ارائه پیشنهاد راه‌اندازی هیئت مرکزی گزینش در بنیاد ملی نخبگان به رئیس‌جمهور/تسریع فرآیند جذب نخبگان در دستور کار

به گزارش خبرگزاری علم و فناوری آنا، سیدسلمان سیدافقهی قائم مقام بنیاد ملی نخبگان با حضور در برنامه تلویزیونی «صف اول» درباره عملکرد و برنامه‌های حمایتی بنیاد ملی نخبگان گفت: مطابق سند راهبردی کشور در امور نخبگان که یک سند بالادستی است، بنیاد ملی نخبگان نهادی هماهنگ کننده، تنظیم‌کننده و تسهیل‌گر است و بر همین اساس ایجاد هماهنگی میان همه دستگاه های اجرایی کشور در راستای اجرایی سازی اقدامات سند را به عهده دارد.

سیدافقهی ادامه داد: در حقیقت بنیاد ملی نخبگان نهادی سیاستگذار است و به همین جهت است که جایگاه آن در ذیل نهاد ریاست جمهوری تعریف شده و ریاست هیئت امنای بنیاد ملی نخبگان بر عهده ریاست محترم جمهور است.

وی اضافه کرد: فراهم‌سازی زمینه شناسایی و بروز استعدادهای فردی و گروهی در جامعه مهمترین اقدامی است که بنیاد در برنامه‌های خود باید دنبال کند و در قدم اول این امر با ایجاد هماهنگی و ابلاغ برنامه‌ای که دستگاه‌ها در تعامل با بنیاد باید تهیه کنند، اتفاق می‌افتد، به این مفهوم که بنیاد باید ساز و کار شناسایی استعدادها را فراهم و نقش دستگاه‌ها و نهادهای مختلف اجرایی را در حوزه نخبگان مشخص کند.

تاکیدات رهبری بر اهمیت اجرای اقدامات سند راهبردی کشور در امور نخبگان

قائم مقام بنیاد ملی نخبگان در ادامه با اشاره به تاکیدات رهبر معظم انقلاب در اهمیت اجرای اقدامات سند راهبردی کشور در امور نخبگان گفت: رهبر معظم انقلاب معتقدند بخش عمده مشکلاتی که ما در حوزه علم و فناوری داریم به دلیل اجرایی نشدن این سند است چرا که این سند جایگاه بسیار ویژه‌ای در نظام حکمرانی امور نخبگان دارد.

سیدافقهی با اشاره به تغییر رویکرد بنیاد در حوزه شناسایی و حمایت از نخبگان در دولت سیزدهم نیز گفت: وقتی اسم نخبه طرح می‌شود تصویر فردیست که در یکی از حوزه‌های علمی و فناوری برجسته بوده و یا اثربخشی خاصی داشته است که البته قطعا یکی از مصادیق مهم نخبه بودن است اما آنطوری که در سند راهبردی کشور در امور نخبگان آورده شده، نخبه فردی برجسته و کارآمد است که در خلق و گسترش علم و فناوری، فرهنگ و هنر و سایر حوزه‌های مدیریتی کشور بتواند با تکیه بر دو موضوع توانمندی‌های اکتسابی و استعدادهای ذاتی خود نقش موثری در پیشبرد و اعتلای نظام ایجاد کند.

وی  با اشاره به ضرورت شناسایی نخبگان در سایر حوزه ها گفت: ممکن است بعضاً مسیر شناسایی نخبه از دانشگاه نگذرد، به عنوان مثال یک کنشگر فعال اجتماعی که بتواند اثرگذاری عمیق را به وجود آورد و تغییری در جامعه مخاطب خود ایجاد کنند در زمره نخبگان محسوب و مشمول حمایت‌های بنیاد ملی نخبگان خواهد شد ضمن اینکه همین فرد می تواند در همتاپروری و شاگردپروری به بنیاد ملی نخبگان کمک کند.

حمایت از برگزیدگان رویدادها و شناسایی نخبگان با رویکرد معرفی مراجع معتبر

قائم مقام بنیاد ملی نخبگان در ادامه با تاکید ضرورت شناسایی فعال نخبگان و تغییر رویکرد بنیاد از شناسایی خوداظهارانه به فعال گفت: بنیاد ملی نخبگان برای شناسایی نخبگان ابزارهای گسترده‌ای دارد که یکی از این ابزارها کنکور سراسری و معدل‌ افراد در مقاطع مختلف تحصیلی است، اما این تنها یکی از ورودی‌های بنیاد ملی نخبگان است، در کشور رویدادهای متعددی در حوزه‌های گوناگونی چون ادبی، مهارتی، هنری برگزار می‌شود و برگزیدگان توسط بنیاد حمایت می‌شوند.

