امکان ارائه راهکار‌های علمی برای مقابله با بحران آب توسط جهاد دانشگاهی

به گزارش خبرگزاری علم و فناوری آنا، حسین امینی‌مشهدی، رئیس جهاد دانشگاهی خراسان رضوی، در دیدار با اعضای پژوهشکده بیوتکنولوژی صنعتی و اعضای ستاد پژوهشی این سازمان که در سالن اجتماعات زنده‌یاد کاظمی‌آشتیانی برگزار شد، با اشاره به بحران آب در کشور گفت: استان خراسان رضوی در چند سال اخیر با توجه به کاهش بارندگی‌ها و افزایش برداشت آب از سفره‌های زیرزمینی در شرایط خاصی به سر می‌برد، به طوری که اعلام شده ۴۰ شهرستان در استان با مشکل کمی و کیفی آب در سال ۱۴۰۳ مواجه‌اند و ۱۸ شهر هم در شرایط قرمز قرار دارند.

امینی‌مشهدی ادامه داد: طبق آماری هم که وزارت نیرو چند روز قبل منتشر کرد بارندگی‌های اخیر علی‌رغم اینکه در استان‌هایی مثل سیستان‌و بلوچستان و خوزستان اثرات مطلوبی داشته، اما روی وضعیت آبی مشهد تاثیر چندانی نداشته و ظاهرا دو سد از مهمترین سد‌های استان یعنی طرق و دوستی، روی‌هم فقط ۲۰‌درصد آب دارند.

وی  با تاکید بر این که مسئله آب یکی از چالش‌های بسیار مهم در خراسان رضوی است، اضافه کرد: جهاددانشگاهی می‌تواند از طریق پژوهشکده بیوتکنولوژی صنعتی برای مقابله با این بحران حرف‌های زیادی برای گفتن داشته باشد؛ راهکار‌های علمی ارائه دهد و به یکی از اضلاع تاثیرگذار در استان در مواجهه با چالش‌هایی که با آن رو به رو است تبدیل شود.

رئیس سازمان جهاددانشگاهی خراسان رضوی با بیان اینکه دامنه فعالیت‌های پژوهشکده بیوتکنولوژی به صورت بسیار ملموسی در زندگی روزمره مردم تاثیرگذار است، گفت: اقداماتی که در این پژوهشکده در حوزه تامین امنیت غذایی، تاب آوری نظام تولید کشاورزی و تلاش‌هایی که در راستای جایگزینی کود‌های وارداتی صورت می‌گیرد همگی اقداماتی شایسته تقدیر است.

امینی‌مشهدی بیان کرد: با توجه به اینکه ما جهاددانشگاهی نهادی مساله‌محور است و رسالت خود را انجام کار‌های بر زمین مانده می‌داند بنابراین باید پژوهش‌ها و تحقیقاتی که در پژوهشکده بیوتکنولوژی انجام می‌شود هم راستا با چالش‌ها و در جهت حل مسائل استان باشد که در این رابطه ضروری است تا ارتباطات و تعاملات ما با دولت و بخش خصوصی و سازمان‌هایی مانند جهادکشاورزی، اتاق بازرگانی و برخی NGO‌های فعال در حوزه آب و کشاورزی تقویت شود.

وی تاکید کرد: چراکه در اینجا نقش واسطه توسعه جهاددانشگاهی پررنگ‌تر می‌شود. چراکه باید با نیازسنجی از سوی دولت با بخش خصوصی برای سرمایه‌گذاری و اجرای پروژه‌ها وارد مذاکره شویم تا نتایج تحقیقات پژوهشگران ما به بهترین نحو به اجرا برسد.

ضرورت دستیابی به منابع درآمدی جدید و پایدار از مسیر معاونت پژوهشی

در ادامه این جلسه، مسعود گلستانی‌پور، معاون پژوهش و فناوری سازمان جهاددانشگاهی خراسان رضوی، با تقسیم بندی ساختار‌های پژوهشی سازمان به سه بخش علمی، خدمات تخصصی و تجاری سازی، گفت: وظیفه ساختار‌های علمی سازمان تحقیق و توسعه مبتنی بر نیاز روز جامعه است.

گلستانی‌پوربا بیان این که وظیفه ساختار‌های خدمات تخصصی سازمان تولید ثروت از نتایج تحقیقات ساختار‌های علمی در سطوح متوسط سرمایه گذاری و دانش فنی است، اضافه کرد: وظیفه ساختار‌های تجاری سازی سازمان نیز تولید ثروت از طریق کاربست یافته‌های ساختار‌های علمی در سطوح بالاتر سرمایه‌ای و تکنولوژیکی است.

وی با یادآوری رسالت جهاددانشگاهی در بخش پژوهش و فناوری یعنی تحقیق و توسعه کاربردی، هدف کلان سازمان را در این حوزه، تجاری‌سازی یافته‌های پژوهشی منطبق با نیاز روز و مسائل بر زمین مانده کشور و نه صرفاً بر اساس تخصص پژوهشگران عنوان کرد.

