مرجعیت دینی در عراق سینما را دارای رسالت انسانی می‌داند

به گزارش خبرنگار حوزه سینمایی گروه فرهنگ و هنر خبرگزاری آنا، سینمای عراق در سال‌های اخیر متأثر از شرایط بی‌ثبات این کشور دوران خوبی را نداشته است؛ در حالی‌ که به نظر می‌رسید پس از سقوط صدام سینما و سایر عرصه‌های فرهنگی عراق با یک تولد دوباره و حرکتی آتش‌فشانی مواجه شود، اما جز چند جرقه کوچک، اثر قابل توجهی در این حوزه تولید نشده است.

علاوه بر مشکلات اقتصادی، فقدان امنیت روانی و فیزیکی و اقدامات مخرب گروه‌های تروریستی در یک دهه گذشته باعث مهاجرت هنرمندان متبحر از این کشور شده است. با این‌ حال برقراری آرامش نسبی پس از دفع خطر داعش، فضا را هم برای فعالیت در حوزه فیلمسازی و هم در عرصه سرمایه‌گذاری در صنعت سینما فراهم کرده است.

«فؤاد المصمم» مدیر روابط عمومی و تبلیغات انجمن هنرمندان عراق و کارشناس هنری این کشور در گفتگو با خبرنگار خبرگزاری آنا توضیحاتی را در این باره بیان کرده است که در ادامه آن را از نظر می‌گذرانید:

آنا:‌ سیاست انجمن هنرمندان عراق برای تولیدات مشترک سینمایی و تلویزیونی چیست؟

المصمم: انجمن هنرمندان عراق (نقابة الفنانین العراقیین) یک سندیکای مستقل اما زیر نظر دولت است که از سال 1969 در عراق به‌صورت رسمی ثبت شده است. مدیریت جدید این انجمن بسیار علاقه‌مند‌ است تا روابط خوبی با تمام کشورها و مخصوصاً کشورهای خاورمیانه ازجمله ایران، سوریه، مصر، لبنان و بقیه کشورهای همسایه داشته باشد تا بتوانیم اقدامات مشترکی را در زمینه فیلم‌های سینمایی و برنامه‌های تلویزیونی انجام دهیم.

 عراق اکنون تجربه بازسازی فرهنگی را پشت سر می‌گذارد

حضور این انجمن در بازار فیلم جشنواره جهانی فیلم فجر در آوریل 2019 (29 فروردین تا 6 اردیبهشت 1398) در تهران نمونه‌ای از این اقدامات است؛ از نگاه من و همه علاقه‌مندان به سینما در عراق، جشنواره جهانی فیلم فجر یکی از مهم‌ترین جشنواره‌های منطقه است و به همین خاطر بیشتر فعالان صنعت سینما، سینمادوستان و فیلمسازان عراق دوست دارند به خاطر اهمیت این جشنواره در آن شرکت کنند.

آنا: وضعیت صنعت سینما در عراق را چگونه ارزیابی می‌کنید؟

المصمم: به خاطر دیکتاتوری حاکم بر عراق در دوران صدام و جنگ‌های زیادی که در آن ایام رخ داد، چه در حوزه تولید فیلم و چه در ساخت سالن‌های سینما، توجه چندانی به صنعت سینما نمی‌شد. مصیبت‌هایی که صدام بر سر عراق آورد و فضای نامطلوب کشور، رابطه بدی بین سینما و مردم به وجود آورد. بعد از برکناری صدام، عراق اکنون تجربه بازسازی فرهنگی را پشت سر می‌گذارد.

متأسفانه بیشتر سالن‌های سینما در سال‌های اخیر بسته شده و به بازار و انبارهای مختلف تبدیل شده است، اما عزم جوانان هنرمند و هنردوست عراقی بر این است تا سینمای عراق دوباره برخیزد و قدرت پیشین خود را به‌دست بیاورد. اکنون چندین سالن سینمای مدرن در شهرهایی همچون بغداد، بصره، کردستان عراق و حتی در شهر بابِل افتتاح شده است.

آنا: نسل جدید فیلمسازان عراق بیشتر در چه زمینه‌ها و حوزه‌هایی فعال هستند؟

المصمم: فیلمسازان جوان عراقی بیشتر در حوزه ساخت فیلم‌های کوتاه فعال هستند چرا که سرمایه زیادی نیاز ندارد. صنعت سینما در عراق نیاز به سرمایه‌گذاری دارد؛ الان در عراق کسی در این زمینه ریسک نمی‌کند، ولی حرکتی که از چند سال پیش آغاز شده نویدبخش روزهای خوبی است، شرکت‌های زیادی ایجاد شده‌اند که سالانه صدها فیلم کوتاه و مستند می‌سازند و در جشنواره‌های مختلف بین‌المللی شرکت کرده و جایزه‌های خوبی هم به دست آورده‌اند.

چندین سالن سینمای مدرن در کردستان عراق و شهرهایی همچون بغداد، بصره و بابل افتتاح شده است

پس از موفقیت جوانان عراقی در جشنواره‌های بین‌المللی، برخی از نخبگان هنری و چهره‌های معروف سینمای عراق به دنبال تصویب قانونی برای حمایت از اهالی سینما هستند و حتی با نمایندگان پارلمان عراق هم درباره این موضوع رایزنی کرده‌اند. علاوه بر این، قرار است صندوق کمک به سینما تأسیس شود که پروژه قابل‌ توجهی است.

