۸۶ همت کسری در تامین مالی نگهداری از راه‌های روستا/ قیر تعیین شده در صنعت راهسازی پاسخگو نیست

علیرضا راستیار در گفت‌وگو با خبرنگار اقتصادی خبرگزاری آنا در رابطه با وضعیت را‌ه‌های روستایی و مسیر‌های فرعی و همچنین برنامه‌های توسعه‌ای این بخش، گفت: در کشور حدود ۳۷ هزار کیلومتر جاده فرعی و همچنین ۱۱۳ کیلومتر مسیر روستایی وجود دارد که با توجه به این وسعت، نیاز به ایجاد و راه‌اندازی راه‌های جدید زیادی است. بر اساس برنامه ریزی‌ها، از سرمایه احداث جاده‌های جدید باید چیزی حدود ۲ تا ۶ درصد باقی بماند و این مقدار بودجه باقی مانده در نهایت برای بهسازی جاده‌ها استفاده شود؛ اما متاسفانه تا امروز چنین بودجه‌ای برای حفظ و بهسازی جاده‌ها در نظر گرفته نشده است.

مشکلات راهداری و جاده‌ای اولویت بندی می‌شود

این مقام سازمان راهداری و حمل و نقل جاده‌ای اظهار کرد: در مجموعه راهداری کشور به جهت تسریع در انجام امور، مشکلات با توجه به میزان اهمیت الویت بندی شده و پس ازتشریح و تفکیک اولویت ها، اقدامات لازم و رسیدگی به مشکلات مطروحه انجام می‌شود. در همین راستا اولین اولویت و اقدام مهم در زمینه ساخت و نگهداری راه ها، اسکن سطح رویه‌ی راه‌های فرعی و اصلی است که توسط آزمایشگاه فنی و مکانیک خاک مجموعه وزارت راه شهرسازی این عملیات انجام می‌شود.

وی ادامه داد: عملکرد سیستم مدیریت روسازی (Pavement management system) یا پی ام اس (PMS) به گونه‌ای است که آسیب‌ها را به سه دسته سبز که به معنای وضعیت مناسب، زرد برای نمایش شرایط متوسط و رنگ قرمز به نشانه خرابی شدید است، تقسیم می‌کند. این مشکلات پس از اولویت بندی اطلاعات به ادارات کل استان ابلاغ می‌شود و اقدامات اجرایی مورد نیاز در دستور کار قرار می‌گیرد.

چه زمانی منابع برای راه‌های روستایی تخصیص داده می‌شود؟

معاون ساخت و نگهداری راه‌های فرعی و روستایی سازمان راهداری و حمل و نقل جاده‌ای با بیان اینکه بودجه لازم برای بهسازی راه‌های روستایی باید تامین شود، اظهار کرد: منابع مورد نیاز برای بهسازی راه‌های روستایس طبق قوانین و ضوابط بودجه‌ای باید در کمیته برنامه ریزی شهرستان‌ها تعیین شود؛ همچنین اعتبار نگهداری و ساخت راه‌های روستایی نیز باید در شورای برنامه ریزی هر استان لحاظ شود. در همین راستا در سال ۱۴۰۳ به سازمان راهداری و حمل و نقل جاده ابلاغ شد که ۱۱ همت به استان‌های کشور تخصیص داده خواهد شد، اما تا به امروز هیچ منابع مالی در این خصوص تخصیص داده نشده و عمده بودجه مورد نیاز از طریق منابع عمومی تامین می‌شود.

وی در رابطه با وضعیت پروژه‌های عمرانی در حال اقدام، گفت: در بخش پروژه‌های عمرانی، فقط عملیات اجرایی و تکمیل برنامه‌ها با توجه به ظرفیت‌های اعلامی بوده و تا امروز پروژه‌های عمرانی مطرح شده، منابع مالی دریافت نکرده اند. شایان ذکر است که در سازمان راهداری و حمل و نقل جاده عملا مبنای مبادلات، موافقت نامه بوده است تا بر اساس این موافق نامه‌ها حکم اجرای شود.

معاون ساخت و نگهداری راه‌های فرعی و روستایی سازمان راهداری و حمل و نقل جاده‌ای تصریح کرد: برنامه و هدفی که برای کل کشور طرح شده بود بدین گونه بوده است که نزدیک به ۷ هزار کیلومتر راه‌های فرعی و روستای روکش آسفالت شود. یعنی به صورت دقیق یعنی ۳۵۰ هزار کیلومتر راه‌های روستایی و ۳۵۰ کیلومتر راه‌های فرعی روکش آسفالتی شوند، اما از این میزان در ۸ ماه گذشته حدود ۴۳۰۰ کیلومتر، ماهه تحقق یافته و همچنین امیدوار هستیم تا پایان سال جاری، ۱۸۰۰ کیلومتر دیگر روکش آسفالتی شود.

