پخش مستند‌های برتر با موضوع «غزه» در جشنواره سینماحقیقت/ نکوداشت سه مستندساز برگزار می‌شود

به گزارش خبرنگار گروه فرهنگ و جامعه خبرگزاری علم و فناوری آنا، نشست خبری هفدهمین جشنواره بین‌المللی فیلم مستند ایران «سینما حقیقت» پیش از ظهر امروز در مرکز گسترش سینمای مستند و تجربی برگزار شد.

در ابتدای این نشست محمد حمیدی مقدم دبیر هفدهمین جشنواره سینما حقیقت  ضمن گرامیداشت ایام فاطمیه و یاد و خاطره شهدای غزه گفت: امسال شاهد رشد قابل توجهی در آثار سینمای مستند بودیم. چیزی حدود ۶۴۰ فیلم متقاضی شرکت در این دوره از جشنواره بودند که در چهار سال اخیر بی سابقه بود و فقط در سال ۱۳۹۸ با ۷۱۰ فیلم شاهد چنین استقبالی بودیم. امسال ۶۰فیلمساز خانم در بین متقاضیان داشتیم، ۳۸۰ فیلم از شهرستان‌های مختلف متقاضی حضور بودند که از این میان ۳۸فیلم از ۲۳شهر انتخاب شد. بر این اساس، بیست استان در جشنواره امسال حضور دارند. بیش از ۱۸۰۰فیلم از ۱۱۳ کشور هم متقاضی بخش بین الملل بودند. امسال در این بخش فیلم‌های بسیار خوبی در حوزه‌های مختلف سینمای مستند را شاهد خواهیم بود.

وی اظهار کرد: ما از سال گذشته «گروه‌های مشاور انتخاب در کنار دبیر» را  جایگزین گروه‌های انتخاب کردیم که تکثر بیشتری داشت و شاید به نوعی  به شکل آکادمی نزدیک شده بود. امسال هم  حدود ۲۶ مشاور برای انتخاب فیلم‌ها در کنار دبیر جشنواره  بودند.

جشنواره‌ای با تنوع مضمونی

حمیدی مقدم عنوان کرد: امسال  گوناگونی و رنگ آمیزی خوبی را در ترکیب فیلم‌های مسابقه ملی، جایزه شهید آوینی و بخش‌های دیگر باعث شده تا تنوع مضمونی قابل توجهی داشته باشیم.۲۶ فیلم اجتماعی، ۱۹ فیلم مقاومت، انقلاب، دفاع مقدس، ۱۸ فیلم پرتره، ۱۱ فیلم سیاسی، ۳ فیلم حیات وحش، ۹ فیلم زیست محیطی، ۹ فیلم تاریخی، میراث فرهنگی، ۳ فیلم اقتصاد و کارآفرینی، ۳ فیلم ورزشی، ۶ فیلم با موضوع جمعیت و ۲ فیلم با موضوع آب در جشنواره حضور دارند.

وی افزود: تقریبا در همه ژانر‌های ساخت مستند در بخش‌های کوتاه، نیمه بلند و بلند فیلم داریم. از دو سه سال پیش به این سو نوزایی محتوایی و کشف چهره‌های جدید  در کنار حضور چهره‌ای با تجربه را داشتیم که امسال هم شاهدش خواهیم بود  بود.

حمیدی مقدم عنوان کرد: ما امسال در بخش بین الملل بخش ویژه‌ای تحت عنوان «غزه» را داریم که پنج  مستند‌ بسیار جذاب از کارگردانان کاربلد مستند جهان درباره غزه را پخش خواهیم کرد. مستند «آر ۲۱ نامی مستعار برای همبستگی»، ساخته مهند یعقوبی و محصول سال ۲۰۲۲ فلسطین، بلژیک و قطر، مستند «غزه» به کارگردانی اندرو مک‌کانل و گری کین و محصول سال ۲۰۱۹ ایرلند، کانادا و آلمان، مستند «اشک‌های غزه» ساخته ویبکه لوکه برگ  محصول سال ۲۰۱۰ نروژ، مستند «نوار غزه» به کارگردانی جیمز لانگلی و محصول کشور آمریکا و تولید سال ۲۰۰۲، مستند «جاده سامونی» ساخته استفانو ساوونا و محصول سال ۲۰۱۸ ایتالیا و فرانسه به نمایش درمی‌آیند. در همین ارتباط، یک نگاه تحلیلی در بحث مستند بحران با توجه به تجربه‌های جهانی در قالب کارگاه آموزشی خواهیم داشت. اساتیدی  از نقاط مختلف جهان  داریم که  در کارگاه‌های  این دوره تجارب خودشان را در اختیار علاقه‌مندان قرار خواهند داد. استقبال  از ثبت‌نام کارگاه‌ها بسیار خوب بوده است.

