فرق بین «شایعه»، «خرافه» و «علم واقعی» را چطور بفهمیم؟

خبرگزاری علم و فناوری آنا، مریم ملی؛ دنیای مدرن پر شده از خبرهای مختلف، هر روز که از خواب بیدار می‏شوید همین که شبکه‏های اجتماعی را روی سیستم خانه یا روی گوشی چک کنید حتما کلی خبر تازه می‏شنوید که بعضی‏هایشان عجیب و باورنکردنی به نظر می‏رسند. از بین این همه خبر چه کسی راست می‎گوید و چه کسی دروغ؟ این که «گربه روح شیطانی در خودش دارد»، «بعد از زیاد خندیدن حتما غم وغصه در انتظار ماست» و یا این که «زمین در اثر برخورد یک شهاب سنگ به زودی نابود می شود» را حتما زیاد شنیده‎اید. برای شما هم پیش آمده که این خبرها روی‎تان تاثیری بگذارد و بعد هربار که اتفاقی می‎افتد ذهن‎تان به شما یادآوری کند که «نکنه فلان اتفاق واقعاً رخ بده؟» یا حرف‏های فلان دوست‎تان واقعیت داشته باشد؟

ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

از پروفسور بالتازار بیشتر بخوانید!

ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

گاهی خرافات خیلی شبیه به پدیده‎های علمی می‎شوند و گاهی هم شایعاتی که می‎شنویم به نظر خیلی واقعی می‎آیند ولی خب برای شما اصلاً سخت نیست که بفهمید سرتان کلاه رفته یا واقعا یک خبر علمی شنیده‎اید، کافی است که درباره منبع خبرها از کسی که خبری را به شما می‏گوید بپرسید. اگر متنی را در شبکه اجتماعی برای‎تان فرستاده‎اند منبعش را بخواهید و حتما سری به سایت اصلی و مرجع خبر بزنید تا بفهمید قضیه از چه قرار است خیلی وقت‏‌ها اصلاً منبعی وجود ندارد و فقط یک چیزی توی گروه‎ها دست به دست می‎شود.

 این وقت‌‏ها درباره متن جست‌وجوی اینترنتی کنید تا ببینید چه چیزهایی پیدا می‏کنید. اینترنت و گوگل و ویکی پدیا منبع نیستند همان‎‏طور که در شبکه‎های اجتماعی می‎توانید هر متنی را دست به دست کنید آن‏جا هم ممکن است هر متنی منتشر بشود پس باید ببینید کدام خبرگزاری‎‏ها درباره آن خبر چیزی نوشته‎اند. زمان، راهنمای دیگر شماست به تاریخ و ساعت خبرها دقت کنید گاهی خیلی از خبرها چند سال یک بار دست به دست می‎شوند مثل این‎که سه چهارسالی است هر چند وقت یک بار می‎خوانیم و می‌شنویمش «به تازگي گوگل براي تغيير نام خليج فارس راي‌گيري اينترنتي گذاشته است» یا «امشب قرار است سنگی به زمین برخورد کند و تمدن زمین را از بین ببرد.» باورنکردنی بودن یک خبر هشدار دیگری برای شماست که بدانید با خرافه یا شایعه مواجه شدید. مثلاً این که قرار است آسمان برای همیشه تاریک بشود یا خورشید گرمای خودش را از دست بدهد کاملا غیر منطقی و باورناپذیر است. یک خبر علمی، توضیحات دقیقی درباره یک پدیده و علت اتفاق افتادنش می‎دهد اما شایعات و خرافات معمولاً زیاد درباره علت‏های وقوع یک ماجرا حرف نمی‎زنند.