آنا: آیا آماری از تعداد فیلم‌های ساخته‌شده در عراق در سال گذشته دارید؟

المصمم: در سه سال اخیر طبق آمار رسمی حدود 600 فیلم کوتاه و حدود 20 یا 22 فیلم بلند در عراق ساخته شده است.

آنا: مهم‌ترین مشکل پیش روی سینمای عراق را چه می‌دانید؟

المصمم: در کنار مسائل اقتصادی، مشکل سینمای عراق نگاه دولت به مقوله سینما است. دولت‌هایی که در این سال‌ها در عراق سر کار آمده‌اند، فرهنگ و سلیقه سینمایی و هنری ندارند و به همین خاطر کمک چندانی هم به پیشرفت سینما در عراق نمی‌کنند.

مشکل برخی سیاستمداران در عراق این است که فکر می‌کنند سینما و دین دو پدیده متضاد هستند که همدیگر را قطع می‌کنند. این در حالی‌‌ است که مرجعیت دینی در عراق به‌ویژه آیت‌الله سیستانی همیشه بر اهمیت هنر و مخصوصاً سینما تأکید داشته‌ و حامی آن بوده‌اند. مرجعیت دینی در عراق سینما را دارای رسالت انسانی می‌داند. شیخ مهدی کربلایی خطیب نماز جمعه کربلا و نماینده آیت‌الله سیستانی در کربلا در یکی از سخنرانی‌های اخیر خود گفتند رسالت هنرمندان و اهالی سینما مانند رسالت روحانیون و مبلغان دینی است؛ هر دو یک هدف دارند و می‌خواهند مردم را به انسانیت و کمال برسانند.

مرجعیت دینی در عراق به‌ویژه آیت‌الله سیستانی همواره بر اهمیت هنر و مخصوصاً سینما تأکید داشته‌اند

مشکل دیگر ما مهاجرت فیلمسازان و هنرمندان عراقی به خارج از کشور است. این روند هم در دوران طولانی حکومت صدام و هم در جریان ناامنی‌های اخیر گروه‌های تروریستی جریان داشت. با توجه به پیروزی نیروهای امنیتی و مردمی عراق بر گروه‌های تروریستی و برقراری امنیت، امیدواریم تا هنرمندانی که به دلیل شرایط نامساعد امنیتی از عراق رفته‌اند به کشور بازگردند. باید زمینه مناسب و خوب را برای فعالیت این بازیگران و فیلمسازان فراهم کرد. امیدوارم هم امسال و هم سال بعد بسیاری از هنرمندانی که از عراق رفته‌اند به وطن بازگردند.

آنا: پیاده‌روی اربعین به‌عنوان یک آیین حماسی و مذهبی، همواره برای فیلمسازان ایرانی و به‌ویژه مستندسازان سوژه‌ای محوری بوده است. این موضوع در عراق به چه صورت است؟

المصمم: من اعتقاد دارم زیارت اربعین می‌تواند تمام طایفه‌های عراقی را با هم متحد کند. فیلم‌های مستند نیازمند بودجه و بازاریابی است که این بخش‌ها در عراق ضعیف است، به همین خاطر فیلم‌های مستند در این زمینه خیلی کم ساخته می‌شود. فیلم‌های کوتاه و کلیپ‌هایی برای تبلیغ این زیارت مهم ساخته‌ شده‌اند. برنامه‌سازان زیادی در کربلا، نجف و بابل داریم که درباره زیارت اربعین کار کرده‌اند. به‌خصوص مجموعه شبکه‌های کربلا که یکی از مهم‌ترین شبکه‌های تلویزیون عراق است در این زمینه فعالیت گسترده‌ای دارند.

در همین زمینه یک فیلم داستانی و بلند به نام «راه مریم» در سال 2015 در عراق ساخته شد که سوژه آن امام حسین (ع) و آیین پیاده‌روی اربعین بود. در این فیلم دختری مسیحی که مبتلا به سرطان بود برای شفا گرفتن به زائران پیاده‌روی اربعین پیوست. این فیلم در جشنواره‌های زیادی شرکت کرد و جوایز مهمی هم گرفت. امیدوارم بتوانیم شاهد تولیدات بیشتر و جدی‌تری با مشارکت فیلمسازان ایرانی داشته باشیم.

صنعت سینما در عراق نیاز به سرمایه‌گذاری دارد

آنا: وضعیت اکران فیلم‌های خارجی و ایرانی در سینمای عراق را چگونه می‌بینید؟

المصمم: طبیعتاً مثل اغلب نقاط دنیا تعداد فیلم‌های هالیوودی حرف اول اکران را می‌زنند؛ بعد از آن فیلم‌های بالیوود است. از فیلم‌های ایرانی فیلم محمد رسول‌الله (ص) ساخته مجید مجیدی اکران خوبی در عراق داشته است. فقط در یک سالن، این فیلم در طول اکرانش 40 هزار تماشاگر را به خود دید.

مشکل اصلی در اکران فیلم‌های ایرانی این دوبله فیلم‌ها است؛ چون زیرنویس نمی‌تواند برای همه قابل‌استفاده باشد. فیلم‌ها باید به عربی با لهجه لبنانی یا سوری دوبله شود که مردم آن را قبول دارند. مردم عراق نمی‌توانند با زبان فارسی یا ترکی به‌خوبی ارتباط برقرار کنند حتی اگر ترجمه‌شده باشد بازهم فایده ندارد و فیلم دوبله‌شده برای آن‌ها مطلوب‌تر است.

انتهای پیام/4072/4104/پ