وی افزود: سال گذشته آغاز جشنواره فیلم مستند با یک مستند حوزه حیات وحش بود و امسال هم توجه ویژه‌ای به این بخش شده و دوسه مستند بسیار جذاب خواهیم داشت. یک کارگاه ویژه هم برای آن در نظر گرفته شده است و آن شالله شاهد بحث‌های تئوریک خوبی خواهیم بود.

دبیر هفدهمین جشنواره سینما حقیقت افزود: امسال دو موضوع «آب» و «جمعیت» از اهداف محتوایی اصلی جشنواره بود و مستند‌هایی هم در این موضوعات بنیادین خواهیم داشت. این دو موضوع از اهداف جشنواره سینما حقیقت در این دوره و ادوار بعدی خواهد بود و فکر میکنم در سال‌های آینده بخش‌های ویژه‌ای را به صورت مستقل در این دو موضوع داشته باشیم. امسال سه بزرگداشت خواهیم داشت. جشنواره با فیلم مهم و ماندگار «تاراز» ساخته فرهاد ورهرام آغاز می‌شود ودر‌حاشیه پخش این اثر  نام و یاد فیلمبردار فقید این فیلم زنده یاد مرتضی پورصمدی  را گرامی می‌داریم.

نکوداشت برای سه مستندساز پیشکسوت

وی افزود: نکوداشت ویژه ما مختص مرحوم پورصمدی خواهد بود و برای یکی از فیلمسازان مطرح سینمای مستند جنگ یعنی آقای اصغر بختیاری و یکی از فیلمسازان پیشکسوت سینمای مستند  آقای مهرداد زاهدی هم نکوداشت خواهیم داشت.

حمیدی مقدم گفت: همچون سال گذشته، میزبان دانشجویان سینما و هنرجویان سینما هستیم. امسال هم مثل سال ۹۸رزرو بلیت برای اهالی رسانه و فعالان حوزه مستند از طریق کارت‌هایی است که برایشان صادر می‌شود.

دبیر جشنواره سینما حقیقت اضافه کرد: من به شفاف سازی اطلاعات اعتقاد دارم. از ۶۴۰فیلمی که در سایت جشنواره ثبت نام کردند یک یا دو فیلم بود که به التهابات سال گذشته می‌پرداخت، اما در مجموع فیلم شاخصی با این محتوا به دست دبیرخانه نرسید. پیش بینی من این است که شاید از سال آینده  فیلم‌های بیشتری در این زمینه داشته باشیم. سال گذشته سال عجیب و غریبی بود هدف ما این بود که استحکام جشنواره سینما حقیقت  را حفظ کنیم. اکثر دوستانی که سال گذشته ترجیح دادند در جشنواره شرکت نکنند امسال همچنان همکاری خودشان را با مرکز گسترش ادامه داده اند. حتی قرارداد بستند و پروژه دارند.

جشنواره یعنی فضای گفت‌وگو ملاقات هنرمندان با مخاطبان و منتقدان

حمیدی مقدم در پاسخ به پرسش خبرنگار آنا درباره امکان اکران آنلاین آثار جشنواره همچون دو سه سال اخیر نیز گفت: ما تجربه خوبی در سال‌های که با کرونا درگیر بودیم در این حوزه داشتیم. تا همین هفته پیش برای راه اندازی بخش برخط جشنواره مردد بودم، چون همچنان اعتقاد دارم جشنواره یعنی فضای گفت‌وگو، ملاقات بین فیلمسازان، مخاطبان و اهالی رسانه و منتقدان و به عبارت بهتر دورهم جمع شدن علاقه‌مندان سینمای مستند.

وی افزود: اما اکران آنلاین آثار همزمان با برگزاری جشنواره در کنار استقبال مخاطبان، آورده‌ای برای ما داشت که ما را شگفت زده کرد؛ این دستاورد این بود که گاهی سوژه‌های یک فیلم که گاهی اهالی یک روستای دورافتاده بودند با همکاری سازندگان فیلم می‌توانستند آن اثر را همزمان با اکران جشنواره در محل زندگی خود ببینند. خوب  این برای ما خیلی ارزشمند و جالب بود.

حمیدی مقدم عنوان کرد: امسال قرار بود که به صورت آنلاین برگزار نکنیم، اما با تقاضا‌هایی که اتفاقا از طرف خود فیلمسازان و نهاد‌های تهیه کننده رقم خورد، متقاعد شدم که امسال هم این بخش را داشته باشیم. تفاوتدامسالذبا سال گذشته این است که امسال اکران آنلاین فیلم‌های جشنواره الزامی نیست و یک گزینه اختیاری است. هر کدام از فیلمسازان که علاقه‌مند بودند این امکان برایشان فراهم است که فیلمشان را به صورت آنلاین نیز اکران کنند.