از درآمد سازمان راهداری برای بهسازی استفاده می‌شود

معاون ساخت و نگهداری راه‌های فرعی و روستایی سازمان راهداری و حمل و نقل جاده‌ای اظهار کرد: برخی از منابع مالی از محل درآمد سازمان راهداری تامین می‌شود؛ به طوری که سال گذشته نزدیک به ۳.۲ همت برای محور‌های فرعی تامین مالی انجام شد و خوشبختانه تا این لحظه نزدیک به صد درصد آن تخصیص یافته و به استان‌ها ابلاغ شده است.

درسامانه قیر ۱۴۰۳ نزدیک به ۳۰۰ هزار تن قیر شارژ شد

راستیار در پاسخ به سوال دیگری مبنی بر اینکه قیر مورد نیاز راه سازی به موقع تامین می‌شود یا خیر، گفت: اعتبار دیگرکه از محل درآمد سازمان راهداری تامین می‌شود، قیر است که در قانون بودجه ۱۴۰۳ تبصره ۷ بنده ۳۰، حدود ۲ نیم همت منابع قیر برای بهسازی راه‌های روستای و فرعی تامین می‌شود. شایان ذکر است که منابع قیر سال گذشته تا پایان آبان ماه امسال به پروژه‌ها تزریق می‌شد، و در همین راستا از اول آذر ماه سامانه قیر ۱۴۰۳ نیز مجدد ۲.۵ همت نزدیک به ۳۰۰ هزار تن قیر شارژ شد.

وی ادامه داد: ۲.۵ همت، قیر با توجه به تناسب طول راه‌ها در بین استان‌ها توزیع می‌شود؛ اما این میزان قیر تعیین شده در بازه زمانی کوتاه تمام شد؛ چرا که قیر مورد نیاز این بخش ۱ میلیون تن است، اقداماتی برای افزایش قیر دریافتی انجام شده است و در این مسیر همراهی کردند. از طریق جلساتی که با انجمن قیر ایران برگزار می‌شود، تمامی ظرفیت‌ها که در پالایشگاه‌های وابسته به دولت و بخش خصوصی است به تناسب توان و ظرفیت تولید قیری است، استفاده وسهمیه بندی شد.

معاون ساخت و نگهداری راه‌های فرعی و روستایی سازمان راهداری و حمل و نقل جاده‌ای امیدوار بود که در سال آینده تبصره قیر که ظرفیتی برای نگهداری راه‌های کشور است در بودجه قید شود، چراکه قیر تعیین شده در صنعت راهسازی پاسخگو نیاز این بخش نیست.

استفاده از فناوری در بهسازی راه‌ها

راستیار در رابطه با فناوری حوزه راهسازی، گفت: از فناوری‌های نوین بیشتر در مجموعه لایه‌های مختلف راه‌سازی استفاده می‌شود؛ به طوری که در برخی از پروژه‌ها به صورت خاص از لایه‌های زیر سازی و روسازی راه استفاده می‌شود. رویکرد کشور‌از ساخت روسازی‌های جدید به نوسازی و نگهداری پیشگیرانه رویه‌های موجود تغییر یافته و اغلب روسازی‌ها ضخامت کافی داشته و خرابی‌های آنها به لایه‌های سطحی محدود می‌شود، از این روبه منظور بهبود وضعیت خدمت‌دهی روسازی کافی است خرابی‌های سطحی با شدت زیاد برطرف شده و از لایه‌های آسفالتی با ضخامت و هزینه کم استفاده شود. اجرای ضخامت آسفالت لایه نازک به عنوان یک روش نگهداری پیشگیرانه، پیرشدگی روسازی موجود را کندتر کرده و عمر روسازی را افزایش می‌دهد.

