ماه جوی ندارد، نه آبوهوا و نه باد. با این حال، همواره در معرض نوعی بمباران نامرئی قرار دارد؛ بارشی بیپایان از ریزشهابوارهها یعنی ذرات ریز سنگ و فلز که با سرعتی تا ۷۰ کیلومتر بر ثانیه حرکت میکنند. در حالی که برنامه آرتمیس ناسا در حال آمادهسازی برای ایجاد یک پایگاه دائمی بر سطح ماه است، درک این «تهدید خاموش» برای حفظ ایمنی فضانوردان آینده حیاتی شده است.
جادوی خون نایاب جهان؛ روایت علمی تلاشها برای ساخت «خون طلایی» در آزمایشگاه
گاهی یک غیبت کوچک در سطح یک سلول، سرنوشت هزاران انسان را تغییر میدهد. گروه خونی نادر «آر. اچ نال» (Rh null) یکی از همین غیبتهاست؛ گروهی که نبود کامل مجموعهای از پروتئینهای حیاتی روی غشای گلبول قرمز، آن را به کمیابترین و شاید ارزشمندترین خون جهان تبدیل کرده است. گفته میشود تاکنون کمتر از پنجاه انسان در جهان این گروه خونی را داشتهاند؛ افرادی که زندگی روزمرهشان زیر سایه همیشگی خطر قرار دارد، چون در صورت یک تصادف ساده یا یک جراحی اورژانسی، تقریباً هیچ بانکی در جهان خون سازگار برایشان ندارد.
در گونههای مختلف از حیوانات خانگی گرفته تا وحشی بیماریهای مزمن مانند دیابت، سرطان و آرتروز رو به افزایش است و بخش زیادی از این روند، نتیجه فعالیتهای انسان است. در پژوهشی جدید دانشمندان به بررسی این موضوع پرداختهاند که چگونه این روند در حال اتفاق است.
گروهی از پژوهشگران دانشگاه «تسکوبا» در ژاپن، مطالعهای بلندمدت انجام دادهاند تا بررسی کنند دوچرخهسواری منظم چگونه بر سلامت سالمندان اثر میگذارد. یافتههای آنان نشان میدهد دوچرخهسواری میتواند به افزایش بهزیستی و امید به زندگی کمک کند، بویژه در میان سالمندان ژاپنی که دیگر رانندگی نمیکنند. با توجه به اینکه شمار بیشتری از سالمندان ژاپنی تصمیم به تسلیم گواهینامه رانندگی خود گرفتهاند، پژوهشگران تاکید میکنند ایجاد نظامهای حمایتی اجتماعی برای تشویق به دوچرخهسواری بیش از پیش اهمیت یافته است.
یک استاد میکروبیولوژی دانشگاه آزاد واحد تهران شمال در گفتوگو با آناتک:
ویروسها همیشه از همانجایی حمله میکنند که کمتر انتظارش را داریم. تب برفکی نمونهای از همین نبردهای نادیدنی است؛ بیماریای که عامل آن، با بدنی کوچک و ساختاری ظاهراً ابتدایی، میتواند در چند ساعت چرخههای سلولی را بر هم بزند، بافتهای حساس دهان و پا را دچار تاول کند و در مقیاس یک گله، آشفتگی بزرگ بیافریند. پشت این تخریب سریع، معماری مولکولی ظریفی قرار دارد که تنها با شناخت دقیق آن میتوان فهمید چگونه یک ذرهٔ نامرئی اینچنین بر بدن دام اثر میگذارد.
وقتی یک دام دچار تاولهای دردناک دهان و سم میشود، نخستین پرسشی که به ذهن میرسد این است که چه عاملی چنین تخریبی را در زمانی کوتاه ایجاد میکند. «تب برفکی» نام بیماری آشنایی است، اما پشت این نام ساده، ویروسی پنهان شده که رفتار آن نمونهای جذاب از پیچیدگی در جهان میکروسکوپی است. ویروسی که با ساختاری کوچک، اما با سرعت و سازگاری بالا، یکی از شگفتانگیزترین پاتوژنهای دنیای حیوانات را شکل میدهد.
پژوهش جدیدی نشان میدهد که نوشیدن قهوه ممکن است به محافظت از قلب در برابر فیبریلاسیون دهلیزی (ای فیب- AFib) کمک کند؛ یعنی اختلالی شایع در ریتم قلب که باعث تپش سریع و نامنظم قلب میشود و گاهی به سکته مغزی یا نارسایی قلبی منجر میگردد.
دانشمندان علوم اعصاب از دانشگاههای کلمبیا و مکگیل موفق به شناسایی مادهای شیمیایی در مغز شدهاند که به نظر میرسد در بروز افسردگی و افکار خودکشی در افرادی که در دوران کودکی با تروما یا ناملایمات زندگی روبهرو بودهاند، نقش دارد.
