سید رمضان علیان امیری*
درس‌هایی از یک پیوند آسمانی
اول ماه ذی‌حجه سالروز ازدواج فرخنده امام علی ( ع) و حضرت زهرا(س) به عنوان روز ازدواج نامگذاری شده است؛ نگاهی به داستان ازدواج آن دو عزیز حاوی درس‌هایی برای جوانان و خانواده‌های امروز است.
در این نوشته به برخی از این درس‌ها توجه می‌شود:
* لزوم وجود تناسب و کفو بودن زوجین در ازدواج
یکی از اصول ازدواج وجود تناسب بین دو فردی است که قصد ازدواج با هم دارند، برتری‌های دختر محبوب و نورچشم پیامبر (صلی الله علیه و آله) سبب شده بود اصحاب بزرگ پیامبر صلی الله علیه و آله درصدد خواستگاری از او برآیند. با این حال، هرگاه بزرگی نزد پیامبر(ص) می‌آمد، ایشان می‌فرمود: «إِنَّ أَمْرَهَا إِلَى رَبِّهَا إِنْ شَاءَ أَنْ یُزَوِّجَهَا زَوَّجَهَا» امر ازدواج فاطمه به دست خداست، اگر خدا بخواهد که او را شوهر دهد، خود چنین می‌کند.
گاهی نیز می‌فرمود: «اِنِّی اَنتظر بِها القَضَاء» همانا من در امر ازدواج فاطمه، منتظر قضا و فرمان الهی هستم.
خواستگاران فاطمه هم از افراد سرشناس بودند و هم از افراد متمکن، اما با توجه به دیدگاه دین مبین اسلام در امر ازدواج و با توجه اینکه سرمایه و شهرت اجتماعی از ملاک‌های اصلی ازدواج به شمار نمی‌روند نه خود پیامبر(ص) راضی به ازدواج بودند و نه حضرت زهرا (س).
در حالی که وقتی امیرالمومنین علی(ع) به خواستگاری آمد نه ثروتی داشت و نه پدری بالای سر، ولی با این حال هم پیامبر(ص) راضی شد هم زهرای مرضیه(س). خود پیامبر صلی الله علیه و آله چنین نقل می‌فرماید که هر بار خواستگار می‌آمد، من به فاطمه (س) می‌گفتم، ولی نشانه کراهت را در صورتش می‌دیدم.
* ضرورت جلب نظر دختر در امر ازدواج
یکی از درس‌های ازدواج حضرت زهرا(س) و علی(ع) بحث در میان گذاشتن خواستگاری توسط پیامبر(ص) با دخترش زهرا(س) بود، چراکه رسول گرامی اسلام (ص) می‌دانست پایداری زندگی و ازدواج بدون رضایت زوجین از همسر اتفاق نمی‌افتد، بنابراین وقتی علی (ع) برای خواستگاری نزد پیامبر (ص) آمد و با شرم و حیا و با مقدماتی بحث ازدواج با زهرا(س) را مطرح کرد، پیامبر (ص) شادمان شد و با تبسم فرمود: «مَرحَبا وَ اَهلًا یا عَلِی!»
پس پیامبر صلی الله علیه و آله برخاست و نزد فاطمه (س) رفت تا دختر خود را از خواستگاری علی علیه‌السلام خبردار سازد. البته دیگر نیازی به آن نبود که پیامبر(صلی الله علیه و آله) از ویژگی‌های علی(علیه‌السلام) برای او سخن بگوید؛ زیرا علی(علیه‌السلام) بالاتر از آن بود که برای فاطمه(س) ناشناخته باشد.
پیامبر(ص) به همین سخن بسنده کرد که: یا فاطمه! علی کسی است که خویشاوندی او و جایگاهش را در اسلام می‌دانی. من از خدا خواستم که تو را به ازدواج بهترین آفریده‌اش درآورد. پس نظر و تصمیم تو چیست؟ فاطمه(س) ساکت شد، ولی رویش را برنگرداند. حیا نیز او را از تصریح به موافقت باز می‌داشت، پس سکوت کرد. پیامبر(ص) چون نارضایتی و خودداری را در چهره مبارک زهرا(س) نیافت با خوشحالی برخاست و فرمود: «اَللهُ اَکبرَ! سُکُوتُها اقرارُهَا» خداوند بزرگ است. سکوت او نشانه رضایت اوست.
* قناعت در زندگی
یکی از درس‌های دیگر ازدواج حضرت زهرا (س) با علی (ع) قناعت در تهیه لوازم زندگی است. پیامبر صلی الله علیه و آله، پول جهیزیه را به ابوبکر داد تا همراه سلمان و بلال، آنچه را شایسته است برای دخترش بخرند. آنان به بازار رفتند و جهیزیه‌ای بسیار مختصر، ولی بابرکت برای این تازه‌عروس و داماد خریدند، هنگامی که جهیزیه حضرت فاطمه (س) را نزد پیامبر بردند، حضرت بر آن وسایل دست کشید و فرمود: «بَارَکَ اللهُ لِاَهلِ البیت» خداوند بر شما اهل بیت(ع) مبارک گرداند. سپس پیامبر (ص) گریست. آنگاه سر به آسمان برداشت و فرمود: خداوندا! بر خانواده‌ای که مهم‌ترین ظروف آن ظرفی سفالین است، مبارک گردان.
* مجلس عروسی بدون گناه
از آنجا که یکی از مواردی که ولیمه دادن برای آن توصیه و مستحب شمرده شده است خود پیامبر صلی الله علیه و آله نیز پیشگام این سنت شد و برای شب ازدواج دخترش ولیمه‌ای را ترتیب داد و به علی علیه‌السلام دستور داد که مردم را برای ولیمه دعوت کند. علی(ع) به مسجد رفت، ولی مسجد از مسلمانان مهاجر و انصار پر بود. او نمی‌خواست برخی را دعوت کند و برخی دیگر را دعوت نکند. بنابراین بر بلندی ایستاد و صدا زد: «اجیبوا الی ولیمة فاطمة بنت محمد» به ولیمه فاطمه (س) دختر محمد صلی الله علیه و آله بیایید. عده زیادی از مسلمانان دعوت پیامبر اسلام (ص) و علی (ع) را پذیرفته و در مجلس عروسی شرکت کردند.
نکته جالب توجه در این ازدواج نشاط و شادمانی خانواده پیامبر(ص) و مسلمان‌های حاضر در محفل ازدواج و عین حال دوری از معصیت و گناه بودن آن بود که کوچکترین گناهی در آن مجلس صورت نگرفت.
چنین بود که هیچگاه علی (ع) از این ازدواج احساس ناراحتی و پشیمانی نکرد حتی فردای مراسم عروسی وقتی پیامبر اکرم (ص) از وی پرسید که همسرت را چگونه یافتی؟! حضرت علی علیه السلام بی‌درنگ عرض کرد: «نِعمَ العَونُ عَلی طاعَةِ اللهِ» بهترین یار برای اطاعت و عبودیت پروردگار.
و این‌گونه بود که این ازدواج شکل گرفت تا فرزندانی از پیوند مبارک این زوج تربیت شوند که برترین انسان‌های روی زمین شوند.
اللّهُمَّ صَلِّ عَلی فاطِمَةَ وَ اَبیها وَ بَعْلِها وَ بنیها وَالسِّرِّ الْمُسْتَوْدَعِ فیها بِعَدَدِ ما اَحاطَ بِه عِلْمُکَ
* مسئول امور فرهنگی دانشگاه آزاد اسلامی مرکز سلسله
انتهای پیام/