معاون پژوهش و فناوری سازمان جهاددانشگاهی خراسان رضوی با اشاره به تمرکز و اتکای سازمان به درآمدزایی از طریق خدمات تشخیص طبی و تهدیدات پیش روی این موضوع، بر ضرورت دستیابی به منابع درآمدی جدید و پایدار از مسیر معاونت پژوهشی تاکید کرد و افزود: اولین گام برای حصول این هدف خودباوری پژوهشگران و سپس توانمندسازی آنان در مقوله تیم سازی و مدیریت پروژه است.

معاون پژوهش و فناوری سازمان جهاددانشگاهی خراسان رضوی با اشاره به ظرفیت‌های قانون جهش تولید دانش بنیان و برنامه اعتبار مالیاتی مندرج در این قانون و جلسات متعدد برگزار شده با صنایع مختلف، گفت: انرژی و تمرکز پژوهشگران سازمان باید از طرح‌های کم‌بازده، به سمت انجام طرح‌های تحقیق و توسعه کاربردی منطبق با نیاز جامعه سوق یابد. در این راستا باید نیازسنجی دقیق از جامعه هدف، افزایش ریسک پذیری، تسلط به قوانین بالادستی و اخذ مشاوره از صاحبان صنعت را در دستور کار خود قرار دهیم.

گلستانی‌پور با بیان اینکه پژوهشکده بیوتکنولوژی جهاددانشگاهی با بهره گیری از پژوهشگران جوان، تنوع مطلوبی از اندیشه‌ورزی و تخصص‌های نوین را داراست، گفت:، اما بازدهی و اثربخشی فعالیت‌ها منوط به تغییر نگرش و همسویی پژوهشگران و فناوران این حوزه با رسالت غایی جهاددانشگاهی است.

توجه به مسائل صنعت با همگرایی پژوهشی تخصص‌های بین رشته‌ای در پژوهشکده بیوتکنولوژی صنعتی

در ادامه این جلسه، مریم عامری، معاون پژوهشی و آموزشی پژوهشکده بیوتکنولوژی صنعتی جهاددانشگاهی خراسان رضوی، توجه به بحران آب کشور با استفاده از راهکار‌های بیوتکنولوژی را محور فعالیت‌های پژوهشی این پژوهشکده معرفی کرد و افزود: تکمیل سبد محصولات بیوتکنولوژی، اخذ ماموریت‌های ویژه پژوهشی از نهاد‌های حاکمیتی و توجه به مسائل صنعت با همگرایی پژوهشی تخصص‌های بین رشته‌ای در این پژوهشکده در حال پیگیری است.

عامری افزود: ارتقاء ارزش افزوده در تولیدات داخل کشور،   بازگردانی ضایعات کشاورزی به صنعت، مهندسی معکوس محلول‌ها و کود‌های وارداتی، مهندسی سیستم‌های کشت بسته از جمله سرفصل‌های تحقیقات کاربردی است.

وی اضافه کرد: پژوهشکده بیوتکنولوژی صنعتی با محور قراردادن بحران آب کشور و لزوم پرداخت به  امنیت غذایی در ۳ محورِ حفظ و کاربست تنوع ژنتیکی با استفاده از ذخایر ژنتیکی کشور در راستای تولید پایدار، افزایش بهره وری محصولات کشاورزی با درنظر گرفتن ضایعات کشاورزی و سیستم‌های تولیدی صنعتی با رویکرد اقتصاد چرخشی، و مهندسی زیستی متابولیت‌های صنعتی در راستای ممانعت از خام فروشی و ایجاد زنجیره ارزش با توجه به قانون برنامه هفتم توسعه کشور به ایفای نقش در سطح کشور می‌پردازد.

معاون پژوهشی و آموزشی پژوهشکده بیوتکنولوژی صنعتی جهاددانشگاهی خراسان رضوی در پایان به ارائه بخشی از برنامه‌ها و توانمندی‌های پیش رو پژوهشکده در جریان نمایشگاه ملی آیفارم که در تاریخ ۹ الی ۱۲ خرداد در نمایشگاه بین المللی مشهد برگزار می‌شود، پرداخت.

ضرورت اصلاح رویکرد‌های پژوهشکده بیوتکنولوژی در راستای نزدیکی به نیاز‌های صنعت

در بخش پایانی این نشست، حمیدرضا پوریان‌فر، مدیرگروه پژوهشی زیست فناوری قارچ‌های صنعتی پژوهشکده بیوتکنولوژی صنعتی گفت: اقدامات انجام شده در این پژوهشکده را از زمان تاسیس تاکنون دارای عمق علمی و تولیدات متنوع دانش فنی است.

پوریان‌فر افزود: اما مسئله‌ای که امروز ضرورت آن بیش از هر زمان دیگری احساس می‌شود این است که ما نیازمند اصلاح رویکرد‌های خود در راستای نزدیکی به نیاز‌های صنعت و حل مشکلات آنها در قالب تحقیق و توسعه هستیم.

وی در پایان گفت: در این راستا باید تمرکز خود را از حمایت‌های بودجه‌ای دولت و دفتر مرکزی برداریم چراکه دوره چنین رویکرد‌هایی تمام شده و باید تلاش کنیم تا از طریق تحقیق و توسعه به بخش صنعت کمک کنیم.