پروژه دانش‌بنیان پرورش و تولید «زهر عقرب» در مراغه آغاز شد/ کاربردها و مزیت‌ها

به گزارش خبرنگار خبرگزاری آنا، دانشگاه آزاد اسلامی واحد مراغه رویکرد مناسبی در مقوله فعال‌سازی مرکز رشد و اجرای طرح‌های دانش بنیان داشته و اکنون 6 واحد فعال و طرح پژوهشی کارآفرین در حال اجرا و 3 واحد و طرح پیشنهادی جدید در حال گذراندن مراحل تصویب در مرکز رشد این واحد دانشگاهی هستند؛ یکی از این طرح‌ها تولید و پرورش زهر علمی و تجاری زهر عقرب است.

وحید بهروز، مجری این طرح در گفت‌وگو با آنا به تشریح طرح خود پرداخت؛ وی متولد سال 1361 در شهرستان مراغه و دارای مدرک تحصیلی کارشناسی در رشته عمران است.

بهروز درباره پیشینه فعالیت‌های پژوهشی خود اظهار کرد: «از حدود یک سال پیش تحقیقات خود را درباره پرورش عقرب شروع کردم؛ بعد از مطالعات مقدماتی و شرکت در دوره‌های مختلف و اخذ مدرک پرورش عقرب از بنیاد علوم و فنون، طرح خود را در مرکز رشد واحد مراغه مطرح و با استقبال و پشتیبانی دانشگاه مبادرت به ایجاد فارم اولیه کرده و تحقیقات عملی را در این زمینه آغاز کردم.»

وی در تشریح جزئیات پروژه خود گفت: «این پروژه در رابطه با پرورش، تکثیر و سم‌گیری از عقرب است. هدف آن پرورش و تکثیر گونه‌های خاصی از عقرب هست که سم آنها نقش بسزایی در علم پزشکی و کشاورزی دارد به طوری که از سم عقرب می‌توان داروهایی در رابطه با درمان سرطان، رماتیسم، دردهای مفصلی و... استفاده کرد و در بخش کشاوزی برای ساخت آفت‌کش‌های بسیار قوی که هیچ‌گونه ضرری برای انسان و محیط زیست ندارد، کاربرد دارد. در این پروژه پس از فاز تحقیقاتی وارد فاز تکثیر خواهیم شد و بعد از رسیدن به تعداد عقرب مورد نیاز، مرحله سم‌گیری آغاز می‌شود.»

مجری طرح تولید زهر عقرب درباره علت انتخاب پرورش عقرب برای پروژه تحقیقاتی خود بیان کرد: «انتخاب این پروژه دو دلیل عمده دارد؛ ابتدا اینکه اکثر شغل‌هایی را که می‌توان به عنوان منبع درآمد انتخاب کرد یا اشباع شده‌اند و یا در حال اشباع هستند؛ پرورش عقرب یک شغل بسیار نوپا، نه تنها در ایران بلکه در سطح بین‌الملل است و هنوز راه درازی برای اشباع این شغل وجود دارد؛ بنابراین گزینه مناسبی برای سرمایه‌گذاری است.»

این محقق خاطرنشان کرد: «علت دوم انتخاب این پروژه نیز محصول نهایی آن یعنی سم عقرب است؛ سم عقرب گرانترین مایع دنیا است و در زمینه دارویی و پزشکی مصرف دارد که بزرگترین و موفق‌ترین شرکت‌های دنیا در حوزه غذا و دارو فعالیت دارند.»

بهروز در بیان مزیت‌های این طرح اظهار کرد: «کشور ما در بحران شدید کمبود آب قرار دارد و حدود 80درصد شغل‌های پردرآمد ارتباط مستقیم با آب دارند، امروزه هر سازمانی که می‌خواهد مجوز فعالیتی را صادر کند، ابتدا اقدام به تحقیق درباره مصرف آب آن شغل کرده و در صورت بالابودن مصرف آب آن طرح، مجوز مربوط را صادر نمی‌کنند.»

وی ادامه داد: «یکی از مزیت‌های این طرح، نیاز بسیار پایین به آب است؛ حتی در کمبود و قحطی آب هم می‌شود به این شغل ادامه داد. مزیت دیگر این طرح نیاز نداشتن به فضای زیاد است که با یک فضای 500 متری می‌توان با حداکثر ظرفیت به کار ادامه داد. از مزیت‌های دیگر آن نیز، جدید و استراتژیک بودن آن طرح است که به علت وجود گونه‌های مختلف و با ارزش در ایران و مربوط بودن طرح به حوضه پزشکی، اهمیت آن را صد چندان می‌کند.»

این محقق درباره ظرفیت واحد مراغه برای اجرای این طرح گفت: «هنوز تحقیقات زیادی در این زمینه انجام نداده‌ایم، ولی با توجه به نقشه‌های پراکندگی عقرب‌ها در ایرن در مراغه دو گونه عقرب با ارزش از چهار گونه باارزش آن وجود دارد که به امید خدا در نخستین فرصت، تحقیقات خود را در این زمینه گسترش خواهیم داد.»

بهروز بیان کرد: «با توجه به نوپابودن این کسب‌وکار و قیمت بسیار بالای محصول تولیدی، ارتباط آن با حوزه پزشکی و پتانسیل کشور ایران از لحاظ گونه‌های عقرب به نظر بنده در آینده بسیار نزدیک، پرورش عقرب به یکی از قطب‌های اقتصادی ایران تبدیل خواهد شد.»

وی با بیان دلیل انتخاب واحد مراغه برای اجرای این طرح خاطرنشان کرد: «پس از مراجعه به سازمان محیط زیست برای اخذ مجوز با مرکز رشد واحد مراغه آشنا شده و بعد از مراجعه به دانشگاه با استقبال مدیر این بخش(آقای دکتر نوبخت) مواجه شدم و با راهنمایی وی پروژه خود را مطرح کردم. سپس برای دفاع از طرح، یک کارگروه با مدیریت دکتر ولیلو رئیس این واحد دانشگاهی تشکیل شد.»

این پژوهشگر ادامه داد: «پس از بررسی پروژه از لحاظ توجیه اقتصادی و علمی و نظر مساعد کارگروه، طرح به عنوان یک طرح دانش بنیان پذیرفته و دستورات لازم برای همکاری دانشگاه از طرف رئیس این واحد دانشگاهی صادر شد؛ همه این اتفاق‌ها در مدت دو هفته صورت گرفت که از نظر این‌جانب نوعی رکورد در زمینه آغاز یک پروژه دانش بنیان محسیوب می‌شود.»

بهروز گفت: «با کمک و همراهی مسئولان دانشگاه دوره‌های آموزشی‌ای را در قالب کارگاه‌های دوروزه برگزار می‌کنیم. با توجه به اینکه دوره‌های پرورش عقرب در منطقه شمال غرب کشور وجود ندارد و کسانی که مایل به اشتغال در این زمینه پردرآمد هستند، برای گذارندن و یادگیری مطالب این شغل به غیر از هزینه آموزشی باید متحمل هزینه‌های دیگری نیز باشند، لذا برگزاری دوره‌های آموزش پرورش عقرب برای نخستین بار در شمال غرب کشور با اعطای مدرک معتبر دانشگاه آزاد اسلامی اجرا خواهد شد.»