سید افقهی اضافه کرد: نخبگان در این رویدادها قابل شناسایی هستند و بنیاد ملی نخبگان در رقابت‌هایی که بیش از ۵۰۰۰ نفر شرکت می‌کنند و مورد تایید دستگاه‌های مربوطه باشد ورود کرده و نخبگان را از این مسیر شناسایی می‌کند همچنین اخیرا با شکل‌گیری سازوکاری در بنیاد ملی نخبگان شیوه نامه شناسایی رشد و تعالی استعدادهای برتر در حوزه‌های ادبی، هنری و مهارتی ابلاغ شد که در حقیقت دال مرکزی آن شناسایی نخبگان با رویکرد معرفی مراجع معتبر است.

وی ادامه داد: همچنین امسال برای ۲۵۰۰ نفر از مستعدان برتری که توسط بنیاد شناسایی شده‌اند پیامک‌هایی ارسال شد و از ایشان برای حضور در مجموعه بنیاد و استفاده از تسهیلات این مجموعه دعوت به عمل آمد تا بنیاد در مسیر نخبگی همراه و همگام آنها باشد. این طرح با استقبال مستعدان برتر همراه و مورد اقبال ایشان قرار گرفت که این امر خود یکی از مصادیق تکریم نخبگان به شمار می‌رود.

توسعه مفهوم نخبگی و نظام استاد-شاگردی

سیدافقهی با اشاره به توسعه مفهوم نخبگی ادامه داد: مسیر دوم، نظام استاد-شاگردی است که در آن افراد مورد تایید و شناخته شده، استعدادهای برتر را شناسایی و به بنیاد ملی نخبگان معرفی می کنند.

وی در هین راستا افزود: این افراد پس از ارزیابی‌های نهایی مورد حمایت قرار می‌گیرند. بنابراین یکی از کارهای کلیدی که در بنیاد ملی نخبگان انجام می‌شود، توسعه مفهوم نخبگی به حوزه‌های ادبی، مهارتی، کارآفرینی، مدیریتی و هنری‌ست که بخشی از آن ابلاغ شده و بخش دیگر در حال نهایی شدن جهت ابلاغ است.

لایحه جامع حمایت از نخبگان در اولویت دستور کار خانه‌ملت

قائم مقام بنیاد ملی نخبگان در ادامه با اشاره به لایحه جامع حمایت از نخبگان گفت: تدوین این لایحه از اواخر پاییز سال گذشته با همراهی معاونت حقوقی ریاست جمهوری و سازمان امور اداری و استخدامی کشور آغاز و طی برگزاری جلسات متعدد پیش‌نویس آن در ۵۵ ماده آماده شد.

وی ادامه داد: هم اکنون برای دفتر رئیس جمهور ارسال شده که پس از بررسی در کمیسیون‌های مرتبط و پس از طی روند لازم وارد مجلس خواهد شد که در این خصوص نیز در جلساتی که با نمایندگان محترم مجلس شورای اسلامی داشتیم، درخواست خود را مبنی بر ضرورت در اولویت قرار گرفتن این لایحه در دستور کار مجلس جدید مطرح کرده‌ایم.

 قائم مقام بنیاد ملی نخبگان با بیان اینکه در حکمرانی یکی از بحث‌ها تصویب قانون است، نسبت به تصویب این لایحه در مجلس ابراز امیدواری کرد و افزود: در سال‌های اخیر قانون مصوب و مصرحی برای مجاب کردن دستگاه ها در اجرایی سازی سندهایی مانند سند راهبردی نخبگان نداشتیم و البته نباید فراموش کنیم که ایجاد فرهنگ اجرای آن قانون و اعتقاد و باور به اینکه باید برای نخبگان شرایط مناسب را فراهم کنیم از اهمیت بالاتری برخوردار است.

 سیدافقهی  با بیان اینکه رویکرد پیش از این از ابتدای تاسیس بنیاد ملی نخبگان، حمایت مستقیم از نخبگان بوده اما آنچه در پیش‌نویس لایحه جامع حمایت از نخبگان مد نظر قرار گرفته ایجاد زمینه اثربخشی نخبگان و پیشرانی ایشان در پیشرفت کشور است، گفت: یکی از اقدامات کلیدی که در سند راهبردی کشور در امور نخبگان مکلف به انجام آن هستیم اثربخش کردن نخبگان است که در اقدامات سند و در راهبرد کلان ۳ آورده شده است.

