آثار دینانی جزو میراث علوم عقلی است/ اندیشه به انسان معنا می‌دهد

به گزارش گروه پژوهش خبرگزاری آنا، در ابتدای مراسم پیامی از حضرت آیت الله جعفر سبحانی قرائت شد که در آن در رابطه با مسائل فلسفی در کشور وفراز و فرود آن و فعالیت هایی که فیلسوفان در طی چند صد سال اخیر برای این علم کشیدند توسط فرزند ایشان بیان شد. توجه به مرتبه وجودی مصطفی محقق داماد و غلامحسین ابراهیمی دینانی، این دو عالم بزرگوار نیز بخش دیگری از پیام این مرجع تقلید بود.

آثار دینانی جزو میراث علوم عقلی است

در ادامه پیام تصویری سید حسین نصر پخش شد. نصر در در خصوص آشنایی با ابراهیمی دینانی و شخصیت علمی وی بیان کرد: اولین بار این دیدار در جلسات مرحوم طباطبایی در قم بود که در درس عرفان و فلسفه با همدیگر بحث می کردیم. غلامحسین دینانی شخصیت علمی بسیار بالایی دارد و به شخصه در طول سال های فعالیت علمی شان، خدمات بسیار ارزنده‌ای را به علوم عقلی و فلسفی ارائه دادند و آثار بسیارارزشمندی را در حکمت و علوم دینی و فلسفی تالیف کردند که جزو میراث علوم عقلی فعلی در ایران است‌ و امیدوارم تا در مغرب زمین نیز از آثار با اهمیت وی استقبال شود.

نصر با تاکید بر اینکه این بزرگداشت قدم مهمی برای معرفی آثار دینانی است؛ ادامه داد: این آثار که در حوزه حکمت، فلسفه و علوم دینی تالیف شدند منابع ارزشمندی برای دانشجویان و علاقه مندان محسوب می شود و به نوعی جزو میراث علوم عقلی در ایران هستند. اثار وی آنقدر غنی است که جا دارد تا به بحث ترویج بین المللی آن هم توجه ویژه ای شود تا مردمی که به زبان فارسی آشنایی ندارند با این آثار آشنا شوند.

وی ادامه داد: اکنون جامعه فرهیخته ایران خدمات وی را ارج می نهند و امیدوارم که با مطالعه کتاب وی نسبت به حیات فکری  وی بیشتر آشنا شوم.
نصر در خصوص ویژگی آیت الله محقق داماد نیز گفت: این مقام عالی قدر از یک خانواده وارسته و با کمالات رشد کرده است و وارث نهضت خانواده ای دینی بود. حکیمی به معنای واقعی کلمه هستند. توجه به نهضت حکمی اسلامی و فلسفی وآشنایی با علوم دینی و فلسفی غرب از وی یک مقام برجسته ای ساخته است.  اشراف با حکمت و اندیشه غربی داشتند و آشنایی کامل با کلام و کلیسای مسیحیت داشتند و نسبت به مشکلاتی که دین با تجدد داشته اشراف کامل داشتند و باید گفت که نمونه این افراد در میان علما خیلی کم هستند.

وی ادامه داد: دینانی شاگردان زیادی را تربیت کردند که در حوزه اندیشه و حکمت جزو استادان خیلی خوبی هستند و جزو ۳ نفری هستند که در ارتقا حکمت متعالی و فلسفه اسلامی نقش مهمی داشتند و این بزرگداشت برای وی فضیلت بزرگی است و از برگزارکنندگان این پاسداشت که چنینی رویدادی را ترتیب دادند قدردانی می کنم.

انسان با اندیشه معنا پیدا می کند

در ادامه غلامحسین ابراهیمی دینانی در سخنانی از فرهنگ و ارتباط آن با انسان گفت: فرهنگ فقط در انسان وجود دارد و در هیچ موجود دیگری ما فرهنگ را نمی‌بینیم. فرهنگ یکی از ویژگی‌های انسان است واگر انسان را به جای حیوان ناطق، حیوان فرهنگ دار تعریف کنیم، سخنی نامربوط نگفتیم.

