جوان اصفهانی؛ مالک کاخ شاهی گچسر/ از ثبت ملی اطلاع داشتم

ناهید منصوری- خبرنگار فرهنگی آنا- دیروز بعد از انتشار خبر فروش 15 میلیاردی کاخ رضاشاهی در گچسر، به این شهر سفر کردم و با جوان اصفهانی به نام علی زارع آشنا شدم که به گفته مدیر میراث فرهنگی استان البرز، مالک اصلی کاخ شاهی گچسر شده است. زارع درباره چگونگی خریداری این بنا می‌گوید که درخواست خرید این بنا را از یک سال قبل داده و از آبان 1395 بنا را تحویل گرفته است.

وی می‌گوید از زمان خریداری این بنا، عمده فعالیتش به بازسازی فضای بیرونی کاخ و پله ورودی بنای اصلی محدود شده که چیزی حدود یک میلیارد تومان نیز هزینه برده است. او در سخنانش بارها به این نکته اشاره کرد که هیچگونه تغییری در کاربری و یا شکل ظاهری ایجاد نکرده و به دنبال اخذ مجوزها برای حفظ این بناست که شناسنامه منطقه نیز محسوب می‌شود.

زارع با اعتقاد بر این‌که حفظ این بنای تاریخی به نفع بومیان این خطه از کشور است، درباره توافقات انجام شده با میراث فرهنگی استان البرز عنوان می‌کند: «در صحبت‌هایمان به این نتیجه رسیده‌ایم که هرکاری قرار است انجام شود با نظارت سازمان میراث فرهنگی باشد.»

از ثبت ملی اطلاع داشتم

وی درباره خریداری ساختمانی که سالها پیش به ثبت ملی رسیده نیز اظهار می‌کند: «از ثبت ملی اطلاع داشتم اگرچه دقیقا نمی‌دانستم که این ثبت در چه سالی انجام شده، البته به خاطر علاقه‌ای که به آثار قدیمی و میراث فرهنگی داشتم آن را خریداری کردم. این اولین باری است که بنای تاریخی خریداری می‌کنم و مشتاق هستم که آن را به نحو احسن بازسازی کنم.»

مالک کاخ شاهی در سخنانش به این نکته نیز تاکید می‌کند که کاربری این منطقه هتل و رستوران و مرکز اقامتی است و دستی به بنای اصلی زده نشده است. همچنین از خرید این بنا منصرف نشده‌ و تنها موضوع، توافقی است که با سازمان میراث فرهنگی برای ایجاد تغییرات داشته است.

زارع با بیان این‌که بر این‌که انتظار دارد با شرایطی که امروزه در رسانه‌ها نسبت به این موضوع صورت گرفته بازسازی فضا به تعویق نیفتد درباره کاربری این بنا تشریح کرد: «ما بیشتر در فضای بیرونی کاخ شاهی اقدامات را انجام داده‌ایم تا ظاهر اولیه بنا این بخش حفظ شود. ما یک سری مشاوره‌ها برای کاربری این بنا داریم و در حال جمع‌کردن نظرات هستیم و هنوز تصمیمی قطعی برای این‌که این بنا کاربری متناسب با فضایی که دارد ایجاد کنیم، نداریم. البته در این میان آنچه قطعی است، استقبال از نظرات میراث فرهنگی است که شکل عملیاتی خواهد یافت. »

وی با این‌که بارها در سخنانش از کمک و حمایت میراث فرهنگی برای به سرانجام‌رساندن کار کاخ شاهی سخن گفت، در بخش دیگری از صحبت‌هایش درباره قول مساعدت و همکاری سازمان میراث فرهنگی اذعان کرد که هیچ صحبت قطعی تاکنون نشده است و ما نیز پیگیر کسب این حمایت نیستیم چراکه این بنا فعلا فعالیت خاصی ندارد.