محمد حمیدی مقدم درباره حوزه ترافیکی موضوعات در فیلم‌ها مطرح کرد: ما همچنان در بخش مستند‌های اجتماعی آثار زیادی داریم، زیرا برخی به موضوعات اجتماعی در مقایسه با مستند حیات وحش و... راحت‌تر دسترسی دارند. امیدوارم این ترکیب در سال‌های آینده به تعادل برسد. شکل سبدی امسال متفاوت با سال‌های گذشته است و امیدواریم همین موضوع کمک کند که دوستان در حوزه فیلم‌های سخت، خطرپذیر و موضوعات مختلف به طور گسترده ورود پیدا کنند.

او درباره انتخاب فیلم‌ها گفت: یک جشنواره باتوجه به سنجه‌های خودش یک فیلمی را در جشنواره انتخاب می‌کند یا نمی‌کند، چیزی که در خیلی از جا‌های دنیا وجود دارد. اینکه یک فیلم را بدون توجه به کیفیت آن تنها به دلیل موضوعی که دارد داوری کنیم، کار درستی نیست.

مدیرعامل مرکز گسترش سینمای مستند، تجربی و پویانمایی درباره پخش فیلم‌هایی درباره غزه گفت: هدف ما از پخش فیلم‌هایی درباره غزه این است که چطور یک فیلمساز در نقطه دیگری از کشور یک فیلم دقیق و موشکافانه درباره بحران یک کشور دیگر می‌سازد. ورود به منطقه بحران، تحقیق و پژوهش یکی از نکات مهم است و اگر این اتفاق رخ ندهد، فیلم به صورت گزارشی می‌شود. درحقیقت ما با ورود به پخش فیلم‌های غزه می‌خواهیم این موضوع را بررسی کنیم.

حمیدی مقدم بیان کرد: به شخصه به سینمای مستقل خیلی اهمیت می‌دهم. حتی به برخی از فیلمسازانی که طرحی به ما ارائه می‌کنند، می‌گویم که فیلمت را مستقل بساز، زیرا در این صورت اثر شما ویژگی دیگری دارد و ما هم پویاتر می‌شویم و امسال هم فیلم‌های بسیار خوبی از فیلمسازان مستقل وارد بخش مسابقه جشنواره شدند.

دبیر هفدهمین جشنواره بین‌المللی فیلم مستند ایران درباره صیانت از آرا مردمی بیان کرد: آرا مردمی به جشنواره ارتباط پیدا نمی‌کند و خارج از جشنواره توسط انجمن‌های صنفی شکل می‌گیرد. پارسال این درخواست از سوی انجمن تهیه کنندگان مستند نبود و امسال کاملا خود صنف روی صیانت از آرا نظارت دارد و ما زیرساخت‌ها را با استفاده از تجربیات دیگران در کشور‌های دیگر و جشنواره‌های مختلف ایجاد می‌کنیم. معمولا چیزی که در آرا مردمی اهمیت دارد، بارکدی است که روی بلیت نصب می‌شود. ما نیز با سامانه‌های بلیت‌فروشی صحبت کردیم که می‌خواهیم به این سمت برویم.

او ادامه داد: امسال هر کسی که بج ورودی دارد برای رای دهی کافی نیست این بج یک بارکد روی بلیت دارد که مخصوص به یک نفر است. یعنی یک نفر با یک بارکد نمی‌تواند به دو فیلم رای دهد. پالایش دیتا‌ها نیز در مرکز ساماندهی انجام می‌شود. اگر مشکلی پیش بیاید دوباره مرکز اطلاعات سنجش می‌کند که هر فرد تنها یک رای داشته باشد.

محمد حمیدی مقدم درباره بخش آوینی توضیح داد: از یک دوره‌ای جایزه آوینی وارد جریان اصلی «سینماحقیقت» شد. یکی از مسائلی که از زمان ورود به مرکز گسترش با آن مواجه بودم، گلایه بچه‌های حوزه دفاع مقدس بود که توجه ویژه‌ای به آن‌ها نمی‌شد.

حمیدی مقدم ادامه داد: امسال ما دامنه بخش آوینی را بازتر کردیم و اندیشه‌های شهید مرتضی آوینی را در نظر گرفتیم و فیلم‌های مطالبه‌گر وارد این دسته شدند که در این بین ۷ فیلم مشترک هم با بخش ملی وجود دارد. جایزه شهید آوینی این دوره بسیار پویا است و به حوزه‌های مختلف نگاه می‌کند. امسال تنوع خوبی وجود دارد و در بخش‌بندی فیلم‌ها شاهد آثار خوبی هستیم و فکر می‌کنم تلویزیون باید این آثار را برای نمایش، تهیه و پخش کند.