وی در وصف کمالات و علم علامه طباطبایی نیز بیان کرد: زیست این عالم گرانقدر در شهرهایی سنتی و مذهبی باعث نشده بود تا تفکر بسته داشته باشد بلکه اندیشمندی بود که تعالی فکری بسیار والایی داشتند. حتی هانری کربن که با سفر به تمام کره زمین با اندیشمندان آن جا معاشرت و هم صحبت شده است در وقتی به قم آمد و با علامه طباطبایی اشنا شد نظر وی نسبت به علم علامه و مباحث فلسفی کلی فرق کرد.

دینانی ادامه داد: علامه در نوشتن و اراپه تفسیرها بسیار محتاط بودند. در تالیف کتاب ها با وسواس و احتیاط عمل می کردند. حتی یک بار نزد آیت الله بروجردی از علامه گلایه شده بود که ایشان در درس های فلسفی ش طلبه ها را بی دین می کند و اقای بروجردی هم دستور تعطیلی کلاس ها را دادند.
به واقع مرحوم علامه طباطبایی در فلسفه غرب با تالیف آثار اسلامی و به زبان فرانسه خیلی تاثیرگذار بوده است.

 وی در باب ارزشمندی مقام ابن سینا نیز بیان کرد: فیلسوفی مانند ابن سینا را هنوز نداریم. در اوایل جوانی خیلی به ملاصدرا علاقه داشتم و نسبت به وی متعصب بودم اما وقتی بزرگ تر شدم با مطالعه  آثار ابن سینا  دیدم که در عالم بی‌نظیر است. عالمی که هم فیلسوف بوده است و هم طبیب. اگر تاب های وی خوب خوانده شود با یک آدم وارسته و عالم به تمام معنا مواجه می شویم.

وی ادامه داد: انسان با اندیشه انسان است و انسان منهای اندیشه از حمار هم پایین تر است. هر اندازه اندیشه متعالی تر باشد انسان هم متعال‌تر آست.

فلسفه ملاصدرا التقاطی و تقلیدی نیست

در ادامه مصطفی محقق داماد در وصف ملاصدرا گفت: خصوصیت این فیلسوف این است که فلسفه ابن سینا را در کنار فلسفه حکمت خسروانی گذاشت. شیخ اشراق صاحب حکمت خسروانی است و هر دو را در کنار قرآن گذاشت. از درون قرآن آن چیزهایی را که این دو حکیم گفته بودند را منطبق با سماع عقل ساخت و از آن جا به سماع دل  و در پایان همه را منطبق با شهود کرد.

وی ادامه داد: ملاصدرا هم ایرانی است و هم مسلمان است و هم مسلمان شیعی و این موضوع خیلی مهم است. اینکه یک حکیمی از درون ایران زمین خلق شود و حکمت متعالی که حکمتی است بر پایه خود را تالیف کرده است. ملاصدرا و کار ابداعی و نو را ارائه داشته است و فلسفه التقاطی و تقلیدی ایجاد نکرده است.

محقق داماد در مورد ابراهیمی دینانی نیز گفت: باید بگویم که هوش بالایی دارند و خداوند به وی نعمتی را داده است تا از محضر اساتید بسیار گرانقدری بهره ببرد. زمان تحصیل قم اساتید ارزشمندی در مسیر راهش قرار گرفتند. فیلسوف بزرگ علامه طباطبایی و جلسات هانری کربن هم از دیکر موارد است. 

علی لاریجانی، انصاری (معاون حقوقی ریاست جمهوری)،‌ علی اکبر صالحی، حاج آقا مرسلی (عضو دفتر مشاوره مقام معظم رهبری)، غلامعلی حداد عادل،‌ خضری (مشاور وزیر و مدیر کل وزارتی وزارت علوم)، استاد ثبوتی و ... از جمله مهمانان این مراسم بودند.

گفتنی است، این مراسم با همکاری گروه جامعه شناسی کشور‌های اسلامی، انجمن جامعه شناسی ایران، موسسه پژوهشی نگاه معاصر و خانه اندیشمندان علوم انسانی برگزار شد.