۲۳ اردیبهشت در دنیای علم چه خبر؟

 به گزارش خبرگزاری علم و فناوری آنا تاریخ علم مملو از رویدادهای مهمی است که نوآوری‌ها، کشف‌ها و حتی زادروزها و درگذشت‌های دانشمندان و مخترعان تاثیرگذار جهان را در برمی‌گیرد. در این تقویم علم، وقایع مهم مصادف با امروز ۲۳ اردیبهشت برابر ۱۲ می را ورق می‌زنیم.

***

قدیمی‌ترین دانشگاه مکشوفه دنیا

۱۲ می ۲۰۰۴ میلادی برابر با ۲۳ اردیبهشت ۱۳۸۳ خورشیدی، زاهی حواس، رئیس شورای عالی آثار باستانی وقت مصر (وزیر کنونی باستا‌ن‌شناسی مصر) طی کنفرانسی در دانشگاه کالیفرنیا از کشف محلی که گمان می‌رود قدیمی‌ترین مرکز آموزشی جهان، یعنی کتابخانه اسکندریه است خبر داد. این کشف را گروهی از باستان‌شناسان لهستانی و مصری انجام دادند که که مکان گمشده آلما ماتر ارشمیدس را کشف کرده‌اند: دانشگاه اسکندریه در مصر. حتی دانشگاه کمبریج در انگلستان، که به سر اسحاق نیوتن به‌عنوان دانشجویش افتخار می‌کند، نمی‌تواند چنین کارنامه ارجمندی داشته باشد. این دانشگاه افسانه‌ای ۲هزارو۳۰۰ سال پیش زمانی که اسکندریه قطب فکری و فرهنگی جهان بود شکوفا شد. ارشمیدس زمانی که در این شهر بود، پمپ آبی از نوعی ساخت که هنوز هم استفاده می‌شود و اقلیدس در این شهر قوانین هندسه را سازماندهی و توسعه داد و اِراتوستن، اخترشناس یونانی قطر زمین را محاسبه کرد.

اولین رایانه عملیاتی کاملاً خودکار قابل برنامه‌ریزی جهان

۱۲ می ۱۹۴۱ میلادی برابر با ۲۳ اردیبهشت ۱۳۲۰ خورشیدی، کنراد تسوزه، مهندس آلمانی و از پیشگامان علوم رایانه‌ای، اولین رایانه قابل برنامه‌ریزی کاملاً عملیاتی جهان را که دستگاه زد-۳ بود تکمیل کرد. این دستگاه همچنین این اولین رایانه‌ای بود که از سیستم دوتایی به جای سیستم اعشاری استفاده کرد و رایانه‌ای دیجیتال الکترومکانیکی بود و برنامه‌های آن از رول‌های پانچ‌شده فیلم وارد رایانه می‌شد و مهمتر آنکه کاملا قابل‌برنامه‌ریزی بود. صنعت هواپیماسازی آلمان برای حل سامانه‌های معادلات همزمان و جنبه‌های ریاضی ارتعاش بدنه هواپیما در شرایط استرس از زد-۳ استفاده کرد. این رایانه در سال ۱۹۴۴ طی بمباران‌های جنگ جهانی دوم ویران شد.

فلورانس نایتینگل

۱۲ می ۱۸۲۰ میلادی برابر با ۲۳ اردیبهشت ۱۱۹۹ خورشیدی، فلورانس نایتینگل، پرستار و آماردان انگلیسی، معروف به «بانوی چراغ‌ به‌دست»، که پرستاری امروزی را پایه‌گذاری کرد، به‌دنیا آمد. کمک‌های او به سلامت عمومی توسعه روش‌های استفاده از آمار و اینفوگرافیک برای نشان‌دادن روند بهبود را شامل می‌شد. ماموریت او از تجربه درطول جنگ کریمه به‌عنوان پرستار در بیمارستان بریتانیا در ترکیه آغاز شد. او در آنجا شاهد شرایط وحشتناکی بود که بیماران تحمل کردند: ازدحام بیش‌از‌حد، بهداشت ضعیف، کمبود لوازم اولیه، حتی سوء‌تغذیه. با قاطعیت و نفوذ، در پایان جنگ در جولای ۱۸۵۶ او آسایش بیماران را بهبود بخشید، کارایی را افزایش و تعداد کشته‌ها را کاهش داد. او درطول زندگی‌اش به حمایت از اصلاحات در نظام پزشکی نظامی ادامه داد و بااستفاده از اینفوگرافیک جدید و قانع کننده‌اش از آمار و توصیه‌هایی درخصوص برنامه‌ریزی و سازماندهی بیمارستان‌ها از بهبود نظام پزشکی حمایت کرد.

بارون کلمنس فون پیرکه

۱۲ می ۱۸۷۴ میلادی برابر با ۲۳ اردیبهشت ۱۲۵۳ خورشیدی، کلمنس فون پیرکه، دانشمند و متخصص اطفال اتریشی که بیشتر به‌دلیل مطالعاتی که در حوزه باکتری‌شناسی و ایمنی‌شناسی شناخته می‌شود به‌دنیا آمد. پیرکه در سال ۱۹۰۶ متوجه شد بیمارانی که قبلا سرم اسب یا واکسن آبله را تزریق کرده بودند، واکنش‌های سریع‌تر و شدیدتری نسبت به تزریق دوم داشتند. او از واژه یونانی allos به‌معنی و ergon به معنای کار، کلمه آلرژی را برای توصیف این واکنش حساسیتی ابداع کرد. اندکی پس‌از آن، پیرکه دریافت که آنتی‌ژن توبرکولین، که رابرت کخ از باکتری‌های عامل سل در سال ۱۸۹۰ جدا کرد، ممکن است به نوع مشابهی از واکنش منجر شود. چارلز مانتو ایده‌های پیرکه را گسترش داد و آزمایش مانتو را که طی آن توبرکولین به پوست تزریق می‌شود در سال ۱۹۰۷ به آزمایشی تشخیصی برای سل تبدیل کرد.