ایران حق انتخاب زیادی ندارد و حتماً پیشنهادشان را خواهد پذیرفت.

بیشتر بخوانید:

امروز ۷۰۰ میلیون دلار از بدهی نفتی هند به ایران پرداخت می‌شود

افزایش صادرات نفت ایران به هند

از طرفی مشترک بودن میدان گازی فرزاد بی با عربستان بازهم ایران را تحت‌فشار قرار می‌داد زیرا ریاض دست‌به‌کار شده بود که برداشت از این میدان را سریعاً آغاز کند که البته همین‌طور هم شد و در سال ۲۰۱۵ سعودی‌ها شروع به استخراج گاز از این منبع کردند.

ایران به دلیل خروج یک‌جانبه هندی‌ها از قرارداد توسیع میدان فرزاد بی این مجوز را داشت که با دیگر شرکت‌های داخلی و خارجی برای توسعه و بهره‌برداری این میدان گازی وارد مذاکره شود

مذاکره بین تهران و دهلی ادامه داشت تا در سال ۲۰۱۴ هندی‌ها به‌طور یک‌جانبه به بهانه تحریم‌ها از ادامه همکاری با ایران خودداری کردند.

بعدازاینکه ایران و پنج عضو دائم شورای امنیت بعلاوه آلمان در سال ۲۰۱۵ به توافقی برای برداشته شدن تحریم‌ها علیه تهران و ادامه فعالیت هسته‌ای ایران ذیل توافق و تحت نظارت بازرسان آژانس بین‌المللی انرژی اتمی رسیدند ایران به دلیل خروج یک‌جانبه هندی‌ها این مجوز را داشت که با دیگر شرکت‌های داخلی و خارجی برای توسعه و بهره‌برداری از میدان فرزاد بی وارد مذاکره شود اما ترجیح داد که به طرف هندی احترام بگذارد و با آن‌ها ادامه کار دهد. بااین‌وجود طرف هندی در سال ۲۰۱۸ نیز به بهانه عدم امکان ادامه همکاری مشاورانش به دلیل تحریم‌های ایالات‌متحده اعلام کرد که قادر به مشارکت در این پروژه نیست.

درنتیجه دولت دوازدهم بالاخره اردیبهشت سال جاری قراردادی پنج‌ساله باارزش ۷۸. ۱ میلیارد دلار با شرکت پتروپارس به امضاء رساند.

پس‌ازاین اقدام بود که مقامات هند موضع‌گیری کردند. روزنامه هندی اکونومیک تایمز، ماه گذشته از قول مقامات این کشور از مناقشه گازی جدید بین ایران و هند خبر داد. به نوشته این روزنامه مقامات دولت هند ادعا کرده بودند که حتی اگر شرکت ایرانی با همکاری یک کشور خارجی دیگر به توسعه میدان فرزاد بی در ایران بپردازد، آن‌ها حق ۳۰ درصدی بهره‌برداری را برای خود محفوظ می‌دانند.

به عقیده برخی از تحلیلگران هندی ادعای دولتمردان این کشور در خصوص میدان گازی فرزاد بی تنها مصرف داخلی برای ساکت کردن منتقدان سیاست خارجه نخست‌وزیر نارندرا مودی در کشور هند دارد

یک مقام ارشد هندی در حوزه انرژی ادعا کرده بود: «همه این پروژه از دست نرفته است. ازنظر قراردادی، به‌عنوان صاحب‌امتیاز اصلی و کسی که این میدان را کشف کرده است، کنسرسیوم هندی حق دارد ۳۰ درصد سود پروژه توسعه ذخایر و تولید گاز را دریافت کند. این قرارداد بسیار قوی، واضح و شفاف است. صاحب‌امتیاز در این مورد، کنسرسیوم هندی در زمان انتخابش، حق دارد ۳۰ درصد در پروژه توسعه صرف‌نظر از اینکه چه کسی آن را اجرا می‌کند، سود دریافت کند».

هند حسن نیت خود برای ادامه همکاری اقتصادی با ایران را ثابت کند

در این میان بخش مهمی از تحلیلگران هندی به شکست مذاکرات ایران و هند برای توسعه این میدان گازی تحت تأثیر سیاست خارجی اشتباه هند در قبال ایران در چند سال اخیر و تبعیت دهلی‌نو از تحریم‌های ظالمانه دونالد ترامپ رئیس‌جمهور سابق آمریکا علیه تهران اذعان کرده‌اند.

اما تحلیلگران سیاسی در این خصوص نظر دیگری دارند که جالب است به آن توجه شود. آن‌ها می‌گویند این ادعای دولتمردان هندی تنها مصرف داخلی برای ساکت کردن منتقدان سیاست خارجه نخست‌وزیر نارندرا مودی در کشور هند دارد و از اساس با محتوای قراردادی طرفین متعارض است. زیرا آنچه حق طرف هندی به‌عنوان کاشف این میدان گازی به رسمیت شناخته می‌شود سهم کنسرسیوم هندی در توسعه این میدان گازی است نه سهم ۳۰ درصدی این شرکت در بهره‌برداری از میدان.

با توجه به اینکه دولت سیزدهم در تهران نقش ویژه‌ای برای همکاری با کشورهای منطقه ازجمله هند قائل است دهلی‌نو می‌تواند به‌عنوان یک شریک راهبردی و بلندمدت ایران نقش ایفا کرده تا یک بازی برد-برد برای پیگیری و تحقق منافع مشترک بین دو کشور شکل بگیرد و ظرفیت‌های همکاری‌های دو یا چندجانبه گسترده‌ای در بخش نفت، گاز، پالایشگاه و پتروشیمی برای دو کشور احیا شود.

در قدم اول هند می‌تواند به خرید نفت از ایران اقدام کند، به طرح توسعه میدان گازی فرزاد بی بازگردد، طرح پیشنهادی خود در سال ۲۰۱۶ برای سرمایه‌گذاری ۲۰ میلیارد دلاری در بخش‌های بالادستی و پایین‌دستی انرژی و طرح‌های تولید ال.ان.جی در سواحل دریای عمان را احیا کند و امکان‌سنجی احداث خط لوله صادرات گاز به هند از زیردریا را شروع کند تا به‌جای ارائه ادعاهای غیرقانونی راه را برای ادامه همکاری مشترک فراهم کند.

انتهای پیام/۴۱۵۵/