معاون ساخت و نگهداری راه‌های فرعی و روستایی سازمان راهداری و حمل و نقل جاده‌ای ادامه داد: در دو استان کشور پیش‌بینی استفاده از آسفالت گوگردی انجام شده است که بهسازی راه‌ها و جاده‌ها با استفاده از این نوع آسفالت، باعث کاهش هزینه، افزایش طول عمر راه شده و کیفیت آسفالت را افزایش می‌دهد. همچنین ضخامت لایه‌های که در سطوح جاده‌ای استفاده می‌شود را به طور استاندارد کاهش می‌دهد، این اقدام در دو استان کشور در حال آزمایش است که اگر نتیجه این طرح آزمایشی مثبت باشد قطعا در سال ۱۴۰۴ در احداث و بهسازی راه‌ها و جاده‌های سایر استان‌های کشور نیز قابل اجرا می‌شود.

بهترین آسفالت برای راه‌سازی

معاون ساخت و نگهداری راه‌های فرعی و روستایی سازمان راهداری و حمل و نقل جاده‌ای با اشاره به ضخامت آسفالت لایه نازک، گفت: استفاده از ضخامت آسفالت لایه نازک از جمله اسلاری ­سیل که در عملیات نگهداری فرودگاه‌ها و خیابان‌ها شهری مورد استفاده قرار می‌گیرد، باعث می‌شود هزینه‌های اجرای رویه‌ی آسفالت به یک سوم برسد.

راستیار ادامه داد: آسفالت نازک در احداث راه‌ها و نگهداری از جاده‌ها در حال بهره برداری است که سازمان راهداری کشور سعی دارد این پروژه را در سرتاسر کشور که اگر شرایط جغرافیایی اجازه بدهد اجرایی کند.

تابلو‌های راهنمایی و رانندگی از جنس کامپوزیت می‌شود

معاون ساخت و نگهداری راه‌های فرعی و روستایی سازمان راهداری و حمل و نقل جاده‌ای در رابطه با علائم راهنمایی رانندگی و تجهیزات ایمنی راه و جاده‌ها، گفت: امروزه دراین حوزه از پایه‌ها و تابلو‌های به صورت کامپوزیت تولید می‌شود چرا که جنس تابلو‌های گذشته به سرعت فرسوده و به راحتی به سرقت می‌رفت، اما امروزه از ظرفیت کامپوزیت و فایبر گلاس استفاده می‌شود که در هزینه‌ها نیزصرفه جویی می‌شود.

رتبه بندی استان‌ها با معیار بهسازی راه‌ها

راستیار اظهار کرد: عملیات ارزیابی ۸ ماهه استان‌ها نشان می‌دهد که بهترین عملکرد در حوزه راه‌های فرعی و روستایی و همچنین احداث و روکش آسفالت جاده ها، هرمزگان است که در رتبه ۱ قرار دارد و استان سیستان و بلوچستان در جایگاه دوم و همچنین استان خراسان رضوی جایگاه سوم را کسب کرده است.

معاون ساخت و نگهداری راه‌های فرعی و روستایی سازمان راهداری و حمل و نقل جاده‌ای، افزود: با توجه به زمان تعیین بودجه ۱۴۰۴، سازمان راهسازی در رابطه با خسارت معادن به جاده‌های منتهی به معدن‌ها به مجلس اعلام کرده است که طبق ماده ۱۴ معادن، بخشی از خسارت وارد شده به راه‌های فرعی و روستایی متاثر از معادن آن منطقه است که این موضوع به طور جد در حال پیگیری است.

جاده مناسب برای روستا‌های بالای ۲۰ خانوار وجود ندارد

راستیار گفت: در برنامه توسعه ششم آمده که برای روستا‌های بالای ۲۰ خانوار جاده احداث شود، در حال حاضر نزدیک به ۲۶ هزار کیلومتر روستایی بالای ۲۰ خانوار از عدم جاده و آسفالت رنج می‌برند که باید اقدامات مناسبی برای آنها لحاظ شود. بر اساس اطلاعات ۱۴۰۳، بودجه‌ای نزدیک به ۳۴۲ همت برای انجام این مهم نیاز است و لازم است تامین اعتبار انجام شود. شایان ذکر است که اگر این عدد را در حال حاضر بخواهیم به سوی عقد قرارداد ببریم، با شرایط تورمی در هزینه‌ها، نزدیک به ۵۰۰ همت نیازمند تامین منابع است.

معاون ساخت و نگهداری راه‌های فرعی و روستایی سازمان راهداری و حمل و نقل جاده‌ای در پایان تاکید کرد: در بحث نگهداری از راه‌های روستا سالانه نیاز به حدودا ۱۰۰ همت تامین مالی است، اما بودجه‌ای که نهایتا محقق می‌شود، حدود ۱۴ همت است.