سید امیرحسین فقهی، معاون پیشین سازمان انرژی اتمی و استاد فیزیک هسته‌ای در زمینه رادیودارو‌ها فعالیت داشت. این دانشمند برجسته، موادی را توسعه می‌داد که عمدتا برای تشخیص و درمان سرطان به کار می‌روند. او با تلفیق فیزیک هسته‌ای و هوش مصنوعی، دانش بنیادی را به فناوری عملی تبدیل کرد.

شهید عباسی دوانی؛ استاد بی‌رقیب فیزیک هسته‌ای و فناوری لیزر که دانش جداسازی ایزوتوپ را در خدمت طراحی سخت‌افزار‌های رآکتوری قرار داد. معماری دانشِ تحریم‌شکنی که دشمنان علم را به هراس انداخته بود.

هوا سنگین بود، نفس‌ها کوتاه‌تر از همیشه شده بود و خانواده‌اش در راهروی بیمارستان، بین امید و ناامیدی معلق مانده بودند. در اتاق‌های سرد بیمارستان یونیون شهر ووهان، پزشکان با معمایی بزرگ روبه‌رو بودند: قلب یک کودک ۷ ساله که دیگر تاب ادامه زندگی را نداشت، اما برای پیوند قلب هم اهداکننده‌ای در کار نبود. گروه خونی نادر این کودک جست‌و‌جو برای یافتن قلب را بی نتیجه گذاشته بود. در آن لحظات بحرانی که مرگ سایه به سایه‌ی کودک پیش می‌آمد، علم تصمیم گرفت راه جدیدی بسازد. تصمیمی که به یکی از بزرگ‌ترین دستاورد‌های پزشکی در حوزه درمان نارسایی قلبی کودکان منجر شد.

داخل یکی از اتاق‌های آرام و پیشرفته یک مرکز تصویربرداری مغزی، پزشکی رو به تصویر پیچیده‌ای از مغز یک بیمار ایستاده است. خطوط در هم تنیده، نقاط رنگی که به چشم می‌آید؛ مانند یک نقشه‌ پر رمز و راز، اما این فقط یک تصویر زیبا نیست. این نقشه می‌تواند داستان آینده‌ آن بیمار را بازگو کند؛ بگوید کدام توانایی‌ها به خطر می‌افتد، چه بخش‌هایی سالم است و حتی آیا امیدی به بهبود هست یا نه.

در روزی که خورشید به مدت ۶۲ ثانیه مُرد، ماه یک حلقه نورانی اطرافش کشید. این نمایش کیهانی، در آسمان اقیانوس هند روی داد. «فرد اسپنک» با ۱۱ بار ثبت نور، از این «مرگ کوتاه» خورشید عکسی تاریخی گرفت.

مغز شما نه تنها می‌داند چه زمانی پاداش دریافت می‌کنید، بلکه دقیقاً لحظه‌ی آن را هم پیش‌بینی می‌کند. این کشف تازه‌ای است که مرز‌های فهم ما از سیستم پاداش مغز را به شکلی شگفت‌انگیز گسترش می‌دهد. ناحیه‌ای کوچک، اما حیاتی در مغز به نام تهیگاهی شکمی (VTA) که مسئول تولید دوپامین و ایجاد حس لذت است، فراتر از ارسال پیام ساده «پاداش رسیده» عمل می‌کند. پژوهشگران دانشگاه ژنو، هاروارد و مک‌گیل با کمک هوش مصنوعی و داده‌های نوروفیزیولوژیکی نشان داده‌اند که نورون‌های این ناحیه نه تنها احتمال دریافت پاداش را پیش‌بینی می‌کنند، بلکه زمان دقیق وقوع آن را هم به شکلی پیچیده و دقیق کدگذاری می‌کنند. این یافته‌ها انقلابی در درک فرآیند‌های یادگیری، انگیزه و تصمیم‌گیری در مغز به وجود آورده‌اند.

برخی سلول‌های پیریافته مفیدند و برخی مضر؛ همه چیز به شکل آنها بستگی دارد. تصور کنید در پوست شما سلول‌هایی وجود دارند که دیگر وظیفه‌ای برای انجام ندارند. آنها نمی‌میرند، اما زنده هم نیستند؛ سلول‌هایی که فقط حضور دارند؛ گاه باعث بیماری و التهاب، و گاه ناجی سیستم ایمنی برای ترمیم زخم‌ها. این سلول‌ها را دانشمندان به نام «سلول‌های زامبی» می‌شناسند؛ سلول‌هایی که حالا دانش جدید درباره آنها، معمایی بزرگ از بدن انسان را رمزگشایی کرده است.

پارکینسون، بیماری‌ای که حرکات ساده را دشوار می‌کند , هنوز درمان قطعی ندارد. اما دانشمندان با کشف تاثیر مستقیم آنزیمی کلیدی در مسیر تخریب سلول‌های عصبی، امید تازه‌ای برای متوقف کردن پیشرفت این بیماری یافته‌اند. این گام علمی می‌تواند دریچه‌ای به سوی داروهای دقیق‌تر و موثرتر باز کند.

با انقلابی که هوش مصنوعی برپا کرده است و بهبود سریع ابزارهای آن مانند «ChatGPT» این پرسش که آیا استفاده از این ابزارها برای نوشتن مقالات علمی مجاز است یا خیر، به پرسشی گریزناپاپذیر تبدیل شده است.