دبیر هفدهمین جشنواره بین‌المللی «سینماحقیقت» درباره بخش عکس مستند بیان کرد: بحث عکس مستند خیلی برای من مهم بود، اما نشد که امسال این بخش وارد جشنواره شود. علاقه‌مندی من به حوزه عکس زیاد بود و عکس مستند بحث پژوهشی است که باید وارد جشنواره «سینماحقیقت» و مرکز گسترش شود.

او افزود: ما با انجمن عکاسان صحبت کردیم و صحبت‌های زیادی انجام شد و امسال امکان برگزاری این بخش وجود نداشت، اما در سال‌های بعد در دستور کار قرار خواهد گرفت. این نکته وجود دارد که ما فقط نمی‌خواهیم یک نمایشگاه در کنار جشنواره برگزار کنیم بلکه دوست داریم عکس را وارد جهان فیلم مستند کنیم. انشالله سال بعد یا پیرامون جشنواره این بخش را به صورت زیبایی شناسی، فرمی و گالری برگزار می‌کنیم.

حمیدی مقدم درباره بلیت‌فروشی مطرح کرد: بلیت‌فروشی احترام به سینمای مستند است و باید این رسم باشد. در بحث نمایش هم موزه سینما یکی از مهم‌ترین سالن‌های خود را به این جشنواره اختصاص داده است که در آنجا کاملا بلیت‌فروشی انجام می‌شود. همچنین بخشی از سالن چارسو و چیزی حدود ۲۰ تا ۳۰ درصد را برای فروش مردمی قرار دادیم که این عدد به استقبال اهالی رسانه بستگی دارد.

او ادامه داد: همچنین منتخب جشنواره «سینماحقیقت» در ۶، ۷ و ۸ دی ماه در ۱۰ شهر و سینما‌های هنروتجربه نمایش داده می‌شود.

مدیرعامل مرکز گسترش سینمای مستند، تجربی و پویانمایی بیان کرد: امسال در هفدهمین جشنواره بین‌المللی «سینماحقیقت» شاهد فیلم‌های متفاوتی خواهید بود. سینمای مستند ما وارد یک دوره تحولی شده است. مهم‌ترین بخش ما برای روایت آنچه که هستیم، فیلم مستند است و مطالبه‌گری، حق خواهی، مبارزه با فساد، خسته نشدن، سخت‌کوشی در حوزه محیط زیست و... را در فیلم‌های امسال می‌بینیم.

او افزود: برخی تهدید‌ها سینمای مستند را از یک درگاهی عبور داده است و ما وارد یک کشف در استان‌ها شده‌ایم و در استان‌ها شاهد روایت‌های ناب و دست نخورده هستیم. این نکته وجود دارد که ما به اندازه توان خودمان سعی کردیم از این سینما حراست کنیم و نگاه مختلف را وارد جشنواره کنیم.

محمد حمیدی مقدم مطرح کرد: ما امسال کارگاهی در پنل غزه داریم. ما فیلم «اشک‌های غزه» که توسط ویبکه لوکه برگ ساخته شده است را داریم که اجازه ورود به غزه را نداشته است، بنابراین او دوربینی تهیه می‌کند و به طرق مختلف به خانواده‌های غزه می‌رساند و ما شاهد یک اثر شاهکار هستیم.

دبیر هفدهمین جشنواره بین‌المللی فیلم مستند ایران درباره حذف هیات انتخاب توضیح داد: الگوی ما برای حضور گروه مشاوران دبیر کاملا جهانی است و ما باید این دوره تحولی را آغاز کنیم و دوباره به عقب برنمی‌گردیم. کاملا علمی و مطالعه شده به این سمت رفتیم و این الگو را در جشنواره بومی کردیم.

محمد حمیدی مقدم در پایان مطرح کرد: نگاه ما همواره رو به آینده است، اما برای بزرگان و گذشته خودمان بسیار احترام قائل هستیم. به طور مثال در افتتاحیه جشنواره یک فیلم نوستالژیک اکران می‌شود، زیرا ما به تماشای لحظات نوستالژیک عشق می‌ورزیم. ما نگاهمان به آینده هم است و امسال دو فیلم در حوزه اجتماعی داریم که نگاهی به آینده دارد و می‌دانیم که اگر به آینده توجه نکنیم چه اتفاقاتی رخ خواهد داد. ما در کنار نگاه به آینده به گنجینه‌هایمان هم پایبند هستیم.

لازم به یادآوری است، هفدهمین جشنواره بین‌المللی فیلم مستند ایران «سینماحقیقت» به دبیری محمد حمیدی مقدم از ۲۷ آذر تا ۲ دی ماه در پردیس چارسو برگزار می‌شود.