شرکت‌های دولتی؛ میدان و بازار عمل شرکت‌های دانش‌بنیان

قائم مقام بنیاد ملی نخبگان با تاکید بر بیانات مقام معظم رهبری مبنی بر اینکه اقتصاد ما باید دانش بنیان شود، ادامه داد: در مسئله جذب نخبگان، تنها دستگاه‌های اجرایی دولت مدنظر نیستند و بنیاد تلاش می‌کند شرایط فعالیت در شرکت‌های خصوصی  را نیز فراهم کند.

سید افقهی با تاکید بر اینکه شرکت‌های دانش بنیان باید وارد بازار شرکت‌های بزرگ دولتی شده و  در لیست تامین‌کنندگان این شرکت‌ها قرار بگیرند، ادامه داد: شرکت‌های بزرگ دولتی که در واقع بخش عمده اقتصاد کشور را در دست دارند باید میدان و بازار عملی برای شرکت‌های کوچکتر دانش بنیان باشند.

اختصاص سهمی پایدار در میدان عمل بازارهای داخلی و صنایع زیربنایی به نخبگان

وی ضمن تاکید بر اهمیت بازارهای داخلی و صنایع اصلی که صنایع زیربنایی است به بیان ضرورت توجه به منابع و معادن کشور پرداخت و گفت: باید با تمرکز به صنایع بزرگ ارزش افزوده ایجاد کنیم و  این امر با ایجاد زمینه مناسب برای تشکیل هسته‌های مسئله محور نخبگانی و شرکت‌های دانش بنیان محقق خواهد شد. از این رو حمایت قانونی از هسته های نخبگانی و شرکت های دانش بنیان در راستای فعالیت در بستر عملکرد صنایع بزرگ و در اختیار داشتن سهمی پایدار از این بازار یکی از موضوعاتی‌ست که در لایجه جامع حمایت از نخبگان به آن اشاره شده است.

شناسایی نخبگان مدیریتی در دستور کار/ بکارگیری نخبگان در بخش خصوصی

قائم مقام بنیاد ملی نخبگان با بیان اینکه هم اکنون طرحی برای شناسایی نخبگان مدیریتی در دستور کار بنیاد ملی نخبگان است، گفت: در تلاشیم نخبگانی را که ظرفیت مدیریت مجموعه‌ها و یا عضویت در هیئت مدیره شرکت‌ها را دارند و یا از ظرفیت قرارگیری در مناصب اثرگذار برخودارند شناسایی و برای این عزیزان در لایه دیگری از حکمرانی دوره‌های توانمندسازی را برگزار و سپس برگزیدگان را به دستگاه‌ها معرفی کنیم.

سید افقهی ادامه داد: همچنین برای به کارگیری نخبگان در بخش خصوصی با هلدینگ‌های بزرگ جلساتی برگزار شده و مشغول پیگیری امور نخبگان در راستای به کارگیری ایشان در مجموعه‌های بزرگ خصوصی هستیم.

ساماندهی نظام گزینش اصلح کارگزاران کشور از میان نخبگان و اجتماع‌های نخبگانی

قائم مقام بنیاد ملی نخبگان با بیان اینکه یکی از اقدامات مهمی که باید ذیل راهبرد ملی ۳ انجام دهیم ساماندهی نظام گزینش اصلح کارگزاران کشور از میان نخبگان و و اجتماعات نخبگانی است، گفت: بستر آن چیزی که به عنوان شایسته سالاری می‌شناسیم با اجرای این بند از سند راهبردی کشور در امور نخبگان محقق خواهد شد نهادینه شدن فرهنگ بهره‌مندی از ظرفیت نخبگان در جایگاه‌های مدیریتی از اهمیت بالایی برخوردار است و در این خصوص باید تاجایی پیش رویم که انتصابات در دولت‌ها نیز بر مبنای شایسته سالاری و صدالبته با در نظر گرفتن ملاحظات سیاسی باشد. 

سیدافقهی افزود: در همین راستا کارگزاری‌های منابع نیروی انسانی متخصص در مجموعه بنیاد ملی نخبگان در حال  شکل‌گیری است و طبق گزارش در همین هفته ۲۵ نفر از متخصصین شناسایی شده به بخش خصوصی برای به کارگیری در جایگاه‌های مدیریتی معرفی خواهند شد.

