ضرورت توجه به سایر بُعدهای پزشکی شخصی در نظام سلامت

به گزارش خبرگزاری علم و فناوری آنا، محمد حسین متالهی، دبیر ستاد توسعه زیست فناوری در سمپوزیوم «استپ پزشکی آینده» گفت: در نظام سلامت، یک فرد را از سه منظر بررسی می‌کنیم، نخست، توصیف کامل وضعیت فرد و آن جنس خصوصیاتی است که فرد را ویژه و خاص می‌کند، دوم، اهداف بدین معنا که مشخصا به دنبال چه چیزی هستیم و نهایتا ارائه نسخه و پیشنهادهاست.

متالهی ادامه داد: در سال ۲۰۰۰ که به‌تازگی بحث «پزشکی شخصی‌شده» مطرح شده بود، نخستین چیزی که به ذهن می‌رسید، ارائه یک درمان بهینه برای یک ژنوم خاص بود؛ بدین معنا که دارو و دز مناسب برای آن فرد ارائه شود. اگر این سه بعد را کلان‌تر ببینیم آنجا که می‌خواهیم فرد را توصیف کنیم باید به ژنوم، اپی ژنوم، میکروبیوم، اکسپوزوم، سبک زندگی، توصیف پاتولوژی و به افراد توجه کنیم.

وی در همین راستا افزود: در بخش دوم، اموری همچون پیش‌بینی، پیشگیری و شکوفایی به معنای کشف استعداد‌ها را هم لحاظ کنیم و نهایتا در بخش ارائه نسخه توجه ما صرفا به دارو نباشد و تغذیه، ورزش، بحث‌های روانی، مشارکت، پزشکی مشارکتی، پیش بینی و پیگیری را در نظر داشته باشیم.

 دبیر ستاد توسعه زیست فناوری با اشاره‌ به عدم وجود یک تصویر کلان از پزشکی نظام سلامت، تصریح کرد: راه‌حل‌های خلاقانه بیرون از حوزه‌ای است که ما در آن متمرکز شده ایم. مسائل ما در نظام سلامت حل نمی‌شود و پیش نمی‌رود مگر اینکه بخش‌های دیگر را هم به بررسی بگذاریم.

عباس حاجی فتحعلی، عضو هیئت علمی دانشکده علوم پزشکی، بهداشتی و درمانی دانشگاه شهید بهشتی با بیان اینکه همه تلاش‌های ما در نظام سلامت در نهایت باید منجر به درمان شود، گفت: درمان سه پایه اساسی دارد؛ تشخیص، ایمونوتراپی و سلول درمانی.

وی افزود: تولید سلول، نیازمند فناوری است و کار هر کسی نیست. علم آینده، علم سلول است و چون نمی‌توانیم آن را وارد کنیم باید در آن خودکفا شویم.

مرضیه ابراهیمی، عضو هیئت علمی پژوهشگاه رویان در بحث خود بر نقش معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان ریاست‌جمهوری در فراهم‌کردن بسترها، وزارت علوم، تحقیقات و فناوری و وزارت بهداشت، درمان وآموزش پزشکی در تربیت نیروی انسانی و سازمان غذا و دارو در تسهیل روند کار را مثبت ارزیابی کرد و گفت: چالش حوزه پزشکی بازساختی و سلول بنیادی را نبود حلقه وصل میان این سه بخش است.

ابراهیمی تاکید کرد: آیین‌نامه‌های دست و پاگیر باعث می‌شود تا شرکت‌های دانش بنیان زمان خود را پیش بردن تحقیقاتشان از دست بدهند و مادامی به نتیجه برسند که عملا موضوع مورد پژوهششان دیگر مساله روز نباشد.

زهرا قلن بر، مدیرعامل شرکت دانش بنیان فعال در حوزه فرآورده‌های سلولی، بحث خود را با طرح این گزاره که در حوزه پزشکی بازساختی و سلول بنیادی بازار نداریم، شروع کرد و گفت: علت اینکه در حوزه سلول‌های بنیادی همچون بیوتکنولوژی موفق عمل نکرده‌ایم هم در همین نکته نهفته است که در حوزه زیست فناوری به واسطه واردات، صاحب بازار شدیم.

قلن‌بر ادامه داد: چرا که اساسا واردات، بازار می‌سازد، اما این امکان را (واردات) در حوزه سلول‌های بنیادی نداریم و وقتی بازار جدید است باید آن را بسازیم.

محمد خادمی، ریاست پژوهشکده مطالعات فناوری، به‌عنوان آخرین سخنران این نشست، گفت: در هر اکوسیستم فناوری یک سری کنشگر اعم از شرکت‌ها، افراد و سیستم رگولاتوری ایفای نقش می‌کنند و هرجا که اینها با هم هماهنگ عمل کرده‌اند، به دستاورد رسیده‌اند.

وی به بیکاری تحصیل‌کردگان این حوزه (سلول‌درمانی) اشاره کرد و گفت: برخلاف تصور دیگر سخنرانان این جلسه اتفاقا نیروی انسانی آن چنان که باید در حوزه سلامت کارآمد نبوده و توانایی برطرف کردن نیاز صنعت را به طور کامل ندارند.