نظری: بنیاد مستضعفان نسبت به حفظ بناهای تاریخی کوتاهی می‌کند

در این میان فرهاد نظری، مدیر کل ثبت آثار و حفظ و احیاء میراث معنوی و طبیعی درباره تخلفات انجام شده نسبت به فروش کاخ شاهی معتقد است: «نگهداری کاخ شاهی گچسر مطابق با استانداردها و شرایط و ضوابط آثار ثبت ملی شده نیست و این موضوع در یک بازدید نیز محسوس و قابل رویت است و هرکس می‌تواند به راحتی آن را تشخیص دهد. نکته بعد این است که اقامتگاه رضا شاه که در سال 1381 به ثبت رسیده بدون اجازه و مجوز میراث فرهنگی تغییر کاربری پیدا کرده است و این موضوع یک تخلف است. »

وی درادامه گفت: «این‌که بنیاد مستضعفان در نقل و انتقال کاخ شاهی گچسر اطلاعی به سازمان میراث فرهنگی نداده تخلف کرده است چراکه ما در انتقال و واگذاری بناها به بخش خصوصی، همه شرایط حفظ و نگهداری را به خریدار می‌‌گوییم.»

او در اشاره به بی‌توجهی نسبت به ارزش و حفظ بناهای تاریخی تاکید کرد: «با مشاهده دیگر بناهایی که خراب شده‌اند و یا شکل تاریخی و قدیمی خود را از دست داده‌اند می‌توان به نتیجه رسید که بنیاد مستضعفان نسبت به حفظ بناهای قدیمی که متعلق به عموم مردم است و ثبت ملی شده کوتاهی می‌کند.»

تخلف در عرصه

نظری بیان کرد: «هرکسی که بهره‌بردار و متصرف است باید طبق ضوابط و آیین‌نامه‌های میراث فرهنگی کاخ شاهی گچسر را نگهداری کند. متأسفانه امروزه شاهد دخل و تصرف‌های زیادی در عرصه این کاخ هستیم برای مثال آلاچیق‌ها و ساختمان‌هایی که در عرصه این بنای قدیمی در سال 1393 ساخته شده تخلف است و باید اصلاح شود.»

مدیر کل ثبت آثار و حفظ و احیاء میراث معنوی و طبیعی همچنین بیان کرد: «در راستای کاربری کنونی که امروزه در نظر گرفته شده باید طرح مدون به میراث استان ارائه شود تا در شورای فنی مطرح شود و اینکه این کاربری در شأن بنا است یا نه مورد بررسی قرار گیرد. در صورتی که مواردی وجود داشته باشد که مغایر با ضوابط میراث فرهنگی باشد، پس از ابلاغ اصلاح خواهد شد.»

مدیرکل میراث فرهنگی البرز: بنیاد مستضعفان به فکر حفظ مواریث این کشور نیست

مدیرکل میراث فرهنگی استان البرز نیز در این باره گفت: «در حقیقت بنیاد مستضعفان با اجتناب از اطلاع‌رسانی غش وارد معامله کرده است. کاخ شاهی که اثری ثبتی است حفظش برای ما از نور چشم مهم‌تر است و طبق قانون اگر هتلی هم قرار باشد که به فروش برسد باید به سازمان گردشگری مراجعه کند و نسبت به واگذاری آن اطلاع‌رسانی کند و ما نیز با انتقال مالکیت مشکلی ندارد، بلکه تنها تاکید ما بر حفظ کاربری آن است بنابراین اگر هتل در مقام هتل باقی بماند و در راستای اقامت مورد بهره‌برداری قرار گیرد از نظر ما مشکلی وجود ندارد.»

وی افزود: «طبق صحبت‌های انجام شده قرار است که کاربری این بخش باقی بماند. این‌که آب گردشگری با ورود بخش خصوصی گرم شود خدا را شکر می‌کنم و انتقال این فضا به بخش خصوصی را مشروط بر رفع نگرانی‌ها به فال نیک می‌گیرم. بنیاد مستضعفان نگهدار خوبی برای میراث فرهنگی ما نیست و ثابت کرده است که به فکر حفظ مواریث این کشور نیست.»