وی ادامه داد: حضرت آقا در دیداری که با نخبگان داشتند فرمودند «گاهی پیش می‌آید که ملت‌ها در مقابل شیب‌های تندی قرار می‌گیرند، گاهی پیش می‌آید که اراده کافی وجود ندارد، گاهی پیش می‌آید که توان آن وجود ندارد و این در حالی است که در شرایط فعلی در کشور ما هم توان کافی وجود دارد و هم اراده آن»، لذا فرمودند که «من نمی‌خواهم نسبت به آینده سوء تفاهمی پیش آید اما فرصت خواستن و توانستن مقطع فعلی را باید قدر بدانید و از آن استفاده کنید»

سید افقهی در همین راستا تاکید کرد:  سپس ایشان مطالبه یک خیز جدید علمی را مطرح کردند و معتقدند این خیز جدید علمی با مشارکت مسئولان در دولت، مدیران جوانی که در بدنه دولت هستند و نخبگان اتفاق خواهد افتاد یعنی باید زنجیره‌ای شکل بگیرد که جریان به کارگیری نخبگان در حکمرانی اتفاق افتد.

شکل‌دهی به هیئت‌های نخبگانی اندیشه‌ورزی/ لزوم توسعه نظام اندیشکده‌ای

قائم مقام بنیاد ملی نخبگان با بیان اینکه نظام اندیشه‌کده‌ای ما در کشور محدود است و نیاز به توسعه دارد، گفت: در کشورهای پیشرفته اندیشکده‌های مهم وجود دارد که خط سیاستی کلی را گرفته و راهبردهای مشخص و اثربخشی را به مسئولان ارائه می کنند و خبرگان و نخبگان در این اندیشکده‌ها حضور دارند. بر همین مبنا بنیاد ملی نخبگان برنامه‌ای را در دست اجرا دارد و آن شکل‌دهی به هیئت‌های نخبگانی اندیشه ورزی است که از جمله این کارها برای اثربخشی نخبگان در کشور به شمار می رود.

سید افقهی ادامه داد: تاکنون بیش از ۲۰۰ هیئت اندیشه ورز در بنیاد ملی نخبگان حمایت شده که حداقل هر یک از هیئت‌ها به میزان ۲۰۰ میلیون تومان مورد حمایت قرار گرفتند و این رقم امسال افزایش یافته است.

لیگ نخبگان و مناظره‌های رقابتی

قائم مقام بنیاد ملی نخبگان با اشاره به راه اندازی خانه نخبگان نیز گفت: این خانه ها محل تجمع نخبگان خواهد بود امسال برنامه‌ای را تحت عنوان گفتاورد ملی نخبگان برگزار خواهیم کرد که بنای آن مناظره‌هایی‌ست که به صورت رقابتی برگزار خواهد شد.

سید افقهی افزود:  در واقع این رویداد لیگ نخبگان است، یک لیگ جام حذفی که نخبگانی که در حوزه‌های پنجگانه معرفی شده پولی و بانکی، نظام حکمرانی، حوزه سلامت، امنیت غذایی و منابع طبیعی به رقابت می‌پردازند و در خصوص ‌برنامه های ملی و کلان ایده‌ها و نظرات خود را به اشتراک گذاشته و طرح‌های خود را مطرح می‌کنند.

وی ادامه داد: گفتاورد ملی نخبگان می‌کوشد در کلان مسائل کشور از نخبگان دعوت کند تا با هم مناظره کنند، همچنین تیم‌های آنالیزگر متشکل از خبرگان مناظره‌ها را ارزیابی و تیم‌های برتر را انتخاب می‌کنند. تیم‌های برتر به مراحل بالاتر راه پیدا کرده و این امر سبب شناسایی نخبگانی خواهد شد که در لایه سیاست گذاری حرف‌هایی قابل عرضه دارند و به این طریق بخشی از نخبگان حوزه حکمرانی شناسایی می شوند.

قائم مقام بنیاد ملی نخبگان در توضیح ماموریت خانه نخبگان نیز گفت: ایجاد خانه نخبگان با هدف ایجاد جوامعی برای حمایت از ایده‌های نخبگانی در دستور کار قرار گرفت. این خانه به عنوان نهادی برخاسته از جامعه نخبگانی و نهادی علمی، تشکیلاتی است که ذیل بنیاد ملی نخبگان تعریف می‌شود اما مدیریت و اداره آن بر عهده خود نخبگان است که به زودی مکانیزم‌ها و سازوکارهای آن خدمت نخبگان اطلاع رسانی خواهد شد.

طرح‌های طرح‌های اولویت محور و تقاضا محور

قائم مقام بنیاد ملی نخبگان با اشاره به سایر طرح‌های بنیاد گفت: این طرح‌ها در دو دسته تعریف می‌شوند که یکی از آنها طرح‌های اولویت محور است، در این طرح ها، نخبگان با کمک مجموعه‌های مختلف حاکمیتی اولویت‌ها را شناسایی و پیشنهادات خود را برای رفع آن ارائه می‌کنند. بنیاد در این طرح‌ها از ایده‌های نخبگانی در راستای حل مسائل کشور حمایت مالی می‌کند.

سید افقهی ادامه داد: دسته دوم، طرح‌های تقاضا محور است، در این طرح ها نخبگان در تعاملی که با استانداری‌ها دارند و در تعامل با بخش‌های دولتی و دستگاه‌هایی که در هر استان وجود دارد تقاضا و نیازهای آنها را احصا و بر اساس آن راهکار ارائه می‌دهد.

درخواست از وزرا برای تشکیل کمیته‌های پیگیری امور نخبگان

قائم مقام بنیاد ملی نخبگان ضمن تشکر از دکتر وحیدی وزیر کشور در همراهی با نخبگان و پیگیری امور مرتبط با ایشان، از سایر وزرا خواست پای کار نخبگان آمده و کمیته‌های پیگیری امور نخبگان را شکل دهند.

سید افقهی سپس با اشاره به لزوم شکل دهی به تحقیقات مداوم نخبگان گفت: سال گذشته با پیگیری شخص آقای رئیس جمهور آیین نامه پژوهشگرهای مستقل کشور در شورای عتف مصوب شد که متاسفانه اطلاع رسانی کافی در خصوص آن صورت نگرفت و از جمله اموری است که باید اطلاع رسانی آن در دستور کار شورای عالی عتف قرار گیرد.

اعلام آمادگی نخبگان ایرانی غیرمقیم برای همکاری با کشور

قائم مقام بنیاد ملی نخبگان درباره تعامل بنیاد ملی نخبگان با شورای عالی ایرانیان خارج از کشور در راستای به کارگیری توان ایشان و انتفاع کشور نیز گفت: جلسات بسیار متعددی با شورای ایرانیان خارج از کشور برگزار شده و دغدغه دولت در خصوص استفاده از توان ایشان بسیار جدی است اما بنا نداریم لزوماً نخبگان خارج از کشور را مجاب به برگشت کنیم چرا که استفاده از ظرفیت ایشان برای انتفاع کشور منوط به بازگشت ایشان نیست.

سید افقهی ادامه داد: جلساتی به صورت حضوری و مجازی برگزار شده و بسیاری از نخبگان عزیزمان در خارج از کشور در حوزه‌های گوناگونی مانند ارائه مشاوره و همکاری در برخی پروژه‌ها اعلام آمادگی کردند. فراموش نکنیم که برخی از این بزرگواران وابستگی‌های شغلی جدی دارند و امکان بازگشت در کوتاه مدت برایشان وجود ندارد اما یک نظام هوشمند، هوشمندی‌اش می‌تواند در این باشد که از توان نخبگان خود در هر جای دنیا استفاده کند.

وی تصریح کرد: هم اکنون کشورهایی مانند چین و هند که در حوزه اقتصادی به عنوان قدرت‌های برتر دنیا شناخته می‌شوند جامعه گسترده‌ای را به عنوان مهاجر در سایر کشورها دارند و از ظرفیت آن‌ها به نحو احسن استفاده می‌کنند. البته بازگشت بخشی از نخبگان مقیم خارج به کشور در برنامه‌های معاونت علمی و بنیاد ملی نخبگان قرار دارد که در وقت مقتضی به آن خواهیم پرداخت و اطلاع رسانی مناسب انجام می‌شود.

جهش تولید با مشارکت نخبگان

قائم مقام بنیاد ملی نخبگان در پایان با اشاره به نقش نخبگان در تحقق شعار سال نیز گفت: مهمترین موضوع نخبگان حل مسئله و احصاء مسائل اصلی کشور است به این معنا که تولید کشور در حوزه اقتصاد، فکر و فرهنگ افزایش یابد و در همین راستا بنیاد ملی نخبگان جهش تولید با مشارکت نخبگان را پیگیری می‌کند.

سید افقهی افزود: رویداد گفتاورد ملی نخبگان از مصادیق به کارگیری نخبگان در حل مسائل کشور است به ویژه در حوزه‌های اقتصادی که تمرکز گفتاورد امسال عمدتا حوزه‌های اقتصادی است و بیشتر در لایه اندیشه ورزی، ایده پردازی و ارائه مشاوره به مسئولین کشور  